
روز ملی جمعیت، فرصتی استثنایی برای توجه مجدد به چالشهای و فرصتهای ناشی از تغییرات دموگرافیک جامعه، بهویژه در خصوص گروههای آسیبپذیر مانند سالمندان. با توجه به روند افزایش سالمندی جمعیت در بسیاری از کشورها، این موضوع اهمیت مضاعفی پیدا کرده است.
تابآوری سالمندان و جمعیت، عنوانی است که میتواند بهعنوان محور اصلی این روز قرار گیرد؛ زیرا توانایی سالمندان در مقابله با بحرانها و تغییرات اجتماعی، اقتصادی و سلامتی نه تنها بر کیفیت زندگی آنان، بلکه بر ثبات کلی جامعه تأثیر میگذارد.
تقویت تابآوری سالمندان نیازمند ایجاد زیرساختهای مناسب بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی است که به آنان امکان میدهد در برابر شوکهای ناگهانی مانند بحرانهای اقتصادی یا همهگیریها مقاومت کنند. این رویکرد نه تنها به کاهش فشار بر سیستمهای خدماتی کمک میکند، بلکه مشارکت فعال سالمندان در توسعه اقتصادی و اجتماعی را تسهیل میکند. در این راستا، سیاستهایی که بر اساس تابآوری سالمندان و جمعیت طراحی میشوند، میتوانند به عنوان الگویی جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار عمل کنند.
راهبردهای ارتقای تابآوری سالمندان در چارچوب مدیریت جمعیت
برای دستیابی به تابآوری سالمندان و جمعیت، نیاز به رویکردی چندبعدی است که شامل بهبود دسترسی به خدمات بهداشتی، ایجاد فرصتهای شغلی مناسب برای سالمندان، و تقویت حمایتهای اجتماعی باشد. یکی از اقدامات کلیدی، توسعه خدمات درمانی و پیشگیرانه با تمرکز بر بیماریهای شایع در سالمندان است که میتواند از بار اقتصادی این گروه کاسته و مشارکت آنان در فعالیتهای اجتماعی را افزایش دهد.
طراحی برنامههای آموزشی و فرهنگی برای افزایش آگاهی عمومی نسبت به حقوق سالمندان و مسئولیتهای جامعه در قبال آنان، امری ضروری است. استفاده از فناوریهای دیجیتال نیز میتواند نقش مهمی در ایجاد شبکههای حمایتی مجازی برای سالمندان ایفا کند. در سطح کلان، یکپارچهسازی مسائل سالمندی در برنامههای توسعه جمعیتی و توجه به تعامل بین نسلی، زمینه را برای ایجاد جامعهای مقاوم و پویا فراهم کند.
تابآوری سالمندان و جمعیت بهبود کیفیت زندگی این گروه را در پی دارد.
افزایش جمعیت سالمند در بسیاری از کشورها، نیاز به سیاستهای کلان مدیریت جمعیت را برای تقویت تابآوری این گروه ضروری میکند. تابآوری سالمندان به معنای توانایی مقابله با چالشهای فیزیکی، روانی و اجتماعی و حفظ کیفیت زندگی در برابر تغییرات است. در این راستا، راهبردهای زیر قابل اجرا هستند:
۱. دسترسی به خدمات بهداشتی-درمانی: تقویت سیستمهای مراقبت سلامت با تمرکز بر پیشگیری، تشخیص زودهنگام بیماریهای مزمن و ارائه خدمات خانگی به سالمندان. توسعه برنامههای واکسیناسیون و مشاوره روانی نیز ضروری است.
۲. حمایت اجتماعی و کاهش انزوا: ایجاد فضاهای تعاملی مانند خانههای فرهنگی، گروههای پشتیبانی متقابل و برنامههای داوطلبی برای تقویت پیوندهای اجتماعی. همکاری با خانوادهها و جامعه محلی در مراقبت از سالمندان نیز تأکید میشود.
۳. امنیت اقتصادی: اجرای سیاستهایی برای افزایش حقوق بازنشستگی، تسهیل دسترسی به مسکن مناسب و کاهش هزینههای درمان. آموزش مالی و فرصتهای شغلی مناسب برای سالمندان فعال نیز کمککننده است.
۴. بهرهگیری از فناوری: استفاده از تلفنهای هوشمند، دستگاههای نظارت سلامت و کاربردهای دیجیتال برای افزایش استقلال سالمندان. همچنین آموزش دیجیتالی برای کاهش شکاف فناوری.
۵. طراحی محیطهای شهری دوستداشتنی: ایجاد زیرساختهای قابل دسترس، همچون پیادهروهای ایمن، حملونقل عمومی مناسب و فضاهای سبز.
۶. مشارکت در تصمیمگیری: دعوت از سالمندان به عنوان مشاور در برنامهریزیهای مرتبط با آنها تا افزایش توانمندی و احترام به صاحبنظریشان.
این راهبردها، با توجه به ابعاد مختلف زندگی سالمندان، میتوانند به عنوان بخشی از استراتژیهای مدیریت جمعیت، به تحقق جامعهای پایدار و فراگیر کمک کنند. همکاری میان دولت، بخش خصوصی و نهادهای غیردولتی نیز در اجرای مؤثر این برنامهها حیاتی است.
source