بینایی یکی از مهم‌ترین حس‌های ماست که تأثیر مستقیم بر کیفیت زندگی، فعالیت‌های روزمره، کار و حتی سلامت روان دارد. در بزرگسالان، مشکلات بینایی می‌توانند به‌دلایل مختلفی از جمله افزایش سن، فشار کاری، سبک زندگی مدرن و عوامل ژنتیکی بروز کنند. استفاده از عینک یکی از ساده‌ترین و مؤثرترین راهکارهای اصلاح مشکلات بینایی است. اما سؤال مهم این است که چه زمانی باید به فکر استفاده از عینک باشیم؟ شناخت علائم نیاز به عینک به بزرگسالان کمک می‌کند تا هرچه زودتر برای اصلاح دید خود اقدام کنند و از عوارض بعدی پیشگیری نمایند.

 انواع مشکلات بینایی در بزرگسالان

قبل از بررسی علائم، لازم است با انواع مشکلات بینایی که ممکن است باعث نیاز به عینک شوند آشنا شویم.

نزدیک‌بینی (میوپیا)

در این حالت چشم هنگام نگاه کردن به اشیای دور، نمی‌تواند تصویر واضحی ایجاد کند. معمولاً این مشکل از زمان کودکی شروع می‌شود ولی ممکن است در بزرگسالی نیز تشدید شود.

 دوربینی (هیپروپیا)

در دوربینی، اشیای نزدیک تار دیده می‌شوند و دید در فاصله‌های دور بهتر است. این حالت معمولاً در بزرگسالان شایع‌تر است و می‌تواند ناشی از تغییرات در ساختار چشم باشد.

 آستیگماتیسم

این حالت به دلیل انحنای نامتقارن قرنیه یا عدسی چشم به وجود می‌آید و باعث تاری و اعوجاج دید در فواصل نزدیک و دور می‌شود.

 پیرچشمی (Presbyopia)

پیرچشمی یکی از مشکلات رایج چشم در افراد بالای ۴۰ سال است که در آن عدسی چشم انعطاف‌پذیری خود را از دست داده و باعث تاری دید در فاصله‌های نزدیک می‌شود.

علائم عمومی نیاز به عینک در بزرگسالان

تشخیص به موقع علائم مشکل بینایی بسیار مهم است، چراکه عدم درمان می‌تواند منجر به کاهش کیفیت زندگی و حتی مشکلات جدی‌تر شود.

 تاری دید

اگر متوجه شدید که نوشته‌ها، صفحه نمایش یا اشیای دور و نزدیک به‌خوبی دیده نمی‌شوند و تصویر تار است، این علامت می‌تواند نشانه نیاز به عینک باشد.

خستگی چشم

کار کردن طولانی با کتاب، موبایل یا کامپیوتر باعث احساس خستگی، درد یا فشار در چشم‌ها می‌شود که یکی از نشانه‌های نیاز به اصلاح بینایی است.

 سردرد مکرر

سردردهای ناشی از تلاش زیاد چشم برای تمرکز یا نگاه کردن به اشیای تار می‌تواند نشانه نیاز به عینک باشد.

 چروک کردن چشم (Squinting)

اگر برای دیدن بهتر مجبورید چشم‌ها را کمی ببندید یا چروک کنید، احتمالاً چشم‌های شما به کمک عینک نیاز دارد.

 دیدن هاله یا نورهای اطراف اشیا

اگر اطراف چراغ‌ها یا نوشته‌ها هاله‌های نورانی می‌بینید، ممکن است مشکل انکساری یا بیماری چشمی وجود داشته باشد.

 دوبینی یا دیدن چند تصویر همزمان

دوبینی نشانه‌ای جدی‌تر است که باید سریع به پزشک مراجعه کنید.

مشکل در دید شبانه

مشکل در رانندگی شبانه یا دید در نور کم می‌تواند علامت کاهش بینایی یا بیماری‌های چشمی باشد.

 عوامل مؤثر بر نیاز به عینک در بزرگسالان

عوامل متعددی باعث بروز یا تشدید نیاز به عینک می‌شوند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• افزایش سن: با بالا رفتن سن، قابلیت تطبیق چشم کاهش می‌یابد.

• استفاده طولانی‌مدت از نمایشگرها: کار با موبایل، کامپیوتر و تلویزیون فشار زیادی به چشم وارد می‌کند.

• ژنتیک: سابقه خانوادگی مشکلات بینایی.

• سبک زندگی: عدم رعایت بهداشت بینایی، کم‌خوابی، تغذیه نامناسب.

• بیماری‌های زمینه‌ای: دیابت، فشارخون و بیماری‌های مزمن می‌توانند چشم را تحت تأثیر قرار دهند.

تشخیص نهایی و دقیق نیاز به عینک توسط متخصص چشم انجام می‌شود اما خود فرد می‌تواند نشانه‌ها را شناسایی کند و به موقع اقدام نماید.

 تست‌های خانگی ساده

• خواندن متن با فاصله‌های مختلف

• نگاه کردن به اشیای دور و نزدیک و توجه به تاری یا دوبینی

• مشاهده میزان خستگی و سردرد بعد از کار طولانی با نمایشگر

 مراجعه به اپتومتریست یا چشم‌پزشک

• معاینه جامع چشم

• اندازه‌گیری نمره عینک

• ارزیابی سلامت کلی چشم و بررسی بیماری‌های زمینه‌ای

 راهکارها و درمان

استفاده از عینک مناسب بهترین و سریع‌ترین روش اصلاح دید است.

 انتخاب عینک مناسب

• عینک تک‌کانونی برای نزدیک‌بینی یا دوربینی

• عینک چندکانونی یا پروگرسیو برای پیرچشمی

• عینک‌های مخصوص کار با کامپیوتر (ضد نور آبی)

• عینک آفتابی برای محافظت در برابر اشعه UV

 مراقبت از عینک

• تمیز کردن مرتب لنزها با محلول مخصوص

• نگهداری در قاب مناسب

• تعویض به موقع در صورت شکستگی یا خش

 اصلاح سبک زندگی

• رعایت فاصله مناسب از نمایشگر

• استفاده از قانون ۲۰-۲۰-۲۰ (هر ۲۰ دقیقه، ۲۰ ثانیه به جسمی در فاصله ۲۰ فوت نگاه کنید)

• داشتن رژیم غذایی سرشار از ویتامین‌های مفید برای چشم

 نکات پایانی

تشخیص زودهنگام نیاز به عینک و استفاده صحیح از آن نه تنها باعث بهبود کیفیت دید می‌شود بلکه از مشکلات جدی‌تری مانند سردرد مزمن، خستگی چشم و حتی کاهش کارایی روزانه جلوگیری می‌کند. بزرگسالان باید هر سال یا دو سال یکبار معاینه چشم داشته باشند و نسبت به هرگونه تغییر در بینایی حساس باشند.

۱۸ خرداد ۱۴۰۴ ۱۸:۰۰