به گزارش سلامت نیوز دکتر منصوره پژمان منش فلوشیپ فوق تخصصی ناباروری، IVF و لاپاراسکوپی نوشت: هر خانمی با تعداد معینی فولیکول ریز در تخمدان بدنیا می آید و این تعداد به مرور زمان کاهش یافته تا اینکه در سنین یائسگی به میزان بسیار کمی می رسد. کاهش ذخیره تخمدان با کاهش قابلیت باروری خانمها همراه است. بسته به اینکه سرعت رشد کم یا زیاد باشد سن یائسگی در بانوان متفاوت است.
علل کاهش ذخیره تخمدان
امروزه کاهش ذخیره فولیکول های تخمدان در خانمها درسنین پایین تری نسبت به قبل اتفاق می افتد. گاهی ذخیره تخمدان بدون هیچ علت شناخته شده ای رخ می دهد.
علل شناخته شده کاهش ذخیره تخمدان شامل:
- افزایش سن
- ژنتیک
- شیمی درمانی و پرتو درمانی
- جراحی تخمدان
- مصرف سیگار و قلیان
- آالودگی های محیطی
- بیماریهای خود ایمنی
- اندومتریوز
- سندرم x شکننده
- استرس
علائم کم شدن ذخیره تخمدان
کم شدن ذخیره فولیکولی تخمدان که منجر به نارسایی تخمدان می شود با علایمی همراه است و گاهی ممکن است فرد هیچ علامت هشدار دهنده ای نداشته باشد . یعنی در بسیاری موارد سیکل قاعدگی ممکن است به روال قبل باشد اما از نظر قابلیت باروری، تخمدان ضعیف شده باشد.
علائم کاهش ذخیره تخمدان شامل:
- تاخیر پریود
- قطع شدن پریود
- کوتاه شدن سیکل قاعدگی
- ناباروری
- علائم یائسگی ( گرگرفتگی، خشکی واژن، کاهش میل جنسی و….)
تشخیص نارسایی تخمدان
تشخیص نارسایی تخمدان با شرح حال و انجام یکسری ازمایشات هورمونی انجام می شود. ازمایش ذخیره تخمدان و AMH در خانمهایی که مشکل ناباروری هم دارند در خواست می گردد.
درمان قطعی کاهش ذخیره تخمدان
بانوانی که با علایم نارسایی تخمدان و یا تشخیص یائسگی زودرس مواجه هستند ، جهت درمان قطعی کاهش ذخیره تخمدان یا پیشگیری از ادامه روند نارسایی تخمدان به بهترین پزشکان فوق تخصص زنان و ناباروری مراجعه می کنند .
در واقع درمان قطعی برای پیشگیری یا تاخیر این روند وجود ندارد . اما خودداری از مصرف سیگار و قلیان و نیز رفع شرایط استرس زا و مصرف برخی مکملها و انتی اکسیدانها توصیه می شود. پی ار پی تخمدان در بعضی خانمها که هنوز یائسگی زودرس اتفاق نیفتاده می تواند یکی از روشهای مؤثر باشد.مهمترین اقدام درخانمها یا دختران جوان که با کاهش ذخیره تخمدان مواجه می شوند، حفظ باروری در آینده است.
حفظ باروری در کاهش ذخیره تخمدان
توصیه میکنیم بانوانی که علت ژنتیکی و ارثی برای یائسگی زودرس و نارسایی تخمدان دارند، زودتراز سن موعد یائسگی در خانواده خود، جهت باروری اقدام کنند.
همچنین قبل از جراحی تخمدان مخصوصا جراحی اندومتریوما، تحت نظر پزشک فوق تخصص نازایی، ازمایش ذخیره تخمدان انجام شده و جهت فریز تخمک و فریز جنین اقدام کنند.
اما در افرادی که نارسایی شدید تخمدان اتفاق افتاده و شرایط عملکردی تخمدان به سمت یائسگی پیش رفته، تنها راه بارداری، استفاده از تخمک اهدایی می باشد.