سرطان یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین بیماری‌های جهان امروز است که سالانه میلیون‌ها نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در میان انواع مختلف سرطان‌ها، برخی از انواع آن در مردان شایع‌تر است و می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر سلامت و کیفیت زندگی آن‌ها داشته باشد. شناخت سرطان‌های شایع در مردان، عوامل خطر، روش‌های پیشگیری و درمان آن‌ها، اهمیت زیادی دارد تا بتوان با اقدام‌های به موقع، میزان ابتلا و مرگ و میر ناشی از این بیماری‌ها را کاهش داد.

در این مقاله، به بررسی سرطان‌های شایع در مردان، از جمله سرطان پروستات، سرطان ریه، سرطان کولورکتال، سرطان کبد، و سرطان مثانه پرداخته می‌شود. همچنین عوامل خطر و روش‌های پیشگیری و درمان این سرطان‌ها مورد بحث قرار می‌گیرد.

تعریف و اهمیت

سرطان پروستات یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در میان مردان است و معمولا در سنین بالاتر بروز می‌کند. پروستات غده‌ای کوچک در دستگاه تولید مثل مردانه است که در جلوی مثانه و زیر مثانه قرار دارد و وظیفه تولید مایع منی را بر عهده دارد.

شیوع و آمار

طبق آمارهای جهانی، سرطان پروستات دومین سرطان شایع در مردان پس از سرطان پوست است. در بسیاری از کشورها، این سرطان بیشترین میزان بروز را دارد و یکی از دلایل اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان در مردان محسوب می‌شود.

عوامل خطر

• سن: بیشتر مردان بالای ۵۰ سال در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات هستند.

• ژنتیک: سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان پروستات، ریسک ابتلا را افزایش می‌دهد.

• رژیم غذایی: مصرف زیاد چربی‌های اشباع شده و گوشت قرمز ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهد.

• نژاد: مردان آفریقایی-آمریکایی در معرض خطر بیشتری برای این سرطان قرار دارند.

علائم

در مراحل اولیه ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد، اما در مراحل پیشرفته‌تر می‌تواند با علائمی مانند:

• مشکل در ادرار کردن

• خون در ادرار یا مایع منی

• درد در ناحیه کمر یا لگن همراه باشد.

روش‌های تشخیص

• آزمایش PSA: اندازه‌گیری سطح آنتی‌ژن مخصوص پروستات در خون.

• معاینه مقعدی دیجیتال: پزشک از طریق مقعد پروستات را بررسی می‌کند.

• بیوپسی: نمونه‌برداری از بافت پروستات برای بررسی سرطان.

درمان

 سرطان ریه

تعریف و اهمیت

سرطان ریه یکی از کشنده‌ترین سرطان‌ها در مردان است و در بسیاری از کشورها علت اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان محسوب می‌شود. این سرطان معمولا از سلول‌های پوششی ریه شروع می‌شود و به سرعت پیشرفت می‌کند.

عوامل خطر

• سیگار کشیدن: مهم‌ترین عامل خطر ابتلا به سرطان ریه است.

• آلودگی هوا: قرارگیری در معرض مواد آلاینده و گرد و غبار صنعتی.

• قرارگیری در معرض آزبست و مواد شیمیایی: مخصوصاً در محیط‌های کاری.

• سابقه خانوادگی: وجود سابقه خانوادگی سرطان ریه.

علائم

تشخیص

• عکس‌برداری قفسه سینه (رادیوگرافی)

• سی‌تی اسکن

• نمونه‌برداری (بیوپسی)

• آزمایش‌های خونی و عملکرد ریه

درمان

تعریف و اهمیت

سرطان کولورکتال شامل سرطان روده بزرگ و راست‌روده (رکتوم) است و سومین سرطان شایع در مردان به شمار می‌رود. این سرطان معمولاً از پولیپ‌های غیرسرطانی که در پوشش داخلی روده شکل می‌گیرند، آغاز می‌شود.

عوامل خطر

• سن بالای ۵۰ سال

• رژیم غذایی غنی از چربی و گوشت قرمز و فقیر از فیبر

• سابقه خانوادگی سرطان کولورکتال

• بیماری‌های التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو

• سبک زندگی کم‌تحرک و چاقی

علائم

• تغییر در عادت‌های روده (یبوست یا اسهال)

• خون در مدفوع

• درد و گرفتگی شکم

• کاهش وزن بدون دلیل

تشخیص

• کولونوسکوپی و نمونه‌برداری

• آزمایش خون مخفی در مدفوع

• سی‌تی اسکن و MRI در موارد پیشرفته

درمان

• جراحی برداشت تومور

• شیمی‌درمانی

• پرتودرمانی (بخصوص در سرطان رکتوم)

• درمان هدفمند در موارد پیشرفته

سرطان کبد

تعریف و اهمیت

سرطان کبد یکی دیگر از سرطان‌های شایع در مردان است که اغلب به دلیل بیماری‌های زمینه‌ای کبدی مانند هپاتیت مزمن و سیروز کبدی ایجاد می‌شود.

عوامل خطر

• عفونت‌های مزمن هپاتیت B و C

• مصرف زیاد الکل

• چاقی و بیماری‌های متابولیک

• تماس با مواد شیمیایی سمی

علائم

• درد در ناحیه بالا و راست شکم

• زردی پوست و چشم

• کاهش وزن و ضعف عمومی

• تورم شکم

تشخیص

• آزمایش‌های خونی (آلفا فتوپروتئین)

• سونوگرافی و سی‌تی اسکن کبد

• نمونه‌برداری از بافت کبد

درمان

• جراحی (در موارد محدود)

• پیوند کبد

• شیمی‌درمانی موضعی (مانند آمبولیزاسیون)

• درمان هدفمند و ایمنی‌درمانی

 سرطان مثانه

تعریف و اهمیت

سرطان مثانه، یکی از سرطان‌های شایع دستگاه ادراری است که بیشتر در مردان مشاهده می‌شود. این سرطان از سلول‌های داخلی مثانه شروع می‌شود و می‌تواند به لایه‌های عمیق‌تر مثانه گسترش یابد.

عوامل خطر

• سیگار کشیدن (مهم‌ترین عامل خطر)

• تماس با مواد شیمیایی صنعتی (مانند رنگ‌ها و حلال‌ها)

• عفونت‌های مزمن مثانه

• قرارگیری در معرض اشعه

علائم

تشخیص

درمان

• جراحی برداشتن تومور

• شیمی‌درمانی داخل مثانه

• پرتودرمانی

• درمان هدفمند و ایمنی‌درمانی

عوامل مشترک خطر ابتلا به سرطان در مردان

• سیگار کشیدن: نقش اساسی در ابتلا به بسیاری از سرطان‌ها دارد.

• رژیم غذایی ناسالم: مصرف زیاد چربی‌های اشباع، گوشت قرمز و کمبود میوه و سبزیجات.

• عدم فعالیت بدنی: ورزش نکردن و چاقی

• مصرف الکل: افزایش ریسک ابتلا به برخی سرطان‌ها

• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و آلاینده‌ها

پیشگیری از سرطان‌های شایع در مردان

• ترک سیگار و کاهش مصرف الکل

• تغذیه سالم با مصرف فراوان میوه، سبزیجات و غلات کامل

• ورزش منظم و کنترل وزن

• معاینات دوره‌ای و غربالگری منظم، به ویژه بعد از ۵۰ سالگی

• واکسیناسیون علیه هپاتیت B

• اجتناب از تماس با مواد سرطان‌زا

نتیجه‌گیری

سرطان‌های شایع در مردان، به ویژه سرطان پروستات، ریه، کولورکتال، کبد و مثانه، تهدید بزرگی برای سلامت جامعه مردان محسوب می‌شوند. با شناخت عوامل خطر، پیروی از سبک زندگی سالم و انجام معاینات منظم، می‌توان خطر ابتلا به این بیماری‌ها را کاهش داد. همچنین تشخیص زودهنگام و درمان مناسب نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی و افزایش طول عمر بیماران دارد.

۲۱ مرداد ۱۴۰۴ ۱۴:۰۶