والدین باید هنگام پخش برنامههای خبری، در کنار کودکان باشند
نظریهپردازان معتقدند والدین یا مراقبان باید هنگام پخش برنامههای خبری، در کنار کودکان باشند تا میزان تلویزیون دیدن آنها را مدیریت کنند، زیرا بسیاری از کودکان زیر پنج سال نمیتوانند تحلیل واقعبینانهای از آنچه میبینند، داشته باشند.
کودکان قادر نیستند هدفهای نهفته در متن خبرها را درک کنند
مطالعات آسیبشناسی پوشش خبری بر این واقعیت تاکید میکند که کودکان به درستی قادر نیستند هدفهای نهفته در متن خبرها و گزارشهای رسانهای را درک کنند. این وضعیت در خبرهای تلخ و ناگوار بیشتر دیده میشود. چون رسانهها همه عناصر خبری شش گانه را به درستی برای مخاطبان آشکار نمیکنند. بسیاری اوقات حتی مخاطبان بزرگسال هم متوجه اهداف نهفته در متن خبرها و روند پوشش خبری نمیشوند؛ مخاطبان بزرگسال برای درک و هضم خبرهای سخت، نیازمند راهنمایی و مشاوره هستند، چه برسد به کودکان.
گفتوگو با کودکان درباره خبرهای سخت
پدرومادر باید خیلی صریح و آشکارا به رخدادهای ناگواری که از طریق رسانهها منتشر شده است، اشاره کنند و از مواجه شدن با سوالهای مختلف کودکان نترسند. باید دانست سکوت کردن و پاسخ ندادن به این سوالها اول اینکه، بیفایده است و کودک کنجکاو ما به راحتی میتواند حدس بزند و پیش بینی کند که حتماً یک مشکلی پیش آمده است. دوم اینکه، کودک دچار بدفهمی میشود. پس لازم است از همان ابتدای گفتوگو با کودکان، موضوع خبرهای دشوار را مطرح کنیم تا کودکان برای فهمیدن بخشهای پنهان آن خبرهای سخت، سراغ پیگیریهای بیشتر نروند و همواره والدین خود را منبع اطلاعات درست بدانند و به آنها اطمینان کنند.
توجه به شنیدههای کودکان
قبل از گفتوگو پدرومادر بفهمند کودک درباره موضوعات خبرهای ناگوار که از رسانهها شنیده، چه اطلاعاتی دارد و چه شایعاتی را شنیده است. تجربه بسیاری از والدین نشان میدهد وقتی خبر یک حادثه مثل بمبگذاری یا تیراندازی در مدرسهای منتشر شده، کودک آنها علاوه بر خبرهای رسانهها، اطلاعات بیشتری را به شکل شنیدهها و شایعهها هم از دوستان و همکلاسیهای خود به دست آورده است. دانستن این اطلاعات به والدین کمک میکند تا بدانند در ذهن کودک شان چه میگذرد و آن شایعات چقدر ذهن او را مشغول کرده است. لحظه طلایی دقیقاً اینجاست که شما احساسات خود را بروز میدهید و کودک شما هم آن را میبیند. آن لحظه زمان گفتوگوی اصلی درباره آن رخداد ناگوار است. لحظه طلایی را از دست ندهید و توجه و تمرکز کودکتان را در دست بگیرید. گفتن حقیقت همیشه کارساز است.
به زبانی که کودک متوجه شود، توضیح دهید
در لحظه طلایی گفتوگو، واقعیتها را کنار هم قرار دهند و درباره اتفاق و رخدادهای پیش آمده، در سطح و به زبانی که کودک متوجه شود، توضیح دهند. لازم نیست برای توضیح دادن، فلسفه بافی کنند و جدول و نمودار نشان دهند. بچهها علاقهای به دانستن فلسفه وجودی پدیدهها ندارند. مثلا وقتی پدر و مادرها درباره مرگ و کشته شدن چند نفر در یک حادثه ناگوار صحبت میکنند، فقط تعریف مرگ را بگویند؛ اینکه شخص مُرده دیگر احساس ندارد، گرسنه و تشنه نمیشود، از چیزی نمیترسد و… در همین حال بگویند که خانواده شخص فوت شده یا حادثه دیده، حتماً خاطره های خوب و به یادماندنی از او دارند و این خاطرهها در ذهن و قلب همه دوستان او باقی میماند.
تجربه مواجهه با اخبار ناگوار برای کودکان غیرقابل جبران است
در موقعیتهای غیرعادی مانند وضعیت کنونی جامعه ایران، موقعیت آنقدر خطیر است که شاید حواس ما از افراد آسیبپذیر مانند کودکان، افراد مسن، افراد دچار مشکلات روحی یا جسمی مانند کسانی که مشکلات قلبی دارند پرت شود. کودکان به هیچ عنوان نباید در معرض چنین اخبار و به ویژه تصاویر خشونتبار قرار بگیرند. چنین تجربهای برای کودکان غیرقابل جبران است. یادمان باشد کودک بسیار هوشیار و مراقب است. کودک حتی اگر به صفحه موبایل یا تلویزیون نگاه نکند از میان صدای ویدیوها و یا مکالمات شما با دیگران در معرض محتوای آسیب زننده قرار میگیرد.