ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یکی از شایع‌ترین عفونت‌های جنسی در زنان است که می‌تواند بر سلامت باروری و روند بارداری تأثیر بگذارد. این مقاله به بررسی شیوع HPV در زنان باردار، اثرات بالقوه آن بر سلامت مادر و جنین، ارتباط با عوارض بارداری، و راهکارهای پیشگیری و مدیریت می‌پردازد. شواهد نشان می‌دهند که HPV می‌تواند در برخی موارد منجر به زایمان زودرس، محدودیت رشد جنین، و عفونت نوزاد شود، اما در اغلب موارد، بارداری بدون عارضه ادامه می‌یابد.

ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یک ویروس DNA با بیش از ۱۰۰ نوع شناخته‌شده است که برخی انواع آن (مانند HPV 16 و 18) با سرطان دهانه رحم مرتبط هستند. این ویروس از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود و معمولاً در زنان جوان شایع است. با افزایش سن باروری و شیوع HPV، بررسی تأثیر این ویروس بر بارداری و زایمان اهمیت یافته است.

مطالعات نشان داده‌اند که بارداری می‌تواند پاسخ ایمنی بدن را تغییر دهد و شرایطی فراهم کند که HPV بیشتر باقی بماند یا فعال شود. همچنین وجود HPV ممکن است بر روند طبیعی حاملگی و زایمان اثرات متنوعی داشته باشد.

شیوع HPV در زنان باردار

شیوع HPV در زنان باردار بین ۵ تا ۵۰ درصد گزارش شده و بسته به منطقه جغرافیایی، سن، و رفتارهای جنسی متفاوت است. اکثر زنان باردار آلوده به HPV بدون علامت هستند و تنها درصد کمی ممکن است دچار ضایعات پیش‌سرطانی یا سرطان دهانه رحم شوند.

عوامل افزایش‌دهنده شیوع HPV در بارداری عبارت‌اند از:

• سن کمتر از ۲۵ سال

• سابقه چندین شریک جنسی

• ضعف سیستم ایمنی

• وجود سایر عفونت‌های مقاربتی

تأثیر HPV بر سلامت مادر

اکثر زنان باردار آلوده به HPV بدون علائم بالینی هستند و بیماری آنها به صورت ضایعات دهانه رحم بدون خطر ادامه می‌یابد. با این حال، مطالعات نشان می‌دهند که وجود HPV ممکن است با عوارض زیر مرتبط باشد:

پیشرفت ضایعات دهانه رحم: تغییرات هورمونی بارداری می‌تواند رشد ضایعات پیش‌سرطانی را تسریع کند.

خطر سرطان دهانه رحم: زنان با ضایعات پیشرفته ممکن است نیازمند پیگیری دقیق‌تر باشند.

عفونت‌های دستگاه تناسلی فوقانی: برخی مطالعات به افزایش خطر عفونت‌های دیگر در حضور HPV اشاره کرده‌اند.

تأثیر HPV بر جنین و نوزاد

تأثیر HPV بر جنین و نوزاد از طریق انتقال عمودی یا اثرات غیرمستقیم بر بارداری ممکن است بروز کند. مهم‌ترین پیامدها عبارت‌اند از:

• زایمان زودرس: شواهد متناقض هستند، اما برخی مطالعات نشان داده‌اند که عفونت HPV می‌تواند احتمال زایمان پیش از موعد را افزایش دهد.

• محدودیت رشد داخل رحمی (IUGR): برخی گزارش‌ها ارتباط بین عفونت مادری با رشد کم جنین را مطرح کرده‌اند.

• نوزاد مبتلا به پاپیلوماتوز تنفسی: HPV می‌تواند از طریق کانال زایمانی به نوزاد منتقل شود و منجر به ایجاد ضایعات تنفسی نادر ولی جدی شود.

انتقال HPV در بارداری

ویروس HPV می‌تواند به سه روش منتقل شود:

انتقال عمودی: از مادر به جنین در طول بارداری یا زایمان طبیعی.

انتقال هنگام تولد: نوزاد می‌تواند از طریق کانال زایمانی آلوده شود.

انتقال پس از تولد: از طریق تماس پوستی یا بزاق والدین.

نوزادان معمولاً عفونت HPV را به صورت گذرا تجربه می‌کنند و بیشتر موارد بدون علامت هستند.

تشخیص HPV در بارداری

تشخیص HPV در دوران بارداری مشابه زنان غیر باردار است و شامل موارد زیر است:

با این حال، برخی ملاحظات ویژه در بارداری وجود دارد، زیرا تهاجم زیاد و درمان‌های تهاجمی معمول ممکن است خطرناک باشند.

مدیریت HPV در دوران بارداری

درمان HPV در بارداری معمولاً با تأخیر تا بعد از زایمان انجام می‌شود، مگر در موارد ضایعات پرخطر. نکات مهم مدیریت عبارت‌اند از:

• پیگیری منظم با پاپ اسمیر و کولپوسکوپی

• جلوگیری از آسیب‌های دهانه رحم در طول زایمان

• مشاوره در مورد زایمان طبیعی یا سزارین در موارد ضایعات پرخطر

در بیشتر موارد، HPV در بارداری باعث عوارض جدی نمی‌شود و پیگیری پس از زایمان کافی است.

پیشگیری

راهکارهای پیشگیری از HPV و عوارض بارداری شامل:

واکسیناسیون HPV قبل از بارداری

آموزش بهداشت جنسی و کاهش شریک‌های جنسی متعدد

پیگیری منظم و غربالگری HPV در زنان در سن باروری

مراقبت‌های پریناتال مناسب برای کاهش انتقال عمودی

نتیجه‌گیری

ویروس HPV یکی از شایع‌ترین عفونت‌های جنسی است که می‌تواند بر بارداری و زایمان تأثیر بگذارد، اما در اغلب موارد بدون عارضه باقی می‌ماند. وجود ضایعات پرخطر دهانه رحم نیازمند پیگیری دقیق است، اما بیشتر زنان می‌توانند بارداری طبیعی و زایمان ایمن داشته باشند. واکسیناسیون، غربالگری منظم و آموزش بهداشت جنسی بهترین روش‌های پیشگیری از پیامدهای منفی HPV در بارداری هستند.