ژنژیویت (التهاب لثه) شایع‌ترین بیماری لثه است، اما بیماری‌های دیگری نیز وجود دارند که در بافت لثه کودکان رخ می‌دهند و باید با آنها آشنا شد. لثه‌ها دندان‌ها را احاطه کرده و از آنها محافظت می‌کنند. زمانی که سالم هستند، رنگ صورتی کم‌رنگی دارند و بافت شبیه پوست پرتقال با لبه‌های ترد و تیز است. با این حال، هنگامی که لثه‌ها تغییر رنگ می‌دهند، متورم می‌شوند، خونریزی می‌کنند یا دردناک می‌شوند، این نشانه وجود مشکل جدی است.

اگرچه بیماری‌های لثه در بین بزرگسالان شایع‌تر است، اما در کودکان نیز ممکن است رخ دهد. از میان تمام بیماری‌هایی که در بافت لثه ایجاد می‌شوند، ژنژیویت ناشی از پلاک باکتریایی شایع‌ترین نوع است. همچنین کودکان ممکن است از انواع پریودنتیت (التهاب لثه و استخوان نگهدارنده دندان) مانند پریودنتیت مزمن، تهاجمی و نکروزان رنج ببرند. حتی برخی بیماری‌های دیگر دهان نیز می‌توانند لثه‌ها را درگیر کنند.

ملتهب شدن لثه

همانطور که قبلاً اشاره شد، ژنژیویت شایع‌ترین بیماری بافت لثه است. این بیماری به عنوان التهاب لثه نیز شناخته می‌شود و تنها اختلالی نیست که لثه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ژنژیویت معمولاً به دلیل تجمع پلاک باکتریایی روی سطوح دندان و بافت لثه ایجاد می‌شود. این پلاک یک لایه نامرئی و چسبنده است که توسط بقایای غذا و میکروب‌های خاص دهان تشکیل می‌شود. اگر این پلاک به درستی برداشته نشود، می‌تواند با مواد معدنی در دهان کلسیفیک شود و باعث ایجاد تارتار شود. این کلسیفیکاسیون و سموم باکتریایی باعث تحریک و آسیب لثه‌ها می‌شود و در نهایت باعث ایجاد یک فرآیند التهابی مهم می‌شود.

علاوه بر این، عوامل دیگری نیز می‌توانند باعث ایجاد التهاب لثه در کودکان شوند، مانند استعداد ژنتیکی، استفاده از ارتودنسی، برخی شرایط پزشکی، مصرف برخی داروها یا تغییرات هورمونی در دوران بلوغ. التهاب لثه با تورم و قرمز شدن بافت لثه ظاهر می‌شود.

بیماری پریودنتال

بیماری پریودنتال تکامل یافته از ژنژیویت است. در این حالت، مشکل بر بافت‌های نگهدارنده دندان تأثیر می‌گذارد. پاکت‌هایی بین لبه لثه و پایه دندان‌ها ایجاد می‌شود و باکتری‌ها در آن تجمع می‌کنند و یک کانون عفونی بزرگ‌تر را به وجود می‌آورند. این بیماری تا زمانی که بافت‌های نگهدارنده را کاملاً از بین ببرد، پیشرفت می‌کند.

درگیری استخوان آلوئول یکی از عوارض خطرناک این بیماری است، زیرا باعث از دست دادن استخوان و تحرک دندان می‌شود که در موارد شدید منجر به از دست دادن دندان می‌گردد. پریودنتیت تهاجمی نوعی است که در کودکان دیده می‌شود و باعث تخریب سریع استخوان بین دندانی می‌گردد و معمولاً در چند نفر از اعضای خانواده مشاهده می‌شود.

درمان این بیماری نیازمند مداخله پریودنتیست برای جرم‌گیری و پلانینگ ریشه است. همچنین استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های سیستمیک و کنترل پلاک باکتریایی با رعایت بهداشت دهان و دندان ضروری است. پریودنتیت همچنین می‌تواند همراه با برخی بیماری‌های سیستمیک مانند سندرم داون، سندرم پاپیلون لفور، نوتروپنی چرخه‌ای و کمبود چسبندگی لکوسیت‌ها باشد.

پریودنتیت نکروزان چیست

پریودنتیت نکروزان اغلب همراه با سوء تغذیه شدید، عفونت‌های ویروسی خاص و برخی نقص‌های ایمنی است. این وضعیت با تخریب پاپیلاهای بین پروگزیمال (لثه بین دندان‌ها) مشخص می‌شود. در این ناحیه، یک غشای خاکستری مایل به زرد ایجاد می‌شود که باعث درد زیاد، بوی نامطبوع و تب می‌گردد.

عفونت با ویروس هرپس سیمپلکس نوع یک نیز می‌تواند باعث ایجاد تب، التهاب لثه و درد شدید دهان شود. در ابتدا، ضایعات به صورت تاول‌های کوچک ظاهر شده و سپس به زخم‌هایی تبدیل می‌شوند که با غشایی پوشانده می‌شوند. التهاب لثه منجر به ترشح زیاد بزاق و مشکل در بلع غذا می‌شود. این روند طی 10 تا 20 روز به خودی خود بهبود یافته و هیچ جای زخمی باقی نمی‌ماند.

روش های پیشگیری

والدین مسئول تمیز کردن لثه و دندان‌های کودک هستند. این کار باید حداقل روزی دو بار انجام شود. ابتدا با استفاده از یک گاز مرطوب و هنگامی که دندان‌های اولیه ظاهر می‌شوند، و سپس با استفاده از یک مسواک نرم و خمیر دندان فلوراید با دوز مناسب، دندان‌های کودک را بشویید.

والدین باید مراقب عادت‌های مضر دهان باشند و به سرعت آن‌ها را اصلاح کنند. این امر به کودکان کمک می‌کند تا سلامت لثه و دهان خود را به طور کلی حفظ کنند.

همچنین توصیه می‌شود که کودکان قبل از یک سالگی نخستین بار به دندانپزشک اطفال مراجعه کنند و سپس هر 6 ماه یک بار ویزیت شوند. متخصص به والدین کمک خواهد کرد تا از سلامت دهان و دندان کودک مراقبت کنند.