۷ علامت اولیه پوسیدگی دندان در کودکان

اولین علامت پوسیدگی دندان در کودکان می‌تواند تغییر رنگ دندان‌ها باشد که ممکن است زرد، قهوه‌ای یا تیره شوند، یا لکه‌های سفید کوچکی روی دندان ظاهر شود. این علائم معمولا بدون درد هستند، اما در مراحل بعدی ممکن است کودک هنگام خوردن غذاهای سرد، گرم یا شیرین احساس حساسیت کند یا دچار بوی بد دهان شود.

همچنین، ممکن است روی سطح دندان سوراخ یا حفره‌ای دیده شود، لثه اطراف آن قرمز یا ملتهب باشد و کودک بی‌قراری یا گریه‌ کند، مخصوصاً در شب‌ها. این علائم نشان می‌دهند که باید زودتر به دندانپزشک مراجعه کرد تا مشکل حل شود. در ادامه در مورد هر کدام از علائم پوسیدگی دندان کودکان بیشتر توضیح می‌دهیم.

1. تغییر رنگ دندان (زرد، قهوه‌ای یا تیره)

تغییر رنگ دندان در کودکان، به ویژه به رنگ‌های زرد، قهوه‌ای یا تیره، می‌تواند نشانه‌ای از پوسیدگی دندان باشد و نباید نادیده گرفته شود. این تغییر رنگ اغلب به دلیل تجمع پلاک و باکتری‌ها بر روی سطح دندان و تجزیه مواد غذایی و قندها ایجاد می‌شود. اسید تولید شده توسط باکتری‌ها به مینای دندان حمله کرده و باعث حل شدن مواد معدنی آن می‌شود.

این فرآیند در ابتدا ممکن است به صورت لکه‌های سفید روی دندان ظاهر شود، اما با پیشرفت پوسیدگی، رنگ دندان تغییر کرده و زرد، قهوه‌ای یا حتی سیاه می‌شود. تشخیص زودهنگام و مراجعه به دندانپزشک در این مرحله بسیار مهم است، زیرا پوسیدگی‌های سطحی را می‌توان با روش‌های ساده‌تری مانند فلورایدتراپی یا ترمیم‌های کوچک درمان کرد.

2. لکه‌های سفید گچی روی دندان

لکه‌های سفید گچی روی دندان‌ها از نشانه‌های اولیه‌ پوسیدگی دندان در کودکان هستند و به عنوان یک هشدار جدی باید مورد توجه قرار گیرند. این لکه‌ها زمانی ظاهر می‌شوند که مینای دندان، یعنی لایه‌ بیرونی و محافظ دندان، به دلیل اسید تولید شده توسط باکتری‌های موجود در پلاک دندانی، دچار کمبود مواد معدنی می‌شود. این اسیدها، که حاصل تجزیه قندها و کربوهیدرات‌های موجود در مواد غذایی توسط باکتری‌ها هستند، به تدریج مینای دندان را تضعیف می‌کنند.

نکته‌ مهم این است که لکه‌های سفید گچی در این مرحله هنوز به اندازه‌ای عمیق نیستند که درد ایجاد کنند، اما این بدان معنا نیست که بی‌اهمیت هستند. این لکه‌ها نشانه‌ای هستند از اینکه سطح دندان در حال از بین رفتن است و اگر اقدامات پیشگیرانه و به موقع انجام نشوند، پوسیدگی پیشرفت کرده و به مراحل جدی‌تری می‌رسد که ممکن است نیاز به ترمیم دندان باشد. بنابراین، مشاهده‌ این لکه‌ها هشداری است برای بهبود بهداشت دهان و دندان و مراجعه به دندانپزشک برای درمان مناسب.

3. درد یا حساسیت هنگام خوردن غذاهای سرد و گرم

وقتی پوسیدگی دندان به مرحله‌ای می‌رسد که لایه محافظ دندان (مینا) آسیب می‌بیند و عصب دندان تحریک می‌شود، ممکن است کودک هنگام خوردن یا نوشیدن خوراکی های سرد، گرم و یا شیرین، احساس درد یا حساسیت کند. این درد می‌تواند نشانه‌ای باشد که پوسیدگی به لایه‌های داخلی‌تر دندان نفوذ کرده و نیاز به مراجعه فوری به دندانپزشک برای معاینه و درمان دارد تا از پیشرفت پوسیدگی و آسیب بیشتر به دندان جلوگیری شود.

4. بوی بد دهان کودک

بوی بد دهان کودک، یا هالیتوز، می‌تواند یکی از نشانه‌های پوسیدگی دندان باشد. وقتی باکتری‌ها در دهان کودک، ناشی از پوسیدگی، شروع به تجزیه ذرات غذا می‌کنند، ترکیبات گوگردی فراری تولید می‌کنند که باعث ایجاد بوی ناخوشایند در دهان می‌شوند. این بو معمولاً دائمی است و حتی بعد از مسواک زدن هم ممکن است باقی بماند. اگر بوی بد دهان کودک به طور مداوم وجود داشته باشد، می‌تواند هشداری جدی باشد که نیاز به بررسی و درمان دندان‌ها توسط دندانپزشک وجود دارد.

5. سوراخ یا حفره روی دندان

ایجاد سوراخ یا حفره روی دندان یکی از واضح‌ترین نشانه‌های پوسیدگی پیشرفته است. این حفره‌ها زمانی تشکیل می‌شوند که اسیدهای تولیدشده توسط باکتری‌های دهان به تدریج مینای دندان را حل کرده و ساختار آن را تخریب کنند. این سوراخ‌ها می‌توانند کوچک و غیرقابل مشاهده باشند و یا به مرور زمان بزرگ‌تر شوند و به عمق دندان نفوذ کنند. وجود حفره نشان‌دهنده این است که پوسیدگی به مرحله‌ای رسیده که نیاز به مراجعه فوری به دندانپزشک است.

6. قرمزی یا التهاب لثه اطراف دندان

قرمزی یا التهاب لثه اطراف دندان که به عنوان ژنژیویت شناخته می‌شود، می‌تواند نشانه‌ای از پوسیدگی دندان باشد. وقتی پلاک و باکتری‌ها در اطراف خط لثه تجمع می‌کنند، لثه‌ها ملتهب و قرمز می‌شوند. این التهاب ممکن است باعث خونریزی هنگام مسواک زدن و یا استفاده از نخ دندان شود. اگر این وضعیت نادیده گرفته شود، می‌تواند به بیماری‌های پیشرفته‌تر لثه، مانند پریودنتیت تبدیل شود که به بافت‌های نگهدارنده دندان آسیب می‌رساند و در نهایت منجر به لق شدن و از دست دادن دندان می‌شود.

7. بی‌قراری یا گریه کودک، مخصوصاً شب‌ها

بی‌قراری یا گریه کودک، به‌ویژه در شب‌، می‌تواند نشانه‌ای از پوسیدگی دندان باشد. درد ناشی از پوسیدگی دندان، به‌ویژه هنگامی که کودک دراز کشیده است، می‌تواند تشدید شود و باعث اختلال در خواب و بی‌قراری کودک شود. این درد ممکن است به دلیل التهاب عصب دندان و بافت‌های اطراف آن باشد. والدین باید به این علائم توجه کنند و برای بررسی وضعیت دندان‌های کودک به دندانپزشک متخصص مراجعه کنند.

در جدول زیر علائم پوسیدگی دندان و راه های پیشگیری از آن توضیح داده شده:

چه زمانی به دندانپزشک کودکان مراجعه کنیم؟

تصمیم‌گیری برای مراجعه به دندانپزشک نباید به تعویق بیفتد تا زمانی که درد شدید یا مشکلات جدی‌تری بروز کند. به طور معمول، توصیه می‌شود که هر شش ماه یک بار برای معاینه دندان‌ها به دندانپزشک مراجعه کنید. این بازدیدهای منظم به دندانپزشک امکان می‌دهد تا علائم اولیه پوسیدگی، بیماری‌های لثه و سایر مشکلات دهانی را تشخیص دهد و از پیشرفت آن‌ها جلوگیری کند.

اگر علائمی مانند درد دندان، حساسیت به سرما یا گرما، خونریزی لثه، بوی بد دهان، تغییر رنگ دندان و یا وجود لکه‌های سفید یا قهوه‌ای روی دندان‌ها را تجربه می‌کنید، باید در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید. به یاد داشته باشید، تشخیص و درمان زودهنگام مشکلات دندانی می‌تواند از عوارض جدی‌تر و هزینه‌های بیشتر در آینده جلوگیری کند.

چگونه از پوسیدگی دندان کودک پیشگیری کنیم؟

پیشگیری از پوسیدگی دندان در کودکان نیازمند توجه و مراقبت است. از رویش اولین دندان، استفاده از مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید (به مقدار کم) را شروع کنید. تا زمانی که کودک توانایی تف کردن مناسب را پیدا نکرده است، مقدار کمی خمیر دندان (به اندازه یک نخود) کافی است. همچنین، مصرف شیرینی‌جات و نوشیدنی‌های قندی را محدود کنید، به خصوص قبل از خواب، زیرا این مواد غذایی باعث افزایش تولید اسید توسط باکتری‌ها و در نتیجه پوسیدگی دندان می‌شوند.

علاوه بر این، مراجعه منظم به دندانپزشک از سن یک سالگی یا همزمان با رویش اولین دندان، بسیار مهم است. دندانپزشک می‌تواند وضعیت دندان‌های کودک را بررسی کرده و توصیه‌های لازم برای پیشگیری از پوسیدگی را ارائه دهد. به یاد داشته باشید که آموزش صحیح بهداشت دهان و دندان به کودکان و نظارت بر اجرای آن، نقش کلیدی در پیشگیری از پوسیدگی دندان دارد.

سخن پایانی

در پاسخ به سوال از کجا بفهمیم دندان کودک پوسیده شده؟ باید گفت که علائم اولیه پوسیدگی دندان در کودکان می‌تواند شامل تغییر رنگ دندان به زرد، قهوه‌ای یا تیره، ظهور لکه‌های سفید و … باشد. در مراحل پیشرفته‌تر، سوراخ یا حفره روی دندان و قرمزی لثه نیز ممکن است مشاهده شود و کودک بی‌قراری یا گریه شبانه داشته باشد؛ لذا برای تشخیص دقیق و درمان زودهنگام، مراجعه منظم به دندانپزشک توصیه می‌شود.

در این مطلب در مورد ۷ علامت اولیه پوسیدگی دندان در کودکان، اطلاعات مفیدی را در اختیار شما عزیزان قرار داد. امیدواریم مطالب ارائه‌ شده برای شما کاربردی و مفید واقع شده باشد. اگر در این زمینه سوال و تجربه ای دارید و یا به دنبال انتخاب دندانپزشک ماهر و باتجربه برای کودکتان هستید؛ از وبسایت های معتبری از جمله دندانپزشکا کمک بگیرید.