نیش مار یکی از مشکلات شایع در مناطق طبیعی و کوهستانی است که می‌تواند زندگی انسان‌ها را تهدید کند. اما سوال اصلی این است که آیا نیش مار کشنده است؟ پاسخ به این سوال به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع مار، میزان سم، شرایط جسمانی فرد و زمان واکنش به درمان. برخی مارها سم‌های کشنده دارند که می‌توانند به سرعت بر سیستم‌های حیاتی بدن تاثیر بگذارند، در حالی که برخی دیگر هیچ‌گونه تهدید جدی برای جان انسان‌ها ندارند. در این مقاله، به بررسی این موضوع پرداخته و روش‌های پیشگیری و درمان را به صورت کاربردی توضیح خواهیم داد.

مراحل آسیب‌رسانی نیش مار

نیش مار، به طور کلی به معنای ورود زهر مار به بدن انسان است. مارها برای دفاع از خود یا شکار از زهر استفاده می‌کنند. وقتی مار فردی را نیش می‌زند، زهر وارد بدن شده و می‌تواند به سرعت به سیستم گردش خون وارد شود. این فرآیند بستگی به نوع مار و میزان زهر آن دارد.

زهر مارها معمولاً ترکیبی پیچیده از آنزیم‌ها، پروتئین‌ها و ترکیبات سمی است که به طور مستقیم بر روی سیستم‌های مختلف بدن تاثیر می‌گذارد. بعضی از مارها دارای زهرهایی هستند که می‌توانند اثرات بسیار خطرناکی بر روی فرد داشته باشند. زهر مار می‌تواند باعث آسیب به دستگاه عصبی، عضلات، خونریزی داخلی و حتی نارسایی ارگان‌های حیاتی شود.

نوع مار و خطرات آن

تمام مارها زهر ندارند و از طرفی هر مار به شدت خطرناکی نیست. در دنیای مارها، تعدادی مار وجود دارند که بسیار سمی و خطرناک هستند و نیش آن‌ها ممکن است کشنده باشد. برای مثال، مارهایی مانند کوبرا، مارهای افعی و آناکوندای سبز، دارای زهرهایی هستند که می‌توانند منجر به مرگ فرد شوند.

سایت clevelandclinic در رابطه با سمی بودن انواع مار ها نوشته:

Snakes are both venomous and nonvenomous. Venom is a poisonous substance that a snake makes to help it capture prey, protect itself and digest food. If a snake is venomous, it injects venom through its teeth (fangs) into whatever it bites.

مارها هم سمی و هم غیرسمی هستند. سم یک ماده سمی است که مار برای کمک به شکار طعمه، دفاع از خود و هضم غذا تولید می‌کند. اگر مار سمی باشد، سم را از طریق دندان‌هایش (دندان‌های نیش) به چیزی که نیش می‌زند تزریق می‌کند.

آیا همه نیش‌های مار کشنده هستند؟

نه، تمام نیش‌های مار کشنده نیستند. نیش برخی مارها صرفاً باعث درد و تورم مختصر می‌شود و هیچ‌گونه تهدیدی برای جان انسان ندارند. مارهایی مانند مارهای غیرسمی و بعضی از مارهای کوچک، زهر ندارند و نیش آن‌ها خطری برای زندگی انسان‌ها ایجاد نمی‌کند.

عوامل مؤثر بر کشندگی نیش مار

نوع زهر یکی از مهم‌ترین عواملی است که بر کشندگی نیش مار تأثیر می‌گذارد. برخی مارها دارای زهرهایی هستند که می‌توانند آسیب‌های شدیدی به بدن انسان وارد کنند. برای مثال، مارهای سمی می‌توانند باعث توقف تنفس، فلج شدن عضلات یا آسیب به ارگان‌های داخلی شوند.

همچنین، زمان واکنش و درمان یکی از عوامل حیاتی در کاهش خطرات نیش مار است. در صورتی که فرد به سرعت درمان شود، احتمال بروز عوارض کشنده کاهش می‌یابد. استفاده از پادزهر و درمان‌های پزشکی می‌تواند به طور چشمگیری زندگی فرد را نجات دهد.

پیشگیری و درمان نیش مار

پیشگیری از نیش مار در درجه اول به آگاهی و احتیاط در هنگام حضور در مناطق طبیعی و جنگلی بستگی دارد. پوشیدن لباس‌های محافظ مانند چکمه‌های بلند، دستکش‌ها و پوشش‌های مناسب می‌تواند به جلوگیری از نیش مار کمک کند. تفاوت بین مارهای سمی و غیرسمی

درک تفاوت‌های بین مارهای سمی و غیرسمی می‌تواند در شرایط بحرانی، مثل مواجهه با مارها در طبیعت، حیاتی باشد. برخی مارها ممکن است به نظر خطرناک برسند، اما در واقع فاقد زهر هستند و به‌طور کلی هیچ تهدیدی برای انسان ایجاد نمی‌کنند. این مارها به طور معمول برای دفاع از خود نیش می‌زنند تا از دست شکارچیان فرار کنند.

۱. مارهای سمی

مارهای سمی مارهایی هستند که در زمان نیش زدن سم را به بدن انسان وارد می‌کنند. این سم می‌تواند اثرات جدی بر بدن بگذارد، از جمله فلج عضلات، اختلال در تنفس، یا حتی مرگ. مارهای سمی معمولاً از دندان‌های نیش خاصی برای تزریق سم استفاده می‌کنند. برخی از مشهورترین مارهای سمی عبارتند از:

• مار افعی
• کوبرا
• گابیون

۲. مارهای غیرسمی

مارهای غیرسمی، همانطور که از نامشان پیداست، فاقد سم هستند. این مارها در واقع تهدیدی برای انسان‌ها ندارند و نیش آن‌ها معمولاً به‌عنوان یک مکانیزم دفاعی عمل می‌کند. مارهایی که به این دسته تعلق دارند معمولاً فقط قادر به ایجاد زخم‌های سطحی و دردهای جزئی هستند و هیچ خطری برای جان انسان ندارند.

نیش مار در کوهنوردی

در کوهنوردی، خطر نیش مار یکی از تهدیدات بالقوه است که باید جدی گرفته شود. کوهستان‌ها و مناطق صعب‌العبور معمولاً زیستگاه مارهای سمی هستند و به دلیل زندگی در چنین محیط‌هایی، مارها به راحتی می‌توانند در مسیر کوهنوردان قرار گیرند. برای پیشگیری از نیش مار در هنگام کوهنوردی، رعایت نکات زیر بسیار ضروری است:

۱. پوشش مناسب

استفاده از چکمه‌های بلند و مقاوم، به‌ویژه در مناطق سنگی و علف‌زارها، از مهم‌ترین اقداماتی است که باید در کوهنوردی رعایت شود. همچنین پوشیدن شلوارهای بلند و محکم می‌تواند جلوی نیش مار را بگیرد. همانطور که در اورامان آمده است:

کفش‌های کوهنوردی قطعاً به‌عنوان مهم‌ترین تجهیزات برای همۀ علاقه‌مندان به فعالیت‌های کوهستانی و طبیعت‌گردی محسوب می‌شوند. مهم نیست که تازه‌کار باشید یا سال‌هاست قدم در مسیر قله‌ها می‌گذارید، یک جفت کفش محکم کوهنوردی اصل و مناسب می‌تواند تضمین‌کننده سلامتی پاها، حفظ تعادل مناسب در هنگام حرکت و در نهایت حفظ ایمنی شما باشد. 

۲. پایش و دقت در مسیر

در هنگام حرکت در مسیرهای کوهنوردی، توجه ویژه‌ای به زیر پاها، سنگ‌ها و درختان افتاده داشته باشید. بسیاری از مارها در این مناطق پنهان می‌شوند و ممکن است شما به طور تصادفی به آن‌ها نزدیک شوید. 

۳. آگاهی از مارهای سمی منطقه

قبل از شروع کوهنوردی، آشنایی با انواع مارهای سمی که در منطقه شما ممکن است حضور داشته باشند، ضروری است. اطلاعاتی مانند علائم و نشانه‌های نیش مارهای مختلف و چگونگی واکنش بدن به سم آن‌ها می‌تواند کمک کند تا در مواجهه با این خطرات، تصمیمات درستی اتخاذ کنید.

۴. همراه داشتن کیت کمک‌های اولیه

همراه داشتن کیت کمک‌های اولیه یکی از مهم ترین لیست وسایل کوهنوردی است که شامل پادزهرهای ممکن و سایر وسایل ضروری برای درمان سریع نیش مار در هنگام کوهنوردی، می‌تواند زندگی شما را نجات دهد. در مواقعی که دسترسی به درمان پزشکی سریع وجود ندارد، این تجهیزات بسیار کارآمد خواهند بود.

کپی لینک
لینک کپی شد