کشیدن دندان، اگرچه گاهی ضروری است، اما با مشکلات ناخوشایندی برای استخوان فک همراه می‌شود. یکی از این مشکلات رایج، تحلیل استخوان فک است که به‌مرورزمان باعث کاهش حجم و استحکام استخوان می‌شود. این اتفاق علاوه بر اینکه روی ظاهر شما تأثیر می‌گذارد، فرایند کاشت ایمپلنت یا قراردادن دندان مصنوعی را هم دشوار می‌کند. اما آیا راهی وجود دارد که بتوانیم از تحلیل استخوان پس از کشیدن دندان جلوگیری کنیم؟ در این مقاله به شما می‌گوییم تحلیل استخوان فک چیست، چرا اتفاق می‌افتد و بهترین مراقبت‌هایی که می‌توانید برای حفظ سلامت استخوان فک پس از کشیدن دندان انجام دهید کدام‌اند.
تحلیل استخوان فک چیست و چرا پس از کشیدن دندان رخ می‌دهد
تحلیل استخوان فک فرایندی است که در آن استخوان فک بعد از خارج‌کردن دندان به‌تدریج حجم و تراکم خود را از دست می‌دهد. این پدیده به دلیل نبود تحریک مکانیکی ناشی از جویدن و فشار دندان‌ها روی استخوان رخ می‌دهد.
با نبود دندان، بخشی از استخوان فک که دندان را نگه می‌داشت دیگر تحریک نمی‌شود. بدن به‌دلیل عدم استفاده، این بخش از استخوان را غیرضروری تلقی و به‌تدریج آن را جذب می‌کند.
بیشترین میزان تحلیل استخوان معمولاً در ۶ تا ۱۲ ماه اول پس از بیرون آوردن دندان رخ می‌دهد و تا ۵۰٪ عرض استخوان ممکن است در سال اول از بین برود. این روند به‌مرور کندتر می‌شود؛ اما تا سال‌ها ادامه می‌یابد. تحلیل استخوان باعث مشکلات زیر خواهد شد:
- لق‌شدن دندان‌های مجاور
- تغییر فرم صورت
- درد، تورم و حساسیت در ناحیه فک و لثه‌ها
- افزایش ریسک عفونت و بیماری‌های لثه
- دشواری در قرارگیری انواع دندان مصنوعی یا ایمپلنت دندان
- ایجاد چین‌وچروک زودرس اطراف دهان
- مشکل در جویدن و صحبت‌کردن
بهترین روش‌های پیشگیری از تحلیل استخوان پس از کشیدن دندان
با اینکه تحلیل استخوان پس از کشیدن دندان یک فرایند طبیعی است، اما خوشبختانه روش‌هایی وجود دارد که از شدت آن کمتر می‌کند. در این بخش با بهترین روش‌های پیشگیری آشنا می‌شویم تا بتوانید با آگاهی بیشتر از سلامت فک و دهان خود محافظت کنید.
رعایت بهداشت دهان و دندان
در پیِ کشیدن دندان، مراقبت دقیق از بهداشت دهان بسیار مهم است تا از عفونت و التهاب جلوگیری کنید و استخوان فک سالم بماند.
باید حداقل دو بار در روز مسواک بزنید. مسواک‌زدن به پاک‌کردن پلاک‌های باکتریایی کمک می‌کند. استفاده از مسواک نرم و تکنیک صحیح مسواک‌زدن باعث می‌شود که لثه‌ها و محل کشیدن دندان آسیب نبینند و سریع‌تر بهبود یابد.
برای پاک‌کردن فضاهای بین‌دندانی کشیدن نخ دندان الزامی است. در این فضاها مسواک به‌سختی می‌تواند برسد. این کار از تجمع باکتری‌ها و پلاک بین دندان‌ها جلوگیری می‌کند؛ چون پلاک می‌تواند باعث التهاب لثه و در نهایت تحلیل استخوان شود.
استفاده از دهان‌شویه‌های ضدعفونی‌کننده هم به کاهش باکتری‌های مضر کمک می‌کند و روند بهبود لثه‌ها را سرعت می‌بخشد. البته باید طبق توصیه دندانپزشک از دهان‌شویه مناسب دندان خودتان استفاده کنید.
فراموش نکنید که چکاپ‌های دوره‌ای و پاک‌سازی‌های حرفه‌ای و مراقبت‌های تخصصی لثه مثل جرم‌گیری دندان به جلوگیری از عفونت‌های اطراف ایمپلنت و حفظ سلامت استخوان کمک می‌کند.
پرهیز از دخانیات و مشروبات الکلی
با کشیدن سیگار و قلیان جریان خون به لثه‌ها و استخوان فک کاهش می‌یابد. این موضوع فرایند بهبود پس از هر گونه جراحی را کند می‌کند و خطر عفونت، شکست ایمپلنت و تحلیل استخوان را هم افزایش می‌دهد.
مطالعات انجمن تخصصی دندان در آمریکا نشان داده که نرخ موفقیت کاشت ایمپلنت در افراد سیگاری نسبت به غیرسیگاری‌ها بسیار پایین‌تر است. موفقیت ایمپلنت در سیگاری‌ها حدود ۸۵٪ و در غیرسیگاری‌ها بیش از ۹۵٪ است.
برای افزایش شانس موفقیت ایمپلنت، مصرف هرگونه دخانیات را حداقل از یک هفته قبل و تا دو ماه پس از جراحی متوقف کنید. ترک سیگار باعث می‌شود استخوان بهتر به ایمپلنت دندان جوش بخورد.
علاوه بر سیگار، مصرف مشروبات الکلی نیز تأثیر منفی مشابهی روی سلامت استخوان و بهبود بعد از خارج‌کردن دندان یا کاشت ایمپلنت دارد و بهتر است از آن پرهیز کنید تا از تحلیل استخوان جلوگیری گردد و روند بهبودی هم تسریع شود.
مصرف کافی کلسیم و ویتامین D برای تقویت استخوان دندان
کلسیم ماده اصلی تشکیل‌دهنده استخوان‌هاست و برای حفظ استحکام و تراکم استخوان فک لازم است. بعد از کشیدن دندان، ستخوان فک به دلیل نبود تحریک طبیعی از ریشه دندان، مستعد تحلیل‌رفتن می‌شود.
مصرف کلسیم کافی با خوردن مواد غذایی مانند شیر کم‌چرب، ماست، پنیر و مکمل‌های کلسیم به بازسازی و حفظ استخوان کمک می‌کند.
در این میان نباید خوردن ویتامین D را فراموش کنید؛ چون در جذب کلسیم از روده نقش دارد و بدون آن، کلسیم به‌خوبی جذب بدن نمی‌شود. این ویتامین سطح کلسیم در خون را هم متعادل می‌کند. یکی از روش‌های افزایش عمر ایمپلنت دندان مصرف ویتامین D است. کمبود کلسیم و ویتامین D در بدن می‌تواند منجر به ضعف استخوان و شکست ایمپلنت شود.
برای جذب بهتر کلسیم، آن را همراه با ویتامین D و پس از وعده‌های غذایی مصرف کنید. برای جلوگیری از عوارض سوء مصرف کلسیم در بدن، پزشک مقدار دوز مصرفی را برای شما تنظیم می‌کند.
انجام حفظ سوکت و پیوند استخوان بلافاصله پس از کشیدن دندان
حفظ سوکت یعنی بعد از کشیدن دندان، جای خالی دندان در استخوان (سوکت) با یک ماده مخصوص پر می‌شود. این ماده می‌تواند استخوان خود فرد، استخوان اهدایی، یا مواد مصنوعی باشد. سپس محل را با یک پوشش یا بخیه می‌بندند تا محل به‌خوبی ترمیم شود و استخوان جدید رشد کند.
کاهش حجم استخوان، کاشت ایمپلنت را در آینده دشوارتر می‌کند و ظاهر و عملکرد فک را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. برای جلوگیری از این مشکل، دندانپزشکان پیشنهاد می‌کنند که بلافاصله بعد از کشیدن دندان، حفظ سوکت یا پیوند استخوان انجام شود.
از مزایای این روش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کمک می‌کند استخوان فک شکل و حجم خود را حفظ کند و کوچک نشود.
- استخوان کافی و محکم برای کاشت ایمپلنت فراهم می‌شود.
- شکل فک و لثه‌ها به‌صورت طبیعی باقی می‌ماند و فرورفتگی یا تغییر شکل ایجاد نمی‌شود.
- سلامت و فرم لثه‌ها بهتر حفظ می‌شود.
اگر قصد دارید در آینده ایمپلنت دندان بگذارید یا دندان کشیده شده در ناحیه‌ای است که ظاهر آن مهم است؛ مثلاً دندان‌های جلویی، انجام حفظ سوکت و پیوند استخوان بسیار مهم و مفید است. بسیاری از متخصصان بر نقش ایمپلنت دندان در حفظ سلامت و وضعیت سایر دندان‌ها تأکید دارند، زیرا این روش از جابه‌جایی یا آسیب‌دیدن دندان‌های مجاور جلوگیری می‌کند.
جایگزینی دندان ازدست‌رفته با ایمپلنت دندان
جایگزینی دندان ازدست‌رفته با ایمپلنت دندان مؤثرترین روش برای حفظ و تحریک استخوان فک به شمار می‌رود. موقع نبودن دندان، استخوان فک زیرین دیگر تحریک لازم از طریق جویدن را دریافت نمی‌کند و باعث کاهش تدریجی تراکم استخوان می‌شود.
پس از کاشت ایمپلنت، طی یک فرایند استخوان فک به‌تدریج به ایمپلنت جوش می‌خورد و با آن یکپارچه می‌شود. این اتصال باعث می‌شود ایمپلنت مانند ریشه طبیعی دندان عمل کند و از طریق فعالیت‌های روزمره مانند جویدن و گاززدن، تحریک لازم را به استخوان منتقل کند. این تحریک به حفظ تراکم استخوان، جلوگیری از تحلیل بیشتر و حمایت از ساختار کلی فک کمک می‌کند.
پیش از انجام این روش، آگاهی از هزینه ایمپلنت دندان اهمیت زیادی دارد، چون با توجه به شرایط دهان و استخوان فک، ممکن است نیاز به درمان‌های جانبی مانند پیوند استخوان یا تصویربرداری پیشرفته داشته باشید.
توجه داشت باشید که سایر روش‌های جایگزینی دندان مثل دندان مصنوعی یا بریج‌های دندانی این تحریک مستقیم را به استخوان منتقل نمی‌کنند؛ بنابراین نمی‌توانند از تحلیل استخوان در طول زمان جلوگیری کنند.
خلاصه
تحلیل استخوان پس از کشیدن دندان سلامت و زیبایی دهان شما را به خطر می‌اندازد. با مراقبت‌های صحیح و استفاده از روش‌های پیشرفته همچون پیوند استخوان و ایمپلنت دندان، می‌توان این مشکل را کنترل کرد. اگر به دنبال حفظ استخوان فک و داشتن لبخند سالم و طبیعی هستید، همین امروز با دندانپزشک خود یا متخصص ایمپلنت مشورت کنید. مراقب از خودتان همیشه در اولویت و سلامت دهان و دندان مهم‌ترین سرمایه زندگی شما است.
source