به گزارش سلامت نیوز به نقل از clevelandclinic،برخی کودکان مبتلا به آسم با گذر زمان و رشد، از علائم آن رهایی می‌یابند، اما مسیر برعکس هم ممکن است رخ دهد: ابتلا به آسم در بزرگسالی.دکتر ریچل تالیریسیو، متخصص ریه، می‌گوید آسم بزرگسالی همان علائم آسم کودکان را دارد، اما معمولاً شدیدتر، ماندگارتر و درمان آن دشوارتر است. در ادامه، او به پرسش‌های رایج درباره این بیماری پاسخ می‌دهد.
آسم بزرگسالی چیست؟
آسم بزرگسالی زمانی رخ می‌دهد که فرد پس از ۲۰ سالگی برای نخستین‌بار دچار علائم و تشخیص آسم می‌شود. علائم آن مشابه آسم کودکان است، از جمله خس‌خس سینه، سرفه خشک، تنگی نفس و فشار در قفسه سینه اما شدت و ماندگاری آن بیشتر است.
در کودکان، آسم معمولاً قابل کنترل است و حتی ممکن است از بین برود؛ در حالی‌که در بزرگسالان، بیماری اغلب مزمن می‌شود و درمان طولانی‌تری می‌طلبد.
چرا آسم در بزرگسالی شدیدتر است؟
بزرگسالان معمولاً علائم را دیرتر جدی می‌گیرند. تنگی نفس را به «کم‌تحرکی» یا «افزایش سن» نسبت می‌دهند و سرفه خشک مداوم را طبیعی می‌پندارند. اما تأخیر در تشخیص می‌تواند به عملکرد ریه آسیب دائمی وارد کند.
دکتر تالیریسیو هشدار می‌دهد:«درمان دیرهنگام آسم باعث کاهش ظرفیت ریه می‌شود. اگر مشکوک هستید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.»
در نتیجه‌ی همین تأخیر و تغییرات جسمی ناشی از سن، آسم در بزرگسالی معمولاً سخت‌تر کنترل می‌شود و احتمال حملات شدید و بستری در بیمارستان افزایش می‌یابد.
عوامل خطر و محرک‌های آسم بزرگسالی
پژوهش‌ها چندین عامل را در بروز آسم پس از ۲۰ سالگی مؤثر می‌دانند:
-
سابقه خانوادگی آسم
-
سیگار کشیدن یا قرار گرفتن در معرض دود
-
اضافه‌وزن یا چاقی (به‌دلیل التهاب بیشتر و کاهش تحرک ریه)
-
تغییرات هورمونی در زنان (در دوران بارداری یا یائسگی)
-
آلرژی‌ها (گردوغبار، موی حیوانات، کپک یا گرده گل)
-
محیط‌های کاری آلوده یا صنعتی
-
بیماری‌ها یا داروهای خاص مانند عفونت‌های شدید تنفسی یا داروهای قلبی
چرا تشخیص آسم در بزرگسالی دشوار است؟
تشخیص آسم کودکان معمولاً ساده است، اما در بزرگسالان علائم می‌تواند با بیماری‌های دیگر اشتباه گرفته شود، از جمله:
به همین دلیل، پزشک باید سایر بیماری‌ها را هم بررسی کند. آزمایش عملکرد ریوی (اسپیرومتری) مهم‌ترین ابزار تشخیص است.
درمان و کنترل آسم در بزرگسالی
درمان شامل داروهای استنشاقی (Inhalers) و گاه داروهای خوراکی است که التهاب را کاهش و راه‌های هوایی را باز می‌کنند.اما درمان در بزرگسالان چالش‌برانگیزتر است چون:
-
دیواره‌های قفسه سینه و عضلات تنفسی سفت‌تر می‌شوند.
-
داروها ممکن است اثر کمتری داشته باشند، به‌ویژه در افراد دارای اضافه‌وزن.
-
داروهای کورتونی خوراکی می‌توانند عوارض چشمی و استخوانی ایجاد کنند.
-
مصرف داروهای قلبی مانند بتابلوکرها ممکن است علائم آسم را بدتر کند.
توصیه‌های کلیدی برای زندگی بهتر با آسم
به گفته دکتر تالیریسیو، کنترل آسم در بزرگسالی به پایبندی دقیق به درمان و تغییر سبک زندگی نیاز دارد:
-
داروها را طبق نسخه مصرف کنید و پیش از تغییر هر دارویی با پزشک مشورت کنید.
-
عملکرد ریه‌تان را مرتب بسنجید (در مطب یا با دستگاه Peak Flow Meter در خانه).
-
برنامه اقدام اضطراری آسم (Asthma Action Plan) با پزشک تنظیم کنید.
-
از هوای آلوده دوری کنید و در روزهای آلاینده در خانه بمانید.
-
آلرژی‌ها را کنترل کنید تا از حملات آسم جلوگیری شود.
-
سیگار را ترک کنید سیگار و حتی ویپ، درمان آسم را سخت‌تر می‌کنند.
-
ورزش منظم ولی کنترل‌شده انجام دهید؛ اگر آسم ورزشی دارید، با گرم‌کردن و داروهای پیشگیرانه آغاز کنید.
آسم و سلامت روان
آسم بزرگسالی مانند هر بیماری مزمن، می‌تواند بر روان و کیفیت زندگی تأثیر بگذارد.اما مراقبت از سلامت روان (مانند تمرین آرام‌سازی، مدیتیشن و پیوستن به گروه‌های حمایتی) می‌تواند علائم را کاهش دهد. تنگی نفس اضطراب‌آور است، اما اضطراب هم نفس‌کشیدن را سخت‌تر می‌کند. باید این چرخه را با آرامش و ذهن‌آگاهی شکست.
اگر احساس می‌کنید اخیراً دچار تنگی نفس، خس‌خس سینه یا سرفه مداوم شده‌اید، آن را نادیده نگیرید. دکتر تالیریسیو تأکید می‌کند:«آسم درمان‌نشده می‌تواند به از دست رفتن دائمی عملکرد ریه منجر شود. هرچه زودتر تشخیص داده شود، درمان موفق‌تر است.»
نفس راحت‌تری خواهید کشید، اگر امروز اقدام کنید.