به گزارش سلامت نیوز به نقل از پیام ما، در آستانه شب یلدا، هنوز بسیاری از خانوادهها نتوانستهاند مایحتاج شب چله خود را تهیه کنند. قیمت آجیل، میوه و اقلام دیگر چندین برابر شده و بسیاری را از خرید آنها منصرف کرده است. برخی در حسرت یلداهای گذشته هستند و برخی دیگر ترجیح میدهند بهتنهایی و بدون «شبچره یلدایی» بلندترین شب سال را سحر کنند.
پاییز هم به آخر خود رسیده است. هر سال ایرانیان با دورهمیهای یلدایی خود گذر از شبهای بلند و تاریک و رفتن به روزهای روشن را جشن میگیرند. اما یلدای امسال نه مانند پارسال است و نه سالهای قبلتر، سفرههای یلدایی در حال کوچکشدن و دورهمیهای شب چله در حال رنگباختناند؛ گرانی رمق مردم و رونق سفرههای آنان را گرفته است. بسیاری تصمیم گرفتهاند یلدا را بهتنهایی سپری کنند و قید سنتها را بزنند. بسیاری نیز هنوز تصمیمی برای برپایی این سنت دیرینه نگرفتهاند و چهبسا مانند شبهای دیگرشان را آن را به صبح برسانند.
مردم کمرمق، بازار بیرونق
یک روز مانده به شب یلدا هنوز بسیاری از خانوادههای ایرانی موفق به خرید مایحتاج دورهمی خانوادگی خود نشده و نتوانستهاند میوه و آجیل خود را تهیه کنند. بسیاری دیگر نیز تنها به حداقلها بسنده کرده و بسیاری از اقلام را سفره یلدایی خود حذف کردهاند.
افول قدرت خرید مردم، همزمان بسیاری از بازارها و میادین میوهوترهبار را نسبت به سالهای گذشته کمرمقتر کرده است. بررسی قیمت اقلامی مانند آجیل یا میوه در مرکز تهران دلیل کمرمقی بازار شب یلدا را بهوضوح نشان میدهد.
براساس نرخهای اعلامی سازمان میادین میوهوترهبار شهرداری تهران قیمت هر کیلوگرم آجیل شور در آستانه شب یلدا به حدود ۸۲۰ هزار تومان رسیده است. این درحالیاست که در دو روز منتهی به یلدای ۱۴۰۳ این قلم کالا بین ۴۲۰ تا ۴۳۰ هزار تومان به خریداران عرضه میشد.
این افزایش قیمت در مورد آجیل مخلوط «چهار مغز» نیز وجود دارد. قیمت این نوع آجیل در شب یلدای امسال، بسته به ترکیب و کیفیت، در میادین و بازار رسمی از حدود ۶۶۰ هزار تومان آغاز و در برخی واحدهای خردهفروشی به ۹۰۰ هزار تومان و حتی بیشتر از یک میلیون تومان میرسد. در فروشگاههای اینترنتی نیز با قیمتی بین یک میلیون و ۵۰۰ هزار تا یک میلیون و ۷۵۰ هزار تومان به فروش میرسد. این درحالیاست که در مدت مشابه سال گذشته، آجیل مخلوط معمولی با قیمتی در حدود ۴۰۰ هزار تومان به فروش میرسید.
آجیل شیرین که عموماً گزینهای کمهزینهتر از آجیل مخلوط و آجیل شور است نیز از افزایش قیمتها در امان نمانده و نسبت به سال گذشته رشدی دو برابری را تجربه کرده است. بر همین اساس، قیمت هر کیلوگرم آجیل شیرین در ۲۸ آذر ۱۴۰۴ بسته به ترکیب، حدود ۶۶۰ هزار تومان (با باسلوق) و حدود ۷۵۰ هزار تومان (بدون باسلوق) اعلام شده است. این قیمتها مربوط به نرخهای رسمی در میادین و بازارهای مرکزی تهران است، قیمت خردهفروشیها بهمراتب تفاوت بیشتری با این نرخهای رسمی دارد. بهگونهایکه در فروشگاههای اینترنتی این اقلام تا یک و نیم میلیون فروش میرسد. این درحالیاست که در شب یلدای سال گذشته، آجیل شیرین مخلوط در میادین میوهوترهبار با قیمتی در حدود ۲۸۰ تا ۳۳۰ هزار تومان به فروش میرسید.
مقایسه این ارقام نشان میدهد قیمت آجیل شیرین طی یک سال گذشته بیش از دو برابر افزایش یافته و رشد قیمتی در بازهای حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ درصد را تجربه کرده است. پسته نیز بهتنهایی به قیمت کیلویی یک تا یک و نیم میلیون و حتی بیشتر به فروش میرسد.
این اتفاق برای میوههای یلدایی، بهویژه هندوانه، انار، موز، سیب و پرتقال، نیز رخ داده است؛ بهگونهایکه هر کیلوگرم هندوانه با قیمتی بین ۳۵ تا ۴۵ هزار تومان عرضه میشود. هر کیلوگرم انار نیز بسته به کیفیت ظاهری و منطقه تولید در بازه قیمتی ۶۰ تا ۲۰۰ هزار تومان دیده میشود.
موز نیز ۱۰۰ تا ۱۳۰ هزار تومان، قیمت پرتقال هم از ۴۰ تا ۱۲۰ هزار تومان متغیر است. سیب نیز بسته به نوع آن، از کیلویی ۵۰ هزار تومان تا ۲۱۸ هزار تومان به فروش میرسد.
قیمت این اقلام درحالیاست که بسیاری از خانوادهها ترجیح میدهند دیگر به دورهمیهای فامیلی فکر نکنند و یلدا را تنها در جمع کوچک خانوادگی خود برگزار کنند. در شبکههای اجتماعی نیز کاربران ایرانی با هشتگهای «شب یلدای مسئولین لاکچری»، «نه به گرانی شب یلدا»، «یلدای گران»، «یلدا، سنت یا گرانی» و… به گرانی اقلام شب یلدا اعتراض کردهاند.
در حسرت دورهمی
کاربری بهنام «userA» با انتقاد از گرانی قیمتها نوشته است: «قیمتها امسال کمرشکن شده است؛ سفره شب یلدا برای ما شده نگاه کردن به قیمتها.»
کاربر دیگری بهنام «محسن» نیز چنین نوشته است: «نهفقط آجیل و میوه، حتی چیزهای ساده مانند شیرینی هم، دیگر قابل پرداخت نیست، یلدا هم برایمان حسرت میشود.»
«سحر» نیز چنین به گرانی شب یلدا واکنش نشان داده است: «میخواستم انار و هندوانه بخرم، اما دیدم با این قیمتها نمیصرفه.»
«رضا» هم نوشته است: «یک زمانی یلدا یعنی دور هم بودن، حالا یعنی چککردن قیمتها تا بتوانی چیزی بخری.»
آب رفتن سفرهها
«ندا» هم گفت: «هر سال کمی سخت بود، اما اینبار دارم فکر میکنم سفره را کوچکتر کنم.»
«مهسا» مانند ندا کوچکشدن سفره شب یلدا را مورد اشاره قرار داد و نوشت: «افزایش قیمت آجیل و میوه باعث شده سفره ما کوچکتر از پارسال و سالهای قبل شود.»
«لیلا» هم از این زاویه به افزایش قیمتهای یلدایی واکنش نشان داده است: «اگر این گرانی بماند، یلدا شاید بماند، اما سفره آن محو میشود.»
کاربری بهنام «زهرا آرت» هم نوشت: «یلدای گران امسال یعنی باید انتخاب کنیم چه بخریم و چه نخریم.»
اینها نمونهای از واکنش کاربران شبکه ایکس بود. در دنیای غیرمجازی نیز واکنشها کموبیش مانند شبکههای اجتماعی است؛ «فرهاد» جوانی متولد ۶۸ و مجرد است که در یک شرکت مالی کار میکند و شبها نیز مسافرکشی میکند. او به «پیام ما» گفت: «من تنها زندگی میکنم، خانوادهام شهرستان هستند. دو کاسه کوچک آجیل گرفتم ۴۰۰ هزار تومان. هندوانه نخریدم. کمی شیرینی، دو انار، نیمکیلو سیب، نیمکیلو پرتقال، نیمکیلو موز خریدم، شد ۷۰۰ هزار تومان. این، حاصل یک شب کار کردن من با ماشین است.»
«مرتضی» نیز که بازنشسته آموزشوپرورش است، به «پیام ما» گفت: «حقوق من هفته اول هر ماه تمام میشود. مابقی هزینهها را از رانندگی تأمین میکنم. از بسیاری هزینهها زدهام. عید امسال را با کمترین وسایل و خوراکی سر کردیم. الان قیمت میوه و آجیل چندین برابر عید است. واقعاً در توانم نیست برای دورهمی آنها را تهیه کنم.»
او ادامه داد: «هر سال بچهها که الان خود خانه و زندگی دارند، باید بیایند شب چله را پیش ما باشند. هیچوقت هم اجازه ندادم هزینه کنند. اما امسال پسرم خودش آجیل و میوه خریده تا همچنان سنت شب یلدای خانه پدرش حفظ شود. من با چه رویی به پسرم نگاه کنم؟ میترسم سال بعد دیگر بچههایم رمق و رغبتی برای دورهمی خانه پدری نداشته باشند.»
خرید میوه و آجیل در آخر آذر امسال به یکی از سختترین کارهای ممکن از نظر هزینه تبدیل شده است. شبی که نماد شکرگزاری برای نعمت و فراوانی بود، در حال تبدیل شدن به شب آرزوها، حسرتها و کمبودها است. سنت دورهمی یلدایی هم بهدلیل افزایش هزینهها در حال رنگباختن است؛ چراکه اکثریت مردم توانایی تأمین هزینههای این دورهمی را ندارند. بسیاری ترجیح میدهند هزینهای بر میزبانان که عمدتاً بزرگان فامیل و بازنشسته هستند تحمیل نکنند. عموماً یلدا را بهتنهایی یا در جمع کوچک خانوادگی خود سر میکنند و قید دورهمیهای بزرگ فامیلی و صله رحم را زدهاند؛ این یعنی یکی از معناهای یلدای ایرانی نابود میشود و بهتدریج از یادها خواهد رفت.