به گزارش سلامت نیوز به نقل از اطلاعات، بیماری‌خاص نوعی بیماری غیرواگیر است که شخص با آن به دنیا می‌آید و راه درمانی برایش وجود ندارد و باید در طول زندگی با آن مدارا کرد.

درصد قابل‌توجهی از مراجعان طب ا ورژانس، بیماران خاص و صعب‌العلاج هستند که نیاز به رسیدگی فوری دارند. بیماری‌های آن‌ها در جامعه عمومیت ندارد و برای درمانشان باید شرایطی ویژه فراهم شود.
بیماری‌ خاص، نوعی بیماری غیرواگیر است که فرد با آن به دنیا می‌آید و راه درمانی برایش وجود ندارد و باید در طول زندگی با آن مدارا کرد.

از جمله بیماری‌های صعب‌العلاج می‌توان سرطان را نام برد که درمان قطعی ندارد، مگر آن‌که به‌موقع تشخیص داده شود.

بیماری‌های خونریزی‌دهنده

دکتر علیرضا هنرمند، متخصص طب اورژانس درباره بیماری‌های خاص خونریزی دهنده می‌گوید: عده‌ای از بیماران خاص به دلیل پایین بودن فاکتورهای خونی دچار خونریزی داخلی می‌شوند، مثلا فرد با برخورد زانویش به جایی به خاطر خراش‌هایی که به زانو وارد می‌شود باید بلافاصله به بیمارستان مراجعه کند و فاکتور انعقاد خون تزریق کند تا دچار علائم شدیدتری مثل خونریزی‌های دردناک داخلی مفصلی نشود. هموفیلی از جمله بیماری‌های ارثی است که در آن، توان بدن برای ایجاد لخته و انعقاد خون برای جلوگیری از خونریزی در صورت پاره شدن رگ مختل می‌شود.

شنیده‌اید عده‌ای به باقلا حساسیت دارند و با مصرف آن دچار زردی و خونریزی می‌شوند. بیماری «فاویسم» یا بیماری باقلایی، نوعی بیماری ژنتیکی است. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که کارکرد یکی از آنزیم‌های گلبول‌های قرمز به نام گلوکز د فسفات دهیدروژناز دچار مشکل می‌شود. بعضی‌ها آن‌قدر حساسند که حتی اگر بوی باقلا به مشامشان برسد یا از کنار مزرعه باقلا عبور کنند دچار علائم می‌شوند.

هموگلوبین، بخش انتقال‌دهنده اکسیژن در گلبول‌های قرمز خونی، شامل دو زیرواحد مختلف به نام‌های آلفا و بتا است. اگر بدن شخص، توانایی تولید کافی از هر نوع زیرواحد را نداشته باشد، سلول‌های خونی به‌طور کامل شکل نمی‌گیرد و توانایی انتقال اکسیژن بدن کاهش می‌یابد، درنتیجه نوعی کم‌خونی ایجاد می‌شود که تالاسمی نام دارد.

در گذشته برای مهار این بیماری‌، بیماران تالاسمی حق ازدواج با هم را نداشتند اما امروز می‌گویند برای آن‌که این ژن در جامعه شیوع پیدا نکند بهتر است مبتلایان تالاسمی‌با هم ازدواج کنند.

ثمره ازدواج دو فرد تالاسمی چه خواهد بود؟ دکتر هنرمند در پاسخ به این سؤال می‌گوید: ۵۰ درصد امکان دارد از این ازدواج، فرزندی سالم به دنیا بیاید و ۵۰ درصد هم ممکن است بچه دچار تالاسمی اصلی (ماژور) باشد. 

در چنین شرایطی قبل از ۱۶ هفتگی جنین، آزمایش ژنتیک انجام می‌شود. اگر جنین ناقص بود، بچه سقط می‌شود. یعنی قانون در این شرایط، اجازه سقط جنین را می‌دهد. دو فرد تالاسمی مینور اگر صاحب چهار فرزند شوند یکی از فرزندانشان تالاسمی ماژور خواهد بود. آن جنین را با آزمایش قبل از ۱۶ هفتگی سقط می‌کنند اما سه فرزند دیگر یا تالاسمی مینور خواهند بود یا صددرصد
 سالم.

سلیاک چیست؟

بیماری سلیاک یک اختلال مزمن گوارشی است که به روده کوچک آسیب می‌رساند. دکتر هنرمند در این‌باره می‌گوید: حساسیت به غذاهایی از خانواده گندم یک بیماری مادرزادی ژنتیکی است که در گذشته می‌گفتند از مادر به بچه منتقل می‌شود، در صورتی که این بیماری ژنتیکی ارتباطی به مادر ندارد. سلیاک یک مشکل خودایمنی است که با مصرف گلوتن ایجاد می‌شود، به این‌ترتیب که هرگاه بیمار، غذاهای حاوی گلوتن مصرف کند، سیستم ایمنی دست به کار می‌شود و به سلول‌های روده حمله 
می‌کند. 

درنتتجه به سطح جذبی روده آسیب وارد می‌شود و بدن نمی‌تواند مواد مغذی مثل ویتامین‌ها، پروتئین، کربوهیدرات و چربی را جذب کند. علائم این بیماری در نوزادان شیرخوار، اسهال  و استفراغ، تهوع، کم‌خونی، بی‌قراری و… است. با حذف شیرخشک و غذاهای حاوی گندم از غذای نوزاد، حال او خوب 
خواهد شد.

ضعف سیستم ایمنی

بیماری سرطان ازجمله بیماری‌های صعب‌العلاج است که به‌شدت باعث ضعف سیستم ایمنی می‌شود. دکتر هنرمند می‌گوید: فرد مبتلا به سرطان فقط به خاطر درمان سرطان نیست که به بیمارستان مراجعه می‌کند بلکه حتی با یک سرماخوردگی ساده مجبور می‌شود در بیمارستان بستری شود. عفونت حاصل از سرماخوردگی برای او به حدی شدید است که برایش قابل‌تحمل نیست و باید در بیمارستان بستری شود تا از طریق آنتی‌بیوتیک تزریقی داخل رگ درمان شود.

این متخصص طب اورژانس می‌افزاید: در حال حاضر بیماری خاصی مثل کووید در جامعه شایع نیست اما در بخش اورژانس، مرتب با بیماران سرطانی روبه‌رو هستیم که به دلایلی مثل عفونت ادرار، عفونت ریه، تب و لرز، کم‌خونی و… مراجعه می‌کنند؛ بیماری‌هایی که ناشی از ضعف شدید سیستم ایمنی بدن است. 

یک‌چهارم مراجعه‌کنندگان اورژانس، بیماران صعب‌العلاج سرطانی هستند که یکی به دلیل افت سیستم ایمنی، کلیه‌اش از کار می‌افتد، دیگری سطح هموگلوبین خونش به شدت کاهش پیدا می‌کند
 و….

مریضی داشتم که هموگلوبین خونش ۳ بود، یعنی درواقع سه‌چهارم خونش را از دست داده و فقط یک‌چهارم برایش باقی مانده بود. یکی از عوارض سرطان، کم‌خونی است. مغزاستخوان دیگر قدرت ساختن خون را ندارد. به این بیماران باید فورا آمپول‌هایی تزریق شود که باعث تحریک مغزاستخوان می‌شوند.

هشدار سرطان

آیا سرطان یک بیماری ارثی است؟ دکتر هنرمند در پاسخ به این سؤال می‌گوید: درصدی از موارد می‌تواند ارثی باشد. 

افرادی که ژن سرطان را در خانواده مخصوصا بستگان درجه یک دارند ریسک بیشتری در ابتلا به این بیماری دارند. 

تقریبا ۵ تا ۱۰ درصد از سرطان‌های پستان، ارثی هستند. خانم‌هایی که یکی از اعضای خانواده آن‌ها (خواهر، مادر، دختر …) به سرطان سینه مبتلا شده باشد، دو برابر دیگران در معرض ابتلا به سرطان قرار دارند.

همان‌طور که پیش از این اشاره شد در بخش اورژانس بیش از یک‌چهارم بیماران ما سرطانی هستند. تاکنون در رابطه با سرطان خون یا رحم مورد ارثی مشاهده نشده اما در ارتباط با سرطان پستان معمولا یکی از افراد نزدیک خانواده، دچار این بیماری بوده است.

سرطان‌های پیش‌رونده

در یکی دو سال اخیر گاه می‌بینیم همین که شخصی مطلع می‌شود که به سرطان مبتلا شده است بعد از مدتی کوتاه، تسلیم بیماری می‌شود و جانش را از دست می‌دهد. دکتر هنرمند در این‌باره می‌گوید: بعضی سرطان‌ها مثل لنفوم، سریع و پیش‌رونده است. این بیماری به دو دسته اصلی «لنفوم هوچکین» و «لنفوم غیرهوچکین» تقسیم می‌شود. لنفوم غیرهوچکین در اواخر بزرگسالی و لنفوم هوچکین در اوایل بزرگسالی شایع است. 

این نوع سرطان‌ها به سرعت تمام بدن را درگیر می‌کند و بیمار خیلی زود در عرض یکی دو ماه تلف می‌شود و جانش را از دست می‌دهد.

یکی از بیماران من خانم جوانی بود که سرطان عضلانی داشت. سرطان یکی از استخوان‌های مهره‌اش را درگیر کرده بود. با جراحی، استخوان مهره برداشته شد و به جایش «سیمان استخوانی» تزریق کردند. 

این متخصص طب اورژانس تأکید می‌کند: باید اشاره کرد بسیاری از بیماران سرطانی، دچار افسردگی شدید می‌شوند و در کمال ناامیدی برای رهایی از دردهای طاقت‌فرسا به زندگی خود پایان می‌دهند. 

سرطان مری و معده هم از نوع بسیار خطرناک است و بیمار شانس زیادی برای زندگی ندارد. سرطان مری یک بیماری تهاجمی است، بسیاری از افراد تا زمانی که سرطان گسترش پیدا نکرده است متوجه آن نمی‌شوند.

سرطان معده در مراحل اولیه بدون علائم است، بنابراین تا مراحل پیشرفته تشخیص داده نمی‌شود.

سرطان رحم

دکتر هنرمند می‌گوید: با کمترین علامت خونریزی غیرطبیعی در خانم‌های بالای ۵۰ سال، تخمدان‌ها و رحم برداشته می‌شود. در خانم‌های زیر ۵۰ سال هم تخمدان‌ها باقی می‌ماند و رحم برداشته می‌شود. تخمدان، هورمون‌های استروژن و پروژسترون را وارد خون می‌کند و لطافت زن هم نتیجه همین هورمون‌های استروژن و پروژسترون است که وارد خون می‌شود. افزون بر آن زنی که رحمش را برمی‌دارد، دچار افسردگی می‌شود، چون بخشی از هویت زنانه‌اش را از دست داده است. پس لزومی ندارد به دلیل این‌که ممکن است رحم در آینده دچار سرطان شود آن را از بدن خارج کرد.