محیط کاری سمی یکی از دلایل اصلی کاهش بهره‌وری و فرسودگی شغلی است. اگر محل کارتان پر از منفی‌بافی، بی‌احترامی یا دلسردی است، یعنی در یک محیط ناسالم قرار دارید و ممکن است بتوانید با راهکارهایی آن را بهتر مدیریت کنید.

آیا از رفتن به سر کار بیزارید؟

چه مدیر بداخلاقی داشته باشید، چه حجم کاری غیرمنطقی یا همکاران بدخواه، یک محیط کاری سمی می‌تواند آسیب زیادی به سلامت روان شما وارد کند و منجر به:

در این مطلب از وب سایت زندگی سالم با علائم محیط کاری سمی، راهکارهای مقابله با آن و نشانه‌هایی که نشان می‌دهند وقت رفتن فرا رسیده، آشنا می‌شوید.

علائم یک محیط کاری سمی

محیط کاری سمی جایی است که در آن احساس امنیت روانی نمی‌کنید. معمولاً فضای کلی آن پر از منفی‌بافی، رقابت ناسالم و پرخاشگری است.

مطالعات جدید، محیط کاری سمی را دارای ویژگی‌هایی مثل:

• رفتارهای خودشیفته
• مدیریت تندخو یا توهین‌آمیز
• آزار و اذیت
• قلدری
• طرد شدن
• تهدید از سوی مدیران یا همکاران

برخی نشانه‌های رایج محیط‌های سمی عبارت‌اند از:

• رئیس‌هایی که عمداً شما را به شکست می‌کشانند
• مدیریت خرد
• شایعه‌پراکنی زیاد
• گروه‌بندی‌های خاص در محیط کار
• رفتار منفعل-تهاجمی
• تبعیض یا آزار
• ریزپرخاشگری (رفتارهای تبعیض‌آمیز غیرمستقیم)
• عدم رعایت اصول ایمنی
• حسادت و گرفتن اعتبار کار دیگران
• نبود احترام
• نبود فرصت پیشرفت
• حجم کاری غیرمنطقی
• حقوق پایین
• برنامه کاری نامنظم
• عدم برخورد با رفتارهای نامناسب همکاران
• انتقادهای ویرانگر
• تهدید مداوم به اخراج
• فضای دائمی منفی

اثرات محیط کاری سمی بر سلامت روان

ما بخش بزرگی از روزمان را در محل کار می‌گذرانیم. اگر ۸ ساعت از روز را در فضایی سمی سپری کنید، تأثیر زیادی بر روان شما خواهد گذاشت.

مطالعات نشان داده‌اند که محیط‌های سمی شامل قلدری و طرد شدن، منبع عمده فشار روانی برای کارکنان هستند و می‌توانند منجر به فرسودگی شغلی شوند. همچنین این محیط‌ها باعث بروز رفتارهای منفی، کاهش بهره‌وری، افت خلاقیت و نوآوری و بالا رفتن نرخ ترک شغل می‌شوند.

طبق گزارش مجله MIT Sloan، فرهنگ کاری سمی بیش از ۱۰ برابر بیشتر از حقوق پایین، باعث ترک شغل می‌شود. در دوران “استعفای بزرگ” پس از همه‌گیری کرونا، دلیل اصلی ترک شغل افراد نه حقوق پایین، بلکه فرهنگ سازمانی سمی بود.

راهکارهایی برای مقابله با محیط کاری سمی

• بدانید که تقصیر شما نیست: این منفی‌بافی‌ها به شما مربوط نمی‌شود. مثبت‌اندیشی شما شاید بتواند بخشی را بهتر کند، ولی شما به‌تنهایی مسئول تغییر کل فرهنگ سازمان نیستید.
• ناهار را بیرون از محیط کار بخورید: اگر ممکن است، وقت ناهار را در طبیعت یا فضای آرام بگذرانید.
• مرزهای مشخص داشته باشید: اجازه ندهید شما را وادار کنند که بدون حقوق اضافه، بعد از ساعات کاری کار کنید یا از استراحت‌تان بزنید.
• درگیر حاشیه‌ها نشوید: از شایعات یا درگیری‌های بی‌فایده دوری کنید.
• روی اهداف خود تمرکز کنید: به یاد داشته باشید که این موقعیت موقت است و آینده بهتری در انتظار شماست.
• بعد از کار یک مراسم پاک‌سازی ذهنی داشته باشید: پیاده‌روی، حمام داغ یا صحبت با دوست می‌تواند انرژی منفی را از بین ببرد.
• با چند همکار قابل‌اعتماد در ارتباط باشید: ارتباط با چند نفر که به آن‌ها اعتماد دارید می‌تواند حمایت روانی خوبی باشد.
• ارزش‌های خود را زیر پا نگذارید: اگر کسی بدرفتاری کرد، شما با احترام پاسخ دهید تا اوضاع بدتر نشود.
• از تکنیک‌های مقابله با استرس استفاده کنید: مدیتیشن، یوگا یا ورزش روزانه بسیار مؤثر هستند.
• برای خروج برنامه‌ریزی کنید: اگر شرایط به زودی تغییر نمی‌کند، جستجوی کار جدید را آغاز کنید.

یافتن کارفرمایی که از سلامت روان حمایت کند

خوشبختانه حمایت از سلامت روان در سال‌های اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته و تغییرات مثبتی در محیط‌های کاری به وجود آمده است. طبق نظرسنجی ۲۰۲۴ انجمن روان‌شناسی آمریکا، امنیت روانی در محل کار با رضایت شغلی ارتباط مستقیم دارد. کارمندانی که کارفرمایشان حمایت روانی ارائه می‌دهد، ۹۱٪ رضایت شغلی دارند، در حالی که این عدد در سایر کارکنان ۷۶٪ است.

افرادی که احساس امنیت روانی دارند، فرهنگ محل کارشان را این‌گونه توصیف می‌کنند:

• انعطاف‌پذیری برای مدیریت مسائل شخصی
• احترام به مرخصی
• تشویق به مراقبت از سلامت روان
• تشویق به استراحت در طول روز
• برخورد عادلانه با همه
• ارائه منابع کافی برای مدیریت استرس

آیا می‌توان محیط کاری سمی را بهتر کرد؟

محیط کاری سمی مثل سمی در هواست؛ اگر بیش از حد بمانید، بیمار می‌شوید. اگر ریشه مشکل در رهبری سازمان باشد، احتمالاً کاری از دست شما برنمی‌آید. ولی اگر فقط یکی دو نفر باعث این مشکل هستند، با مدیر قابل اعتماد یا واحد منابع انسانی صحبت کنید. شاید شرکت از خدماتی مثل برنامه‌های پشتیبانی روانی برای کارکنان (EAP) استفاده کند. اگر مجبورید فعلاً بمانید، سعی کنید حباب مثبتی برای خود بسازید و کمتر درگیر شوید.

چقدر باید در محیط کاری سمی ماند؟

پاسخ این سؤال به میزان تأثیر این محیط بر شما بستگی دارد. از خود بپرسید:

• این شغل چه تأثیری روی روانم دارد؟
• آیا مشکل همگانی است یا فقط از سمت چند نفر؟
• آیا مدیریت سمی است؟
• آیا با آزار جنسی مواجه‌ام؟ اگر بله، فوراً به منابع انسانی گزارش دهید و همه چیز را ثبت کنید.

اگر هنوز نمی‌دانید چکار کنید، لیستی از مزایا و معایب ماندن و رفتن تهیه کنید.

نتیجه‌گیری

اگر محیط کار شما پر از منفی‌بافی، تهدید یا سوءرفتار است، احتمالاً سمی است. این سم می‌تواند سلامت روان شما را نابود کند.

نمودار مقایسه‌ای

اگر بعد از بررسی احساس کردید که ماندن به ضررتان است، شغلی پیدا کنید که سلامت روان شما را در اولویت قرار دهد.

سرتان را بالا بگیرید. آینده روشن‌تری در انتظار شماست.

کپی لینک
لینک کپی شد