کد خبر: 286010

تاریخ انتشار: چهارشنبه 12 شهريور 1404 – 14:24

درد ناگهانی در زانو، به خصوص هنگام چرخش یا خم شدن، یکی از شایع‌ترین شکایت‌های افراد فعال و ورزشکار است که اغلب به پارگی مینیسک زانو مربوط می‌شود. شنیدن این تشخیص می‌تواند دلهره‌آور باشد و بسیاری از بیماران را به این فکر می‌اندازد که تنها راه حل، رفتن زیر تیغ جراحی است. اما آیا واقعاً جراحی تنها گزینه است؟ پاسخ کوتاه و قاطع این است: “خیر”. در این مقاله، به عنوان یک متخصص ارتوپد، به شما کمک می‌کنم تا ماهیت این آسیب را بشناسید و با تمامی گزینه‌های درمانی موجود، از غیرتهاجمی‌ترین تا جراحی، آشنا شوید.

پارگی مینیسک زانو چیست؟

مفصل زانو، یکی از بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین مفاصل بدن است که به دو بالشتک غضروفی C شکل به نام “مینیسک” مجهز شده است.

این ساختارها، بین استخوان ران و استخوان ساق پا قرار گرفته‌اند و نقش حیاتی در جذب ضربه، پایداری مفصل و توزیع وزن ایفا می‌کنند. پارگی مینیسک زانو زمانی رخ می‌دهد که این غضروف‌ها به دلیل فشار، چرخش یا ضربه ناگهانی، دچار آسیب و پارگی شوند.

علائم پارگی مینیسک زانو

علائم پارگی مینیسک زانو معمولاً شامل موارد زیر است که در لحظه آسیب یا کمی بعد از آن ظاهر می‌شوند:

• درد: درد در ناحیه زانو، به خصوص هنگام چرخاندن یا خم کردن آن.
• تورم: تورم زانو، که ممکن است بلافاصله یا طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت ایجاد شود.
• احساس قفل شدن: احساس گیر کردن یا قفل شدن مفصل زانو، که باعث ناتوانی در صاف کردن کامل پا می‌شود.
• احساس خالی کردن: حس ناپایداری یا “خالی کردن” زانو هنگام راه رفتن.
• صدای “تق” یا “کلیک”: در لحظه آسیب یا هنگام حرکت مفصل، ممکن است صدای کلیک یا تق شنیده شود.

علت پارگی مینیسک زانو

پارگی مینیسک زانو می‌تواند دو علت اصلی داشته باشد:

1. پارگی حاد (تروماتیک): این نوع پارگی معمولاً در افراد جوان و ورزشکار رخ می‌دهد و ناشی از یک حرکت ناگهانی مانند چرخش شدید پا در حین دویدن یا فرود آمدن نادرست از پرش است.
2. پارگی دژنراتیو (فرسایشی): این نوع پارگی بیشتر در افراد مسن‌تر دیده می‌شود و به دلیل فرسودگی و ضعف تدریجی مینیسک در طول سال‌ها رخ می‌دهد. گاهی یک حرکت ساده مانند بلند شدن از حالت چمباتمه می‌تواند باعث این پارگی شود.

راه‌های تشخیص پارگی مینیسک زانو

برای تشخیص دقیق پارگی مینیسک زانو، یک متخصص از چند روش استفاده می‌کند:

• معاینه فیزیکی: پزشک با بررسی علائم، حساسیت به لمس، و انجام حرکات خاصی مانند “تست مک‌موری” می‌تواند به وجود پارگی مشکوک شود.
• تصویربرداری با MRI: MRI دقیق‌ترین ابزار تصویربرداری برای مشاهده بافت‌های نرم مانند مینیسک، رباط‌ها و غضروف است. این روش به پزشک اجازه می‌دهد تا نوع، محل و شدت پارگی را به دقت بررسی کند.

برای تشخیص صحیح و دریافت مشاوره تخصصی، مراجعه به یک کلینیک زانو در تهران اولین گام ضروری است.

روش‌های درمان پارگی مینیسک زانو

همانطور که در ابتدا اشاره شد، جراحی تنها راهکار نیست و انتخاب روش درمانی به عوامل متعددی از جمله نوع، محل و اندازه پارگی، سن بیمار و سطح فعالیت او بستگی دارد.

• درمان‌های غیرجراحی:
  

  • استراحت و مدیریت درد: در فاز حاد، استفاده از روش R.I.C.E (استراحت، یخ، فشار و بالا نگه داشتن پا) به همراه داروهای ضدالتهاب می‌تواند به کاهش درد و تورم کمک کند.
  • فیزیوتراپی: این روش یک جزء حیاتی در درمان غیرجراحی است. یک فیزیوتراپیست با تمرینات تخصصی، به تقویت عضلات اطراف زانو، بهبود انعطاف‌پذیری و بازگرداندن دامنه حرکتی کمک می‌کند. برای دریافت یک برنامه توان‌بخشی شخصی، مراجعه به یک کلینیک فیزیوتراپی ضروری است.

• درمان‌های جراحی:

  • ترمیم مینیسک (Meniscus Repair): در این روش، جراح بافت پاره‌شده را به یکدیگر بخیه می‌زند. این جراحی معمولاً برای پارگی‌های تازه و در نواحی خاصی از مینیسک که جریان خون مناسبی دارند، انجام می‌شود.
  • برداشتن مینیسک (Meniscectomy): در این روش، بخش آسیب‌دیده و پاره‌شده مینیسک برداشته می‌شود. این جراحی برای پارگی‌هایی که قابل ترمیم نیستند، انجام می‌شود و به دلیل کم‌تهاجمی بودن، دوره نقاهت کوتاه‌تری دارد.

عوارض درمان‌نکردن پارگی مینیسک زانو

نادیده گرفتن پارگی مینیسک زانو می‌تواند عوارض جدی به دنبال داشته باشد:

• درد مزمن: عدم درمان می‌تواند منجر به درد مداوم و کاهش توانایی در انجام فعالیت‌های روزمره شود.
• ناپایداری مفصل: به دلیل از دست دادن عملکرد ضربه‌گیری، مفصل زانو ناپایدار می‌شود.
• آرتروز زودهنگام: با از بین رفتن عملکرد ضربه‌گیری مینیسک، فشار بیشتری بر غضروف استخوان‌ها وارد شده و خطر ساییدگی و آرتروز زودهنگام افزایش می‌یابد.

جمع‌بندی

پاسخ به این سؤال که “آیا جراحی تنها گزینه است؟” این است که در بسیاری از موارد، به ویژه در پارگی‌های کوچک یا دژنراتیو، درمان‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، استراحت و تمرینات تقویتی می‌توانند به نتایج بسیار خوبی منجر شوند. با این حال، در موارد پارگی‌های بزرگ یا پیچیده، جراحی یک گزینه ضروری برای بازگرداندن عملکرد و جلوگیری از آسیب‌های درازمدت است. مهم‌ترین گام، تشخیص دقیق توسط یک متخصص و انتخاب یک برنامه درمانی شخصی‌سازی‌شده است. با درمان صحیح، می‌توانید از دردهای زانو رها شده و به فعالیت‌های مورد علاقه خود بازگردید.