دلایل مختلفی برای با سرگیجه بیدار شدن از خواب وجود دارد. اغلب، این نشان دهنده چیز جدی نیست، به خصوص اگر سرگیجه خفیف باشد و به سرعت برطرف شود. ممکن است دچار کم آبی یا مستعد فشار خون پایین باشید. با این حال، سرگیجه صبحگاهی می‌تواند نشانه بسیاری از بیماری‌های دیگر باشد، که برخی از آن‌ها جدی‌تر از دیگران است.

این مقاله علت رایج سرگیجه صبحگاهی، راه حل های بالقوه و علائم هشدار دهنده اضطراری مرتبط با سرگیجه از خواب بیدار شدن را مورد بحث قرار می دهد.

علت سرگیجه صبحگاهی

هر چیزی که گردش خون یا گلوکز خون را محدود کند می تواند باعث سبکی موقت شود. مشکلات گوش داخلی اغلب می تواند منجر به سرگیجه شود، در حالی که مشکلات سیستم عصبی ممکن است باعث انواع مختلف سرگیجه شود.
در ادامه به برخی از شایع‌ترین و مهم‌ترین علت سرگیجه صبگاهی را بررسی می کنیم.

۱- کم آبی بدن

کم آبی بدن می تواند باعث سرگیجه صبحگاهی در برخی افراد شود. خشکی لب ها و کاهش میل به ادرار کردن پس از بیدار شدن ممکن است نشان دهنده کم آبی بدن باشد.

وقتی مایعات کافی نمی نوشید، حجم کمتری از خون در سراسر بدن شما گردش می کند. این باعث کاهش گردش خون در مغز می شود که می تواند در برخی افراد باعث سرگیجه شود. کم‌آبی بدن گاهی اوقات می‌تواند منجر به ناهنجاری در الکترولیت‌ها (ذرات باردار در خون) شود که گاهی اوقات باعث سرگیجه می‌شود.

۲- فشار خون پایین

اگر فشار خون نسبتاً پایینی دارید، کم آبی ممکن است بیشتر مشکل ساز باشد. داشتن فشار خون پایین به طور کلی چیز خوبی است (احتمال ابتلا به بیماری قلبی را کاهش می دهد).
با این حال، کم آبی فشار خون را حتی بیشتر کاهش می دهد. افرادی که به طور کلی فشار خون پایین‌تری دارند، ممکن است در صورت کم‌آبی بدن، بیشتر مستعد سرگیجه شوند، به‌خصوص اگر فشار خون در حالت استراحت آنها حدود ۹۰/۶۰ میلی‌متر جیوه یا کمتر باشد.

۳- قند خون پایین

قند خون پایین (گلوکز خون پایین یا هیپوگلیسمی) می تواند باعث سرگیجه در صبح شود. افراد مبتلا به دیابت ممکن است قبل از خواب به دلیل قند خون پایین ناشی از یک یا چند رفتار، مانند موارد زیر، با احساس سرگیجه از خواب بیدار شوند :

مصرف بیش از حد انسولین
بیش از حد معمول ورزش کنید
نخوردن کربوهیدرات کافی
نوشیدن الکل

اگر دیابت دارید و هنگام بیدار شدن دچار سرگیجه می شوید، سطح گلوکز خون خود را چک کنید. اگر سطح آن بین ۵۵ تا ۶۹ میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL) است، ۱۵ گرم (گرم) کربوهیدرات (مثلاً نصف فنجان آب میوه) مصرف کنید و سپس مجدداً قند خون خود را بررسی کنید.

۴- سرگیجه از مشکلات گوش داخلی

مشکلات مختلف گوش داخلی نیز می تواند منجر به علائم سرگیجه واقعی شود.
BPPV: شایع ترین علت سرگیجه، سرگیجه موضعی حمله ای خوش خیم (BPPV) است. کریستال ها می توانند در کانال های نیم دایره ای داخل گوش داخلی شما جمع شوند. اگر این تغییرات در شب تغییر کند، ممکن است با احساس سرگیجه از خواب بیدار شوید.
سایر علل گوش داخلی: گاهی اوقات، عفونت گوش داخلی می تواند باعث سرگیجه و علائم دیگر شود. اینها پس از گرفتگی بینی و انتشار عفونت در مجرای گوش اتفاق می افتد.
بیماری منیر: یکی از علل کمتر شایع سرگیجه ناشی از بیماری گوش داخلی، بیماری منیر است که می‌تواند باعث سرگیجه، کاهش شنوایی و زنگ زدن در گوش شود.

۵- آپنه خواب

ابتلا به آپنه خواب خطر ابتلا به سرگیجه یا نوع دیگری از سرگیجه را افزایش می دهد. وقفه در تنفس شبانه ممکن است باعث تغییرات پایین دستی در جریان خون به گوش داخلی شود که ممکن است منجر به علائم شود.

سرگیجه ناشی از آپنه خواب اغلب با درمان مناسب، مانند دستگاه فشار مثبت مداوم راه هوایی (CPAP) از بین می رود.
اگر تشخیص نداده اید اما علائمی مانند خروپف بلند و خواب آلودگی زیاد در طول روز دارید، توسط یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی معاینه شوید.

۶- مشکلات قلبی

ریتم غیر طبیعی قلب می تواند باعث شود که قلب شما آنطور که باید به طور موثر پمپاژ نکند و باعث سبکی سر شود. برای مثال، این ممکن است به طور موقت در فردی با مشکل ریتم قلب به نام فیبریلاسیون دهلیزی اتفاق بیفتد، که در آن اتاق اول قلب به طور موثر منقبض نمی شود.

افرادی که نارسایی قلبی دارند، که در آن قلب نمی تواند به طور کلی آنطور که باید پمپاژ کند، اغلب مستعد سرگیجه هستند. آنها ممکن است فشار خون پایین داشته باشند و ممکن است بیشتر مستعد مشکلات ریتم قلب باشند. برخی از داروهای خاص که اغلب برای درمان نارسایی قلبی استفاده می شوند نیز ممکن است خطر سرگیجه را افزایش دهند.

۷- داروها

داروهای مختلف می توانند باعث سرگیجه شوند. افرادی که در معرض افزایش خطر سرگیجه به دلیل سن بالا یا شرایط پزشکی هستند، بیشتر مستعد سرگیجه ناشی از برخی داروها هستند. با این حال، همه افرادی که داروهای زیر را مصرف می کنند، این عارضه جانبی را تجربه نمی کنند :

آنتی بیوتیک ها، مانند سیپرو XR (سیپروفلوکساسین) و اریک (اریترومایسین)
داروهایی برای کاهش فشار خون، مانند Vasotec (enalapril)، Avapro (ایربسارتان)، و Norvasc (آملودیپین)
دیورتیک ها، مانند لازیکس (فروزماید) یا میکروزید (هیدروکلروتیازید)
داروهای ضد درد مانند تایلنول (استامینوفن)، ادویل (ایبوپروفن) و آلو (ناپروکسن)
داروهای ضد افسردگی مانند زولوفت (سرترالین)، رمرون (میرتازاپین) و پاکسیل (پاروکستین)
ضد قارچ ها مانند دیفلوکان (فلوکونازول) یا اسپورانوکس (ایتراکونازول)
داروهای روان پریشی مانند کلوزاریل (کلوزاپین) یا کلرپرومازین
داروهای بیماری پارکینسون، مانند پارلودل (بروموکریپتین) و سینمت (کاربیدوپا-لوودوپا)
با این حال، این یک لیست کامل نیست. با داروساز خود مشورت کنید تا بدانید داروهایی که مصرف می کنید باعث سرگیجه می شوند یا خیر.

چگونه احساس سرگیجه را در صبح متوقف کنیم؟

بسته به علت زمینه‌ای، ممکن است بتوانید اقداماتی مانند موارد زیر را انجام دهید تا در صبح کمتر احساس سرگیجه کنید :

هیدراته کنید : اگر به دلیل کم آبی بدنتان سرگیجه دارد، مطمئن شوید که در طول روز به اندازه کافی مایعات می نوشید. کاهش مصرف کافئین می تواند کمک کند.
قند خون خود را حفظ کنید: اگر در معرض خطر افت قند خون هستید، اضافه کردن یک میان وعده قبل از خواب ممکن است کمک کند.
مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری. قند خون پایین (هیپوگلیسمی).

یک میان وعده در کنار تخت خود نگه دارید و اگر قبل از بلند شدن از رختخواب احساس سرگیجه دارید، آن را بخورید.
تنظیم داروها: ممکن است لازم باشد برای تنظیم داروهای خود با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی کار کنید.
مدیریت شرایط زمینه‌ای: انجام اقدامات دیگر برای مدیریت یک بیماری زمینه‌ای نیز می‌تواند به کاهش سرگیجه هنگام بیدار شدن کمک کند، مانند استفاده منظم از ماسک CPAP در صورت آپنه خواب یا درمان BPPV.
به آرامی بلند شوید: برای بلند شدن از رختخواب وقت بگذارید. اگر فشار خون پایین یکی از دلایل سرگیجه شما باشد، این می تواند کمک کند. هنگام بلند شدن، به آرامی بنشینید و سپس بایستید، ترجیحا در حالی که چیزی را نگه داشته اید
مکمل ویتامین D را در نظر بگیرید: محققان دریافته اند که کمبود ویتامین D می تواند خطر BPPV را افزایش دهد. اگرچه این تنها عامل دخیل نیست، اما افزایش مصرف ویتامین D ممکن است به کاهش علائم در افراد مبتلا به BPPV نیز کمک کند.
اگر سرگیجه صبحگاهی ادامه داشت، آن را نادیده نگیرید. با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی کار کنید تا بهترین راه را برای مدیریت آن بیابید.

منبع : verywellhealth