یکی از مسائلی که می‎تواند زندگی روزمره انسان را مختل کند، درد دندان و سایر مشکلات مربوط به آن است. آسیب‌های دندانی از ساده‌ترین آنها تا دردها و مشکلات بسیار شدید، همگی می‎توانند فرد مبتلا را با کلافگی‌های ناشی از عدم امکان غذاخوردن، سختی در حرف‌زدن، تاثیر در ظاهر صورت و غیره علاوه بر دردهای آزاردهنده، روبه‌رو کنند. در نتیجه عموماً افراد مبتلا به دندان‌درد به دنبال درمان سریع آن هستند.

عوامل مختلفی در دندان درد و آبسه و ورم صورت تأثیرگذارند و به همین ترتیب، درمان آن نیز متفاوت خواهد بود. برخی از دردهای دندان که ممکن است به آسیب‌های جدی‌تر منجر شوند، نیاز به دندانپزشکی اورژانسی و درمان فوری دارند. در مقاله پیش رو با دندان درد، علائم، علل بروز و درمان آن بیشتر آشنا خواهیم شد.

دندان درد چیست؟

یکی از دردهای بسیار آزاردهنده که افراد در طول زندگی خود به آن دچار می‌شوند، دندان درد است. دندان‌درد به دلایل متعددی اتفاق می‌افتد و ممکن است مربوط به آسیب‌هایی در خود دندان و یا لثه در قسمت‌های اطراف آن باشد.

درد دندان شدت متفاوتی را از بسیار کم و گنگ تا دندان‌دردهای شدید و احساس تیرکشیدن را شامل می‎شود. برخی از دندان‌دردها می‎توانند با روش‌های خانگی بهبود یابند و برخی دیگر نیاز به مراجعه به دندانپزشکی و یا حتی جراحی‌های پیشرفته دارند.

علائم مربوط به درد دندان

دندان درد با توجه به علت پدیدآمدن آن به صورت‌های مختلفی بروز می‎یابد. این درد می‎تواند همراه با علائم دیگری همچون تورم لثه‌ها باشد. ممکن است در دندان یا اطراف آن سوزش یا دردهای شدید را تجربه کنید یا دچار دردی ضربان‌دار در دندان‌های خود شوید.

گاهی دندان‌درد در صورت گازگرفتن، جویدن، خوردن غذاهای سرد و یا گرم و مواردی ازاین‌قبیل ایجاد می‎شود. بسیاری از اوقات نیز درد دندان با علائم دیگری همچون تورم، تب، لرز، حساسیت دندان، بو و یا طعم بد در دهان همراه است.

علل بروز دندان درد

آسیب‌ها و مسائل متعدد و بسیار زیادی می‌تواند دندان درد را باعث شود. این مشکل در زندگی فرد تأثیر بسیار زیادی می‌گذارد؛ به‌طوری‌که علاوه بر درد ممکن است روند غذاخوردن را نیز مختل کرده و با ادامه این وضعیت مشکلات جدی‌تری را باعث شود. تشخیص علت درد دندان تنها توسط دندانپزشک امکان‌پذیر است. در ادامه برخی از شایع‌ترین علل مختلفی که دندان‌درد را باعث می شوند، شرح می‌دهیم.

پوسیدگی دندان

یکی از شایع‌ترین علل بروز دندان درد را می‌توان پوسیدگی یا آسیب به مینای آن در نتیجه ایجاد حفره دانست. پوسیدگی معمولاً به‌صورت تدریجی برای دندان اتفاق می‌افتد و در مراحل اولیه درمان راحت‌تری دارد. پلاکی که بر روی مینای دندان از باکتری‌ها تشکیل می‌شود، تمام مواد غذایی دارای قند و نشاسته را به خود جذب می‌کند و با تولید نوعی اسید، به مینای دندان آسیب می‌زند. این اتفاق پوسیدگی را باعث می‌شود و می‌تواند به داخل دندان و به سمت عاج نیز گسترش پیدا کرده و دردهای شدیدی را در صورت پیشرفت آسیب، ایجاد کند.

وجود ترک در دندان

گاهی به دلایل مختلف ممکن است بر روی دندان‌های شما ترک‌هایی ایجاد شود. این ترک‌ها می‌تواند بزرگ و عمیق یا کوچک و سطحی باشد؛ اما درهرصورت احتمال بروز درد در دندان ترک‌خورده وجود دارد.

ترک دندان به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود که از شایع‌ترین آنها می‌توان به دندان‌قروچه‌های شدید در خواب، گاززدن یا جویدن مواد غذایی سفت یا باز کردن درب وسایل مختلف با دندان اشاره کرد. دندان درد ناشی از ترک می‌تواند مداوم یا در هنگام غذاخوردن و یا سردوگرم شدن دندان‌ها باشد.

عفونت لثه

عفونت‌های لثه در نتیجه بیماری‌های لثه‌ای یا پریودنتیت ایجاد می‌شوند. عفونت لثه با علائم دیگری همچون تورم و التهاب در آن و تغییر رنگ لثه به قرمزی همراه است. عفونت در لثه ممکن است خطرناک باشد و برای جلوگیری از سرایت آن به سایر نقاط باید سریعاً تحت درمان قرار بگیرد. میزان درد در این حالت به‌شدت عفونت بستگی دارد.

دندان‌قروچه

دندان‌قروچه یا همان ساییدن دندان‌ها به یکدیگر می‌تواند در خواب و یا حتی بیداری به طور ناخودآگاه ایجاد شود و علاوه بر درد دندان به علائم دیگری همچون سردرد یا مشکلات در فک منجر شود. در صورت تشدید و عدم کنترل دندان‌قروچه ممکن است باعث ترک و حتی شکستگی دندان گردد.

آبسه

آبسه از دیگر مشکل‌های دندان است که در نتیجه ورود ذرات غذا به لثه ایجاد می‌گردد و پس از باقی‌ماندن طولانی مدت در آن، عفونت و پوسیدگی را باعث می‌شود. آبسه از جمله مواردی است که باید تحت درمان سریع قرار بگیرد تا به سایر بیماری‌های دندان و لثه منجر نشود.

وجود دندان‌های نهفته

دندان‌های نهفته همان‌طور که از نام آن مشخص است، از جمله دندان‌هایی هستند که به هر دلیلی همچون نبود جا در دهان نتوانسته‌اند از لثه خارج شوند و در نتیجه با درد، تورم و فشار زیاد بر لثه همراه می‌شوند. دندان‌های عقل معمولاً و در بسیاری از افراد به دندان‌های نهفته تبدیل می‌گردند؛ چرا که در واقع آخرین دندان‌هایی هستند که در می‌آیند. در برخی مواقع دندان‌های عقل ممکن است خارج شوند؛ اما نه به طور کامل. در هر دو صورت احتمال بروز عفونت برای این دندان یا لثه در محل دندان‌عقل وجود دارد.

عوارض عصب‌کشی

عصب‌کشی یکی از فرایندهای دندانپزشکی است که به علت سروکار داشتن با عصب به‌عنوان حساس‌ترین نقطه در برابر درد، هنگام انجام آن از بی‌حسی استفاده می‌کنند؛ اما پس از مدتی که اثر بی‌حسی از بین می‌رود، ممکن است فرد دچار درد دندان شده و یا در مقابل عواملی همچون برخورد غذا با آن یا سردی و گرمی حساس شود. این مورد از درد دندان عموماً جای نگرانی ندارد و پس از دو یا سه روز خودبه‌خود بهبود می یابد.

نحوه تشخیص دندان درد

همانطور که پیش‌تر نیز گفته شد، دندان درد به علل مختلفی بروز می یابد که تشخیص آن تنها توسط دندانپزشک امکان پذیر است. ممکن است برای برخی دردهای خفیف دندان از داروهای مسکن یا درمان خانگی استفاده کنید؛ اما در صورت شدید بودن یا عدم بهبود پس از 48 ساعت لازم است حتماً به پزشک مراجعه نمایید تا معاینه شوید و پس از تشخیص، تحت درمان قرار بگیرید.

دندان درد اورژانسی چیست؟

بسیاری از مشکلات دندان به راحتی قابل‌درمان‌اند اما برخی از دردهای دندان به‌عنوان مشکلات اورژانسی شناخته می‌شوند. این موضوع بدین معناست که فرد مبتلا به این مشکلات بدون فوت وقت باید تحت درمان قرار بگیرد تا از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری شود.

چه علائمی نیازمند دندانپزشکی اورژانسی هستند؟

شاید برایتان سؤال شده باشد که کدام دردها و مشکلات دندان نیاز به درمان اورژانسی و فوری دارند. علائمی که در صورت بروز آن باید به سرعت به دندانپزشکی اورژانسی مراجعه کنید به همراه نحوه کنترل آن تا زمان درمان، در ادامه آورده شده است. توجه نمایید توضیحات بیان شده به‌هیچ‌عنوان درمان مشکل شما نیستند و تنها برای کنترل علائم پیشنهاد داده شده‌اند. ضروری است که دراسرع‌وقت به دندانپزشکی مراجعه نمایید.

دردهای شدید دندان

برای کاهش درد خود تا زمان رسیدن به دندانپزشک می‌توانید ابتدا دهان و دندان‌های خود را با آب گرم و مسواک بشویید و از نخ دندان نیز برای خارج نمودن دیگر ذرات استفاده نمایید. کمپرس آب سرد بر روی صورت می‌تواند مؤثر باشد. مصرف مسکن‌های استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن نیز در این شرایط بلامانع است.

ایجاد ترک یا شکسته‌شدن بخشی از دندان

برای کاهش تورم و التهاب ناشی از شکستگی می‌توانید از کمپرس سرد بر روی صورت خود استفاده کنید. خونریزی را با نگه‌داشتن یک گاز تمیز به روی دندان به مدت ده تا پانزده دقیقه کنترل کنید. در صورت شکستگی، قسمت جدا شده از دندان را بشویید و هنگام مراجعه به دندانپزشکی با خود به همراه داشته باشید.

کنده‌شدن دندان

در صورت کنده‌شدن کامل دندان ابتدا آن را خارج کنید و جای دندان را با آب بشویید. سپس به‌آرامی و بدون نیاز به فشار خاصی، سعی کنید دندان را در سر جای قبلی آن قرار دهید. اگر موفق به انجام این کار نشدید، دندان را در یک ظرف شیر یا آب‌نمک قرار دهید و دراسرع‌وقت به دندانپزشکی اورژانسی مراجعه نمایید تا احتمال جای‌گذاری دندان شما از بین نرود.

بروز آبسه در لثه

آبسه با علائمی همچون تورم فک و صورت همراه است. در صورت بروز آبسه بهتر است برای جلوگیری از سرایت عفونت به سایر نقاط لازم است سریعاً به دندانپزشک مراجعه کنید؛ اما تا رسیدن به اورژانس دندانپزشکی می‌توانید با شستشوی دهان با آب‌نمک، مانع گسترش عفونت شوید.

جابه‌جاشدن دندان یا تعدادی از دندان‌ها

در صورت جابه‌جاشدن دندان می‌توانید برای کاهش درد از مسکن‌های استامینوفن و ایبوپروفن استفاده کرده و یا کمپرس سرد بر روی صورت خود بگذارید و تحت درمان فوری دندانپزشک قرار بگیرید.

آسیب‌های جدی به لب یا لثه

در صورت بروز خون‌ریزی‌های شدید ناشی از آسیب به بافت نرم همچون لب یا لثه تا رسیدن به دندانپزشکی می‌توانید با قراردادن گاز بر محل آسیب، خونریزی را کنترل کنید. چای کیسه‌ای نیز می‌تواند در بندآوردن خون‌ریزی در منزل مؤثر باشد. برای کاهش درد نیز از کمپرس سرد استفاده کنید.

جمع‌بندی

دندان درد یکی از معضلاتی است که می‌تواند زندگی افراد را تحت‌تأثیر قرار دهد. دردهای دندان می‌تواند به دلایل بسیار متعددی رخ دهد که برخی از مهم‌ترین آنها همچون پوسیدگی، عفونت لثه، ترک در دندان و غیره در این مقاله شرح داده شد.

اگرچه برای تمام مشکلات دندان و دهان لازم است به پزشک مراجعه نمایید تا با تشخیص و درمان، از گسترش آسیب جلوگیری نمایید؛ اما برخی از مشکلات و دردهای دندان نیاز به مراجعه فوری به اورژانس دندانپزشکی دارند؛ چرا که در صورت عدم مراجعه ممکن است خطری جدی برای سلامتی فرد به شمار روند. اگر به دنبال دریافت بهترین خدمات دندانپزشکی توسط تیمی مجرب و حرفه‌ای در درمان دندان‌درد خود هستید، می‌توانید به کلینیک دندانپزشکی دکتر نوربخش مراجعه نمایید.