بدن انسان توانایی ترمیم بسیاری از آسیب‌ها مانند خراش‌ها، بریدگی‌ها یا حتی شکستگی های استخوان را دارد، اما متاسفانه سلول‌های مویی ظریف موجود در گوش داخلی که مسئول دریافت و انتقال صدا هستند، در صورت آسیب‌دیدگی قابلیت بازسازی طبیعی ندارند. این در حالی است که برخی حیوانات می‌توانند این سلول‌ها را ترمیم کرده و شنوایی خود را بازیابند.

به همین دلیل، اگر عصب شنوایی یا سلول‌های مویی گوش آسیب ببینند، احتمال دارد کم‌شنوایی شما دائمی باشد. میزان برگشت‌پذیری شنوایی به عوامل متعددی از جمله نوع کم‌شنوایی، علت ایجاد آن، شدت آسیب و زمان آغاز درمان بستگی دارد. در برخی موارد، کم‌شنوایی موقت می‌تواند با درمان‌های پزشکی یا جراحی برطرف شود (مانند انسداد مجرای گوش بر اثر جرم یا عفونت)، اما در مواردی که آسیب به ساختارهای حساس و غیرقابل ترمیم گوش وارد شده باشد، درمان قطعی امکان‌پذیر نیست و استفاده از سمعک یا کاشت حلزون به‌عنوان راهکار جبرانی توصیه می‌شود.

دو نوع اصلی کم‌شنوایی

۱. کم‌شنوایی ناشی از انسداد

این نوع کم‌شنوایی زمانی رخ می‌دهد که مسدودکننده‌ای در مجرای گوش مانع رسیدن امواج صوتی به پرده گوش می‌شود. عواملی مانند تجمع جرم گوش وجود جسم خارجی، زباله‌های ریز یا حتی تومورها می‌توانند باعث چنین انسدادی شوند. خوشبختانه، در بیشتر این موارد با حذف عامل انسداد، شنوایی به حالت طبیعی بازمی‌گردد و این نوع کم‌شنوایی معمولاً موقت است.

۲. کم‌شنوایی ناشی از آسیب (کم‌شنوایی حسی‌عصبی)

حدود ۹۰ درصد موارد کم‌شنوایی به این نوع مربوط می‌شود. در کم‌شنوایی حسی‌عصبی، آسیب به سلول‌های مویی ظریف گوش داخلی یا عصب شنوایی باعث اختلال دائمی در فرآیند شنوایی می‌شود. این سلول‌ها ارتعاشات ناشی از حرکت هوا را به پیام‌های عصبی تبدیل کرده و به مغز ارسال می‌کنند تا به‌صورت صدا درک شوند. قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض صداهای بلند، آسیب فیزیکی به گوش داخلی یا صدمات عصبی از عوامل رایج ایجاد این نوع کم‌شنوایی هستند.

در موارد پیشرفته، ممکن است کاشت حلزون بتواند عملکرد شنوایی را بهبود دهد. همچنین، انجام آزمون شنوایی می‌تواند مشخص کند که آیا استفاده از سمعک می‌تواند توان شنوایی فرد را ارتقا دهد یا خیر.

مزایای درمان به‌موقع و صحیح کم‌شنوایی

• حفظ یا ارتقای کیفیت کلی زندگی با بازگرداندن توانایی برقراری ارتباط موثر.
• مدیریت موثر علائم کم‌شنوایی مانند دشواری در فهم گفتار، به‌ویژه در محیط‌های شلوغ.
• حفاظت از شنوایی باقیمانده و پیشگیری از آسیب بیشتر.
• پرهیز از انزوا و حفظ تعاملات اجتماعی که نقش مهمی در سلامت روان دارد.
• جلوگیری از افت عملکرد شناختی که تحقیقات نشان داده با کم‌شنوایی درمان‌نشده ارتباط دارد.

پیشگیری؛ بهترین راه دفاع از شنوایی

حفظ سلامت شنوایی اهمیت بسیار زیادی دارد، زیرا وقتی این توانایی از دست برود، معمولا بازگشت‌پذیر نیست. البته اگر جسمی در مجرای گوش گیر کند، می‌توان آن را خارج کرد، اما این موضوع خطری را که صداهای بلند ایجاد می‌کنند از بین نمی‌برد؛ صداهایی که شاید حتی به نظر شما آن‌قدر بلند و مضر نرسند.

به همین دلیل، محافظت از گوش‌ها در برابر آسیب‌های احتمالی باید در اولویت باشد. استفاده از محافظ گوش در محیط‌های پر سر و صدا، کاهش مدت‌زمان قرار گرفتن در معرض صدای بلند و اجتناب از گوش دادن به موسیقی با صدای زیاد از جمله اقدامات ساده اما بسیار موثر در پیشگیری از کم‌شنوایی هستند.

اگر در آینده به هر دلیلی دچار کم‌شنوایی شوید، اقدامات پیشگیرانه امروز می‌توانند باعث شوند گزینه‌های درمانی بیشتری در اختیار داشته باشید. حتی اگر بهبودی کامل ممکن نباشد، دریافت درمان مناسب به شما کمک می‌کند زندگی فعال و رضایت‌بخشی داشته باشید.

برای بررسی دقیق وضعیت شنوایی و دریافت راهکارهای مناسب، مشاوره با یک شنوایی‌شناس متخصص بهترین قدم است تا متناسب با نیازهای خاص شما، برنامه‌ای برای حفظ و بهبود شنوایی تدوین شود.

نشانه‌های کم‌شنوایی

کم‌شنوایی معمولا به‌تدریج ایجاد می‌شود و ممکن است شما حتی متوجه تغییرات اولیه نشوید. با این حال، این مشکل تنها بر ارتباطات شما تاثیر نمی‌گذارد، بلکه می‌تواند بر سلامت روان، توانایی شناختی و کیفیت کلی زندگی نیز اثر بگذارد. برخی نشانه‌ها و عوامل هشداردهنده که باید به آن‌ها توجه کنید عبارت‌اند از:

• قرار گرفتن مکرر در معرض صداهای بلند یا نویز شغلی – کار یا زندگی در محیط‌های پر سر و صدا می‌تواند به‌تدریج به شنوایی آسیب بزند.
• تکرار مداوم «چی؟» یا درخواست از دیگران برای تکرار صحبتشان – این عادت معمولا اولین علامت کاهش وضوح شنوایی است.
• نیاز به بالا بردن صدای تلویزیون یا رادیو بیشتر از حد معمول – اگر اطرافیان به شما می‌گویند صدای دستگاه‌ها زیاد است، این می‌تواند هشداری جدی باشد.
• مشکل در برقراری مکالمه تلفنی یا تماس‌های تصویری – کم‌شنوایی می‌تواند باعث شود گفت‌وگوها در این شرایط سخت‌تر دنبال شوند.
• دشواری در درک گفتار یا شنیدن صداهای زیر و زیرشاخه‌ها – مانند صدای زنان یا کودکان که در فرکانس‌های بالاتری قرار دارند.
• اختلالات شناختی مانند دشواری در تمرکز یا به خاطر سپردن اطلاعات – کم‌شنوایی درمان‌نشده با کاهش عملکرد شناختی ارتباط دارد.
• وزوز، زنگ، یا صدای همهمه در گوش یا سر (تینیتوس) – این عارضه اغلب با کاهش شنوایی همراه است.
• آسیب به گوش یا ضربه به سر – این حوادث می‌توانند باعث کاهش ناگهانی یا تدریجی شنوایی شوند.

اگر هر یک از این نشانه‌ها برایتان آشنا است، اقدام فوری با انجام ارزیابی شنوایی می‌تواند مشکلات را زودتر شناسایی کرده و مسیر درمان و بهبود را آغاز کند. امروزه، به لطف پیشرفت‌های علمی، گزینه‌های درمانی متنوع و موثری برای مدیریت کم‌شنوایی وجود دارد. بنابراین اگر شما یا یکی از عزیزانتان به کم‌شنوایی مشکوک هستید، منتظر نمانید و برای مشاوره و بررسی تخصصی اقدام کنید.

درمان کم‌شنوایی

روش درمان کم‌شنوایی به علت اصلی و شدت آن بستگی دارد. اگرچه هنوز درمان قطعی و جهانی برای همه انواع کم‌شنوایی وجود ندارد، اما در برخی موارد می‌توان شنوایی را تا حد زیادی بازگرداند.

مدیریت کم‌شنوایی حسی‌عصبی مزمن

بیشتر موارد این نوع کم‌شنوایی با استفاده از سمعک‌های پیشرفته مدیریت می‌شوند. سمعک‌های امروزی علاوه بر وضوح صدای بالا، قابلیت اتصال به گوشی هوشمند، اپلیکیشن‌ها و دیگر فناوری‌ها را دارند و می‌توانند صدا را به‌صورت مستقیم به گوش انتقال دهند، سلامت مغز و بدن را پایش کنند، ترجمه انجام دهند و امکانات متعدد دیگری ارائه دهند.

کاشت‌ها و ایمپلنت‌های شنوایی

در موارد کم‌شنوایی عمیق یا شدید که سمعک نتواند به‌اندازه کافی موثر باشد، دستگاه‌های کاشت شنوایی می‌توانند گزینه مناسبی باشند، از جمله:

• کاشت حلزون شنوایی: دستگاه‌های الکترونیکی کوچک شامل بخش خارجی پشت گوش و بخشی داخلی در حلزون گوش که عملکرد سلول‌های آسیب‌دیده را بر عهده می‌گیرد.
• ایمپلنت گوش میانی: تحریک مستقیم ساختارهای گوش میانی برای بهبود انتقال صدا.
• سیستم‌های شنوایی استخوانی: انتقال ارتعاشات صوتی از طریق استخوان جمجمه به گوش داخلی و دور زدن گوش خارجی و میانی.
• ایمپلنت ساقه مغز شنوایی: تحریک مسیر شنوایی در سطح ساقه مغز، در مواردی که حلزون گوش وجود ندارد یا آسیب جدی دیده است.

منبع: https://drsalamatx.com/what-is-hearing-loss/

کپی لینک
لینک کپی شد