دستگاه گوارش مسئول هضم و جذب مواد غذایی و دفع مواد زائد است. هرگونه اختلال در عملکرد آن می‌تواند کیفیت زندگی را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. در مردان، برخی مشکلات گوارشی به دلیل تفاوت‌های هورمونی، سبک زندگی، تغذیه، و عادات خاص رفتاری شایع‌تر دیده می‌شوند. شناخت این مشکلات و علائم آن‌ها نقش مهمی در پیشگیری، تشخیص زودهنگام و درمان دارد.

تعریف

ریفلاکس معده به مری حالتی است که در آن محتویات اسیدی معده به سمت مری باز می‌گردند و موجب سوزش سر دل و سایر علائم می‌شوند.

علل شایع در مردان

• مصرف زیاد غذاهای پرچرب، تند و سرخ‌شده

• نوشیدنی‌های کافئین‌دار یا الکلی

• استعمال سیگار

• اضافه وزن (به‌ویژه چربی شکمی)

علائم

• سوزش پشت جناغ سینه

• طعم تلخ یا ترش در دهان

• سرفه یا گرفتگی صدا به‌ویژه صبح‌ها

پیشگیری و درمان

• کاهش وزن

• پرهیز از خوابیدن بلافاصله پس از غذا

• اجتناب از محرک‌های غذایی

• استفاده از داروهای مهارکننده اسید طبق نظر پزشک

تعریف

زخم معده یا اثنی‌عشر، تخریب لایه مخاطی معده یا ابتدای روده کوچک است که اغلب ناشی از عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری یا مصرف طولانی‌مدت داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی است.

علل شایع در مردان

• استرس مزمن

• مصرف زیاد قهوه و نوشابه

• مصرف الکل و سیگار

• استفاده مکرر از ایبوپروفن یا آسپرین

علائم

• درد سوزشی معده به‌ویژه هنگام خالی بودن

• تهوع یا استفراغ

• کاهش وزن بی‌دلیل

پیشگیری و درمان

• درمان عفونت هلیکوباکتر با آنتی‌بیوتیک

• پرهیز از مصرف خودسرانه مسکن‌ها

• اصلاح رژیم غذایی

تعریف

یک اختلال عملکردی مزمن روده که با درد شکمی و تغییرات در حرکات روده همراه است و علت آن به‌طور کامل شناخته نشده است.

علل احتمالی

• اختلالات حرکتی روده

• استرس و اضطراب

• تغییرات میکروبیوم روده

• حساسیت به برخی غذاها

علائم در مردان

مدیریت

• تغییر رژیم غذایی (کاهش FODMAPs)

• ورزش منظم

• تکنیک‌های کاهش استرس

• استفاده از داروهای ضداسپاسم یا تنظیم‌کننده حرکات روده

 یبوست مزمن

تعریف

کاهش تعداد دفعات اجابت مزاج (کمتر از ۳ بار در هفته) یا مشکل در دفع مدفوع به مدت بیش از چند ماه.

علل شایع در مردان

• کمبود فیبر غذایی

• کم‌تحرکی

• مصرف ناکافی آب

• مصرف برخی داروها مانند ضدافسردگی‌ها یا مکمل‌های آهن

پیشگیری و درمان

• افزایش مصرف میوه، سبزیجات و غلات کامل

• نوشیدن حداقل ۸ لیوان آب در روز

• فعالیت بدنی منظم

• در موارد مقاوم، استفاده از ملین‌های ملایم

 بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD)

تعریف

تجمع چربی در سلول‌های کبد بدون مصرف زیاد الکل، که در مردان با اضافه وزن و سندرم متابولیک شایع‌تر است.

علل شایع

علائم

معمولاً بدون علامت است و در مراحل پیشرفته باعث خستگی، درد در قسمت راست بالای شکم یا اختلالات آزمایش کبد می‌شود.

پیشگیری و درمان

• کاهش وزن

• کنترل قند و چربی خون

• اجتناب از الکل

• فعالیت بدنی منظم

سرطان کولورکتال (روده بزرگ و راست‌روده)

اهمیت

سرطان کولورکتال یکی از علل شایع مرگ‌ومیر در مردان بالای ۵۰ سال است، اما با غربالگری منظم قابل پیشگیری است.

عوامل خطر در مردان

علائم هشداردهنده

پیشگیری

• غربالگری با کولونوسکوپی از سن ۴۵ یا ۵۰ سالگی

• افزایش فیبر و سبزیجات

• کاهش مصرف گوشت‌های فرآوری‌شده

 سایر مشکلات شایع

• بواسیر (هموروئید): ناشی از فشار زیاد هنگام دفع یا یبوست طولانی.

• بیماری سلیاک: حساسیت به گلوتن که باعث آسیب به روده کوچک می‌شود.

• گاستریت مزمن: التهاب مداوم معده که اغلب با ریفلاکس یا هلیکوباکتر همراه است.

نتیجه‌گیری

مشکلات گوارشی در مردان طیفی وسیع از ناراحتی‌های خفیف تا بیماری‌های جدی را شامل می‌شود. بسیاری از این مشکلات با اصلاح سبک زندگی، تغذیه سالم و مراجعه منظم به پزشک قابل پیشگیری یا کنترل هستند. آگاهی از علائم هشداردهنده و پیگیری سریع آن‌ها می‌تواند از پیشرفت بیماری‌ها و عوارض خطرناک جلوگیری کند.

۱۹ مرداد ۱۴۰۴ ۱۲:۳۰