ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV یکی از شایع‌ترین عفونت‌های ویروسی است که می‌تواند بر پوست و مخاط بدن انسان اثر بگذارد. این ویروس انواع مختلفی دارد و بعضی از انواع آن می‌توانند باعث بیماری‌های جدی مانند سرطان دهانه رحم، سرطان مقعد، سرطان گلو و زگیل‌های تناسلی شوند. با وجود شیوع بالای این ویروس و پیامدهای مهم آن، هنوز باورهای غلط زیادی در مورد HPV در جامعه وجود دارد که باعث ترس، اضطراب و گاهی سوءتفاهم در مورد پیشگیری و درمان می‌شود. در این مقاله سعی می‌کنیم این باورها را بررسی کرده و اطلاعات علمی و درست را به زبانی ساده ارائه کنیم.

باور غلط ۱: HPV فقط زنان را مبتلا می‌کند

یکی از رایج‌ترین باورهای غلط درباره HPV این است که فکر می‌کنیم تنها زنان در معرض این ویروس هستند. در حالی که HPV می‌تواند هر فردی را، چه زن و چه مرد، آلوده کند. مردان نیز می‌توانند ناقل ویروس باشند و در برخی موارد دچار بیماری‌هایی مانند زگیل تناسلی یا سرطان‌های مرتبط با HPV شوند.

در واقع، مردان ممکن است بدون علائم واضح، ویروس را به شریک جنسی خود منتقل کنند. به همین دلیل، آموزش و پیشگیری برای همه افراد، نه فقط زنان، اهمیت دارد.

باور غلط ۲: HPV تنها از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود

اگرچه رابطه جنسی یکی از راه‌های اصلی انتقال HPV است، این ویروس می‌تواند از طریق تماس نزدیک پوست با پوست نیز منتقل شود. مثلاً تماس جنسی واژینال، مقعدی و حتی گاهی تماس دهان با ناحیه تناسلی می‌تواند باعث انتقال ویروس شود.

برخی افراد گمان می‌کنند اگر رابطه جنسی محافظت‌شده داشته باشند یا رابطه تنها با یک فرد داشته باشند، خطر انتقال HPV صفر است. در حالی که استفاده از کاندوم تا حد زیادی از انتقال ویروس جلوگیری می‌کند اما به‌طور کامل تضمین نمی‌کند، زیرا ویروس می‌تواند روی مناطقی که با کاندوم پوشانده نمی‌شوند نیز وجود داشته باشد.

باور غلط ۳: HPV همیشه باعث علائم می‌شود

خیلی‌ها فکر می‌کنند اگر کسی مبتلا به HPV شود، حتماً علائمی مانند زگیل تناسلی یا تغییرات سلولی خواهد داشت. واقعیت این است که بیشتر افراد مبتلا به HPV هیچ علائمی ندارند و ممکن است حتی سال‌ها بدون اطلاع از وجود ویروس در بدنشان زندگی کنند.

این نکته باعث می‌شود که بسیاری از افراد ویروس را به دیگران منتقل کنند بدون اینکه خودشان بدانند. بنابراین، غربالگری‌های منظم، به ویژه برای زنان، اهمیت زیادی دارد تا تغییرات پیش‌سرطانی شناسایی و درمان شود.

باور غلط ۴: HPV قابل درمان است

HPV یک ویروس است و هیچ درمان دارویی خاصی برای حذف کامل آن از بدن وجود ندارد. سیستم ایمنی بدن در بسیاری از موارد می‌تواند ویروس را کنترل یا حتی به طور کامل پاک کند، اما هیچ دارویی نمی‌تواند HPV را به طور قطعی درمان کند.

با این حال، درمان‌هایی وجود دارند که می‌توانند علائم ناشی از ویروس، مانند زگیل‌های تناسلی یا ضایعات پیش‌سرطانی دهانه رحم، را از بین ببرند. بنابراین، هدف اصلی درمان، مدیریت علائم و پیشگیری از عوارض جدی است، نه از بین بردن خود ویروس.

باور غلط ۵: HPV همیشه منجر به سرطان می‌شود

یکی از ترس‌های شایع درباره HPV، ارتباط آن با سرطان است. البته برخی انواع HPV، به ویژه انواع پرخطر مانند HPV-16 و HPV-18، می‌توانند باعث سرطان شوند، اما این بدان معنا نیست که همه افراد مبتلا به HPV دچار سرطان می‌شوند.

سیستم ایمنی بدن در بسیاری از موارد می‌تواند ویروس را کنترل کرده و از پیشرفت بیماری جلوگیری کند. به همین دلیل، تنها بخش کوچکی از افراد مبتلا به HPV دچار عوارض جدی مانند سرطان می‌شوند. این باور غلط باعث نگرانی غیرضروری و اضطراب می‌شود.

باور غلط ۶: واکسن HPV فقط برای دختران نوجوان است

واکسن HPV یکی از ابزارهای مؤثر برای پیشگیری از عفونت و عوارض مرتبط با این ویروس است. بسیاری از مردم فکر می‌کنند این واکسن فقط برای دختران نوجوان مفید است و مردان یا بزرگسالان نیازی به آن ندارند.

در حقیقت، واکسن HPV برای هر دو جنس، دختر و پسر، توصیه می‌شود و بهترین زمان تزریق قبل از شروع فعالیت جنسی است. حتی بزرگسالانی که قبلاً رابطه جنسی داشته‌اند نیز می‌توانند از واکسن بهره‌مند شوند، هرچند میزان محافظت کمتر از افراد واکسینه‌شده پیش از مواجهه با ویروس است.

باور غلط ۷: اگر شریک جنسی سالم باشد، نیازی به مراقبت نیست

برخی افراد فکر می‌کنند اگر شریک جنسی‌شان علائم HPV نداشته باشد یا آزمایشات سلامتی او طبیعی باشد، خودشان نیازی به مراقبت و پیشگیری ندارند.

واقعیت این است که بسیاری از افراد مبتلا به HPV هیچ علامتی ندارند و ممکن است حتی سال‌ها بدون اطلاع، ویروس را منتقل کنند. بنابراین، سلامت شریک جنسی همیشه تضمین‌کننده عدم خطر نیست و اقدامات پیشگیرانه مانند واکسیناسیون، غربالگری و استفاده از کاندوم همچنان ضروری هستند.

باور غلط ۸: HPV تنها در سنین جوانی مشکل‌ساز است

خیلی‌ها فکر می‌کنند HPV تنها در دوران نوجوانی یا جوانی مهم است و افراد بزرگسال نیازی به توجه ندارند. در حالی که HPV می‌تواند در هر سنی رخ دهد و خطرات آن نیز برای همه گروه‌های سنی وجود دارد.

غربالگری‌های منظم برای زنان، به ویژه پس از ۳۰ سالگی، اهمیت زیادی دارد زیرا عفونت‌های مزمن HPV در طول زمان می‌توانند باعث تغییرات پیش‌سرطانی و حتی سرطان شوند. همچنین مردان بزرگسال نیز باید آگاه باشند و در صورت مشاهده علائم مشکوک به پزشک مراجعه کنند.

باور غلط ۹: HPV یعنی زگیل تناسلی

افراد زیادی فکر می‌کنند HPV فقط باعث زگیل‌های تناسلی می‌شود. در حالی که HPV انواع مختلفی دارد:

• برخی انواع باعث زگیل‌های تناسلی یا پوستی می‌شوند.

• برخی انواع پرخطر هیچ علامتی ندارند اما می‌توانند باعث سرطان شوند.

این تفاوت باعث می‌شود برخی افراد بدون علائم هم مبتلا به انواع پرخطر HPV باشند و نیازمند مراقبت و غربالگری باشند. بنابراین، دیدن یا ندیدن زگیل، معیار تشخیص HPV نیست.

باور غلط ۱۰: تنها رابطه جنسی محافظت‌نشده خطر ابتلا به HPV دارد

استفاده از کاندوم، هرچند خطر ابتلا را کاهش می‌دهد، اما HPV می‌تواند روی مناطقی از پوست که پوشانده نمی‌شوند نیز منتقل شود. به همین دلیل، حتی کسانی که همیشه رابطه جنسی محافظت‌شده دارند، می‌توانند به HPV مبتلا شوند.

این موضوع نشان می‌دهد که پیشگیری چندوجهی، شامل واکسیناسیون، غربالگری و آگاهی از علائم، مؤثرتر از اعتماد صرف به روش‌های محافظتی است.

باور غلط ۱۱: غربالگری HPV لازم نیست

برخی افراد فکر می‌کنند اگر علائمی ندارند یا سالم هستند، غربالگری HPV ضروری نیست. این باور کاملاً غلط است، زیرا بسیاری از افراد مبتلا به HPV علائم ندارند.

غربالگری‌های منظم، به ویژه تست پاپ اسمیر و تست HPV برای زنان، به تشخیص زودهنگام ضایعات پیش‌سرطانی کمک می‌کند و می‌تواند جان بسیاری از افراد را نجات دهد. غربالگری باعث می‌شود درمان قبل از بروز سرطان آغاز شود و عوارض جدی به حداقل برسد.

باور غلط ۱۲: HPV قابل پیشگیری نیست

یکی دیگر از باورهای غلط این است که HPV کاملاً غیرقابل پیشگیری است. در حقیقت، اقدامات متعددی وجود دارد که می‌تواند خطر ابتلا به HPV را کاهش دهد:

واکسیناسیون: موثرترین روش پیشگیری از انواع پرخطر HPV.

رعایت بهداشت جنسی: کاهش تعداد شرکای جنسی و استفاده از کاندوم.

غربالگری منظم: شناسایی ضایعات پیش‌سرطانی قبل از پیشرفت.

آگاهی و آموزش: شناخت راه‌های انتقال و علائم HPV.

با رعایت این روش‌ها، می‌توان خطر ابتلا و عوارض HPV را به میزان چشمگیری کاهش داد.

جمع‌بندی

باورهای غلط درباره HPV باعث نگرانی غیرضروری، رفتارهای نادرست و حتی بی‌توجهی به اقدامات پیشگیرانه می‌شوند. مهم‌ترین نکات علمی و درست در مورد HPV عبارتند از:

• HPV هم زنان و هم مردان را مبتلا می‌کند.

• ویروس می‌تواند بدون علائم منتقل شود.

• همه انواع HPV باعث سرطان نمی‌شوند، اما انواع پرخطر باید جدی گرفته شوند.

• واکسیناسیون، غربالگری و رعایت بهداشت جنسی مؤثرترین راه‌های پیشگیری هستند.

• درمان دارویی کامل برای HPV وجود ندارد، اما علائم و ضایعات ناشی از آن قابل کنترل هستند.

آگاهی و آموزش عمومی، کلید کاهش شیوع HPV و جلوگیری از عوارض جدی آن است. باورهای غلط رایج باید با اطلاعات علمی جایگزین شوند تا افراد بتوانند تصمیمات آگاهانه برای حفظ سلامت خود و اطرافیانشان بگیرند.