گوش یکی از حساس‌ترین و پیچیده‌ترین اعضای بدن انسان است که وظیفه شنیدن و حفظ تعادل را بر عهده دارد. سلامت گوش تأثیر مستقیمی بر کیفیت زندگی افراد دارد. یکی از موضوعات رایج در مراقبت از گوش، بحث جرم‌گیری گوش است که اغلب برای پاکسازی مجرای گوش از تجمع جرم گوش (Cerumen) انجام می‌شود. سوال مهم این است که آیا جرم‌گیری گوش می‌تواند باعث کاهش شنوایی موقت شود یا خیر؟
جرم گوش یا «Cerumen» ماده‌ای طبیعی و مومی شکل است که توسط غدد موجود در مجرای گوش تولید می‌شود. این ماده ترکیبی از ترشحات غددی، سلول‌های مرده پوست، چربی و گرد و غبار است.
نقش‌های جرم گوش
محافظت از مجرای گوش: جرم گوش با ایجاد یک پوشش محافظ، مانع ورود گرد و غبار، حشرات و عوامل خارجی به عمق مجرای گوش می‌شود.
ضد عفونی: جرم گوش خواص ضد میکروبی دارد و مانع رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها در مجرای گوش می‌شود.
مرطوب نگه داشتن مجرا: جرم گوش باعث جلوگیری از خشکی و ترک خوردگی پوست داخلی مجرای گوش می‌شود.
نکته مهم
تجمع بیش از حد جرم گوش می‌تواند باعث انسداد مجرای گوش شود که این وضعیت ممکن است باعث کاهش شنوایی، احساس پری گوش، خارش و حتی درد شود.
جرم‌گیری گوش به چند روش مختلف انجام می‌شود که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند.
روش خانگی
-
استفاده از قطره‌های گوش: قطره‌هایی که حاوی مواد نرم‌کننده جرم گوش مانند روغن زیتون، گلیسرین یا هیدروژن پراکسید هستند، برای نرم کردن جرم گوش استفاده می‌شوند.
-
شستشوی گوش با آب گرم: پس از نرم شدن جرم، می‌توان با استفاده از سرنگ مخصوص، مجرای گوش را با آب ولرم شستشو داد.
-
استفاده از گوش پاک‌کن: توصیه نمی‌شود چون ممکن است جرم را به داخل مجرا فشار دهد.
روش پزشکی
-
ساکشن (مکش): پزشک با استفاده از دستگاه مکنده، جرم را از گوش خارج می‌کند.
-
آندوسکوپی و ابزارهای مخصوص: با استفاده از آندوسکوپ و ابزارهای تخصصی، جرم به دقت برداشته می‌شود.
-
شستشوی گوش پزشکی: پزشک با محلول‌های مخصوص، جرم را شستشو می‌دهد.
بخش سوم: آیا جرم‌گیری گوش باعث کاهش شنوایی موقت می‌شود؟
علت کاهش شنوایی موقت
-
انسداد مجرای گوش توسط جرم: جرم انباشته شده می‌تواند باعث کاهش عبور امواج صوتی به پرده گوش شود که منجر به کاهش شنوایی موقت می‌شود.
-
تورم و التهاب پس از جرم‌گیری: در برخی موارد، تحریک پوست مجرای گوش هنگام جرم‌گیری ممکن است باعث التهاب و تورم شود که به طور موقت شنوایی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
-
ورود مایع به مجرای گوش: در روش شستشوی گوش، ممکن است مایع در گوش باقی بماند و باعث کاهش موقت شنوایی شود.
شواهد علمی
مطالعات مختلف نشان داده‌اند که جرم‌گیری اصولی و صحیح گوش، در واقع می‌تواند شنوایی را بهبود بخشد و از کاهش شنوایی ناشی از انسداد جرم جلوگیری کند. اما اگر جرم‌گیری به صورت غیر اصولی یا با ابزارهای نامناسب انجام شود، ممکن است:
-
جرم به داخل مجرای گوش فشرده شود و انسداد شدیدتری ایجاد کند.
-
آسیب به پرده گوش یا مجرای گوش وارد شود.
-
التهاب و عفونت ایجاد شود که کاهش شنوایی موقت یا حتی دائمی به دنبال داشته باشد.
کاهش شنوایی موقت ناشی از جرم‌گیری
بسیاری از افراد پس از جرم‌گیری گوش، ممکن است تجربه کاهش شنوایی موقت داشته باشند که معمولاً ناشی از موارد زیر است:
-
باقی ماندن مقداری مایع در گوش پس از شستشو.
-
التهاب و تحریک مجرای گوش که باعث تورم موقت می‌شود.
-
فشار مکانیکی ایجاد شده در هنگام جرم‌گیری.
این نوع کاهش شنوایی معمولاً کوتاه مدت است و با گذشت چند ساعت تا چند روز بهبود می‌یابد.
بخش چهارم: نکات مهم برای انجام جرم‌گیری صحیح
مشاوره با پزشک: قبل از انجام جرم‌گیری، بهتر است با متخصص گوش، حلق و بینی مشورت کنید.
عدم استفاده از گوش پاک‌کن: استفاده از گوش پاک‌کن‌های پنبه‌ای می‌تواند جرم را به داخل گوش فشار دهد و مشکلات بیشتری ایجاد کند.
استفاده از قطره‌های نرم‌کننده: قطره‌های مخصوص جرم گوش را طبق دستور پزشک استفاده کنید.
انجام جرم‌گیری توسط فرد متخصص: برای جلوگیری از آسیب به پرده گوش و مجرای گوش، جرم‌گیری توسط پزشک یا کارشناس بهداشت انجام شود.
پیگیری علائم: در صورت بروز درد، کاهش شنوایی شدید، خونریزی یا ترشحات غیرطبیعی، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
بخش پنجم: عوارض احتمالی جرم‌گیری گوش
اگر جرم‌گیری گوش به صورت غیر اصولی انجام شود، می‌تواند عوارضی به همراه داشته باشد:
-
آسیب به پرده گوش: ممکن است منجر به سوراخ شدن پرده گوش شود.
-
التهاب و عفونت: ممکن است باعث عفونت‌های گوش میانی یا خارجی شود.
-
سرگیجه و وزوز گوش: تحریک گوش می‌تواند باعث ایجاد سرگیجه یا وزوز گوش شود.
-
کاهش شنوایی دائمی: در موارد نادر و آسیب شدید ممکن است کاهش شنوایی دائمی رخ دهد.
بخش ششم: نتیجه‌گیری
جرم گوش یک ماده طبیعی و مفید است که نقش محافظتی مهمی دارد. جرم‌گیری گوش در صورت نیاز و انجام اصولی آن می‌تواند به بهبود شنوایی کمک کند. اما انجام غیر اصولی جرم‌گیری ممکن است باعث کاهش شنوایی موقت یا حتی دائمی شود.
کاهش شنوایی موقت پس از جرم‌گیری معمولاً ناشی از تورم، التهاب یا باقی ماندن مایع در گوش است و معمولاً با گذشت زمان بهبود می‌یابد. برای جلوگیری از عوارض، توصیه می‌شود جرم‌گیری گوش فقط توسط متخصص انجام شود و از انجام آن به صورت خودسرانه پرهیز شود.
source