به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهر، ضربه مغزی که اغلب آن را یک آسیب موقت می‌دانند، در واقع می‌تواند پیامدهایی عمیق، مزمن و ناتوان‌کننده بر زندگی فرد، خانواده و جامعه بگذارد. مهدی شریف‌الحسینی، پزشک متخصص علوم اعصاب و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگویی با مهر، ابعاد گسترده و کمتر دیده‌شده این آسیب را تشریح کرد.

جوانان قربانی اصلی ضربه مغزی در ایران

شریف‌الحسینی با اشاره به نتایج مطالعات تیم پژوهشی خود گفت: برخلاف کشورهای توسعه‌یافته که سالمندان به‌دلیل سقوط‌های فیزیکی بیشتر در معرض ضربه مغزی هستند، در ایران، این آسیب عمدتاً جوانان و افراد مولد جامعه را درگیر می‌کند؛ کسانی که در سنین اوج بهره‌وری و فعالیت هستند. از دست رفتن توان شناختی یا حرکتی در این سن، پیامدهایی جدی بر اقتصاد، خانواده و نظام سلامت دارد.

فقدان آمار دقیق؛ چالش سیاست‌گذاری

وی با بیان اینکه آمار جامع ملی درباره ضربه‌های مغزی در ایران وجود ندارد، گفت: اغلب داده‌ها پراکنده و مقطعی هستند. از این‌رو، تیم ما با استناد به اطلاعات انستیتوی سنجش و ارزشیابی سلامت (IHME)، تصویری کلی از وضعیت ضربه مغزی در کشور ارائه کرد.

تبعات شناختی پنهان و نادیده گرفته‌شده

این متخصص اعصاب تأکید کرد: برخلاف آسیب‌های فیزیکی مانند اختلال در حرکت یا حواس، آسیب‌های شناختی پس از ضربه مغزی مانند اختلال حافظه، تمرکز، تصمیم‌گیری و تعامل اجتماعی، اغلب مورد غفلت قرار می‌گیرند. بیماران پس از ترخیص، بدون پیگیری تخصصی رها می‌شوند و این موضوع می‌تواند کیفیت زندگی آنها را به‌شدت کاهش دهد.

دلایل شایع ضربه مغزی در کشور

بر اساس این پژوهش، تصادفات رانندگی (مخصوصاً موتورسواران)، سقوط از ارتفاع و برخورد اجسام سخت – به‌ویژه در محیط‌های کاری – از مهم‌ترین علل ضربه مغزی در کشور هستند. همچنین، در برخی مقاطع زمانی، حوادث طبیعی مانند زلزله‌های منجیل و بم نیز به افزایش آمار آسیب‌های مغزی منجر شده‌اند.

تهدیدی برای سرمایه انسانی کشور

شریف‌الحسینی افزود: بیشترین میزان بروز آسیب مغزی در ایران مربوط به گروه سنی ۱۵ تا ۶۵ سال است؛ یعنی درست در میانه زندگی و اشتغال. این آسیب می‌تواند فرد را برای همیشه از چرخه کار، تحصیل یا زندگی اجتماعی خارج کند. با توجه به سالمندتر شدن جمعیت کشور، در آینده ممکن است آمار آسیب‌های مغزی حتی افزایش بیشتری پیدا کند.

راهکارها: پیشگیری و فرهنگ ایمنی

وی بر لزوم افزایش ایمنی وسایل نقلیه، آموزش فرهنگ پیشگیری و رعایت نکات ایمنی توسط عموم مردم و سیاست‌گذاران تأکید کرد و گفت: حتی اگر همه زیرساخت‌ها کامل نباشد، رفتار فردی می‌تواند از بسیاری از آسیب‌ها پیشگیری کند. یک تخطی ساده ممکن است زندگی یک انسان را برای همیشه تغییر دهد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران خاطرنشان کرد: ضربه مغزی صرفاً یک آسیب پزشکی نیست؛ بلکه یک تهدید راهبردی برای نیروی انسانی کشور است و باید از سوی نظام سلامت، آموزش، رسانه‌ها و نهادهای اجتماعی، با اولویت و جدیت بیشتری پیگیری شود.