به گزارش بهداشت نیوز حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در پژوهشکده سوانح طبیعی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی با حضور اساتید، فرهیختگان و جهادگران حوزه مسکن، با اشاره به گزارش ارائه‌شده تأکید کرد: بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، همزمان آکادمیک و علمی بوده و در عین حال، خدمات مسکن را بر پایه دانش بنیان ارائه می‌دهد. این دو ضلع علم و خدمت موفقیت این بنیاد را رقم زده است.  

استاد خسروپناه با استناد به آیات قرآن کریم، گفت: خداوند در قرآن، اولین نیازی برای انسان مطرح می کند مسکن است. این نشان‌دهنده تقدم و اولویت ذاتی مسکن در زندگی انسان است، به‌ویژه زمانی که صحبت از محرومین می‌شود.  

وی افزود: خدمت به محرومین در حوزه مسکن، کاری ارزشمند و الهی است و ما باید خدا را شاکر باشیم که در این مسیر گام برمی‌داریم.  

پیوند فرهنگ و مسکن: ضرورت استانداردسازی  

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به لزوم توجه به پیوست فرهنگی در طرح‌های مسکن، گفت: چرا مسکن نمی‌تواند یک استاندارد فرهنگی داشته باشد؟ همان‌طور که نظام مهندسی در حوزه‌های مختلف شاخص‌ها و معیارهایی تعریف کرده، باید برای مسکن نیز شاخص‌های فرهنگی در نظر گرفته شود.  

وی یادآور شد: در ستاد نقشه مهندسی فرهنگی کشور، مصوبه‌ای تصویب شده که در هر طرح کلان عمرانی، به مقوله فرهنگ نیز توجه شود. اما متأسفانه هنوز در بسیاری از طرح‌های مسکن، حتی مسجد، مدرسه یا فضای تفریحی در نظر گرفته نمی‌شود و سپس می‌گویند این‌ها پیوست هستند! در حالی که باید بخشی جدایی‌ناپذیر از طرح باشند.  

 توسعه ظرفیت‌های علمی کشور در حوزه مسکن  

استاد خسروپناه با اشاره به اینکه پژوهشکده‌ها حتی اگر به پژوهشگاه تبدیل شوند، نمی‌توانند به تنهایی تمام مسائل مسکن را پاسخ دهند، پیشنهاد داد: باید از ظرفیت‌های علمی گسترده کشور از جمله اساتید و دانشجویان دانشگاه‌ها در این حوزه بهره برد.  

وی ادامه داد: پیشنهاد من این است که مسائلی که در بنیاد مسکن شناسایی می‌شود، به موسسات علمی و پژوهشی سپرده شود و دانشجویان و اساتید با حمایت‌های مالی و قراردادی، در این مسیر مأموریت‌یابند. شما باید راهبری کنید، نه اینکه همه کار را خودتان انجام دهید.  

 آسیب‌های ساختاری در حوزه مسکن  

استاد خسروپناه به چالش‌های عمده حوزه مسکن اشاره کرد و گفت: روزبه‌روز هزینه مسکن گران‌تر می‌شود، در حالی که توان مالی مردم، حتی کارمندان کاهش می‌یابد. یکی از مهم‌ترین عوامل این بحران، سیاست‌های نادرست در حوزه اعتبارات و قیمت‌گذاری است.  

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به مفهوم حکمرانی مسکن پرداخت و بیان کرد: در مدل‌های جهانی حکمرانی مسکن، نقش مردم، خیرین و جامعه محلی بسیار پررنگ است. اما در کشور ما، بیشتر نام نهادهای دولتی، شنیده می‌شود، در حالی که از مردم و مشارکت آنان کمتر سخن به میان می‌آید.  

وی افزود: کمیته امداد و هلال احمر البته خدمات ارزشمندی به نیازمندان ارائه می‌دهند، اما باید به سمت الگویی رفت که در آن، مردم خودشان در ساخت مسکن خود مشارکت فعال داشته باشند، همان‌گونه که در برخی طرح‌های روستایی بنیاد مسکن، آموزش‌هایی داده می‌شود تا مردم با دستان خود، خانه‌هایشان را بسازند. این همان «عزت‌مندی» است که باید در سیاست‌گذاری مسکن مورد توجه قرار گیرد.  

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی کتابی درباره نظریه‌های حکمرانی را به عنوان هدیه‌ای فکری به حاضران تقدیم کرد و گفت: این کتاب، مروری جامع بر مکاتب غربی و اسلامی در حوزه حکمرانی است و امیدوارم در تدوین اسناد فرهنگی و سیاست‌گذاری‌های آینده مسکن، مورد استفاده قرار گیرد.  

وی در ادامه سخنانش در نشست با اساتید، فرهیختگان و جهادگران حوزه مسکن، بر ضرورت تبدیل تجربه‌های عملی به دانش آکادمیک و نظریه‌پردازی نظام‌مند تأکید کرد و افزود: ما در درس خارج فقه و دروس تخصصی، سال‌ها این مباحث را خلاصه‌سازی کرده‌ایم. یکی از الگوهایی که در آن جا تبیین شد، همان مدل بومی‌سازی و مشارکتی است که بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در عمل آن را به کار گرفته است.  

وی تصریح کرد: باید در حوزه‌های مختلف، اعم از معماری، شهرسازی، جامعه‌شناسی و مدیریت کمک کنیم تا این تجربه‌های غنی، به نظریه‌های علمی تبدیل شوند. این همان کاری است که در درس‌های ما در حوزه‌های علمیه و دانشگاهی همواره مورد تأکید بوده است.  

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به مفهوم سواد حوادث اشاره کرد و گفت: مردم باید نسبت به بلایای طبیعی مانند زلزله سواد داشته باشند. در فلسفه دینی ما، بلایای طبیعی «طبیعی» هستند، نه «اختیاری». اما بسیاری از شرور جهانی ناشی از سبک زندگی نادرست ماست.  

وی با تقدیر از همکاری بنیاد مسکن با مراکز آماری و پژوهشی مانند مرکز آمار ایران و هلال احمر، گفت: این همکاری‌ها باید گسترش یابد تا داده‌های دقیقی از تجربه‌های میدانی جمع‌آوری و تحلیل شود.  

استاد خسروپناه با اشاره به تجربه کشور ژاپن، بیان کرد: ژاپن کشوری زلزله‌خیز است، اما وقتی زلزله‌ای رخ می‌دهد، گاهی تنها چند نفر کشته می‌شوند. دلیلش این است که سیاست‌گذاری، آموزش و فناوری آن‌ها بر پایه دانش و تجربه استوار است. ما هم باید از تحقیقات و تجربه‌های خود در بنیاد مسکن، برای سیاست‌گذاری هوشمند در حوزه بلایا و سکونتگاه‌های پایدار استفاده کنیم.  

وی در بخش دیگری از سخنانش، بر ضرورت گفتمان‌سازی درباره فعالیت‌های ارزشمند بنیاد مسکن تأکید کرد و گفت: برخی از کارهای ارزشمند بنیاد مسکن در رسانه‌ها بازتاب نمی‌یابد، در حالی که مردم باید بدانند چه خدماتی در دوران جنگ و پس از آن به‌ویژه در روستاها و شهرهای محروم ارائه شده است.  

استاد خسروپناه، گفت: ما پیشنهاد دادیم که در شورای عالی انقلاب فرهنگی، کارگروهی تخصصی برای پیگیری مسائل مرتبط با مسکن، فرهنگ و توسعه اجتماعی تشکیل شود. این کارگروه می‌تواند جمع‌بندی‌های فنی را مستقیماً به شورای عالی ارائه دهد و با همکاری وزارت بهداشت، وزارت میراث فرهنگی و گردشگری و سایر دستگاه‌ها، سیاست‌های کارآمدی تدوین کند.  

وی همچنین به سند مصوب معماری و شهرسازی اسلامی-ایرانی در شورای عالی انقلاب فرهنگی اشاره کرد و گفت: این سند باید به‌طور عملی در طرح‌های مسکن مورد استفاده قرار گیرد.