شناخت دقیق دلیل اصلی استرس می‌تواند به ما کمک کند تا مسیر مقابله با آن را به‌درستی انتخاب کنیم. استرس امری طبیعی و تا حدی لازم در زندگی است. با وجود اینکه همه‌ی افراد آن را تجربه می‌کنند، اما علل ایجاد استرس برای هر شخص متفاوت است.
برای مثال، یک نفر ممکن است در یک ترافیک سنگین عصبانی و خسته شود، در حالی که فردی دیگر موسیقی را بلند کرده و آن را صرفاً یک مزاحمت جزئی تلقی کند. دعوا با یک دوست ممکن است تمام روز ذهن یک فرد را درگیر کند، در حالی که فردی دیگر به راحتی آن را فراموش کند. علاوه بر این، شرایط زندگی افراد با یکدیگر فرق دارد؛ ممکن است دلایل زیادی وجود داشته باشد که زندگی یک فرد ذاتاً پراسترس‌تر از دیگری باشد.
در یک نگاه به دلیل اصلی استرس
ممکن است دلیل اصلی استرس شما چیزی باشد که کاملاً از آن آگاه هستید. اما با توجه به اهمیت کنترل استرس برای کاهش اثرات آن بر سلامت جسم و روان، ارزش دارد که خودتان را نسبت به سایر عوامل احتمالی نیز باز نگه دارید. برنامه کاهش استرس خود را با در نظر گرفتن تمام این موارد تدوین کنید.
مشکلات مالی: یکی از دلایل اصلی استرس
بر اساس گزارش انجمن روان‌شناسی آمریکا (APA)، پول، عامل اصلی استرس در ایالات متحده است. در یک نظرسنجی در سال ۲۰۱۵، APA اعلام کرد که ۷۲٪ آمریکایی‌ها در ماه گذشته حداقل گهگاه بابت مسائل مالی دچار استرس بوده‌اند. بیشتر شرکت‌کنندگان در مطالعه، پول را منبع مهمی از استرس اعلام کردند و ۷۷٪ از آن‌ها اضطراب قابل‌توجهی درباره مسائل مالی داشتند.
نشانه‌های استرس مالی:
- بحث با عزیزان در مورد پول
- ترس از باز کردن نامه یا پاسخ دادن به تماس‌ها
- احساس گناه هنگام خرج کردن پول برای موارد غیرضروری
- نگرانی و اضطراب مداوم در مورد پول
در بلندمدت، استرس مالی منجر به آشفتگی روحی می‌شود که می‌تواند باعث افزایش فشار خون، سردرد، ناراحتی معده، درد قفسه سینه، بی‌خوابی و احساس بیماری کلی شود. استرس مالی همچنین با مشکلاتی مانند افسردگی، اضطراب، بیماری‌های پوستی، دیابت و آرتریت مرتبط دانسته شده است.
استرس شغلی به عنوان دلیل اصلی استرس در بزرگسالان
طبق اعلام مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، آمریکایی‌ها اکنون ۸٪ بیشتر از ۲۰ سال پیش کار می‌کنند و حدود ۱۳٪ نیز شغل دوم دارند. دست‌کم ۴۰٪ از افراد شغل خود را پراسترس می‌دانند و ۲۶٪ می‌گویند اغلب احساس فرسودگی شغلی دارند.
عوامل زیادی می‌توانند دلیل اصلی استرس شغلی شوند، از جمله: حجم زیاد کار، ناامنی شغلی، نارضایتی شغلی، و اختلاف با مدیر یا همکاران. چه نگران پروژه خاصی باشید و چه احساس ناعادلانه‌بودن داشته باشید، اولویت دادن به شغل بر همه چیز دیگر می‌تواند جنبه‌های مختلف زندگی‌تان را تحت‌تأثیر قرار دهد، از جمله روابط شخصی و سلامت جسم و روان. عوامل خارج از محیط کار نیز بر استرس شغلی تأثیر دارند، مانند ویژگی‌های روانی فرد، سلامت عمومی، زندگی شخصی، و میزان حمایت عاطفی که فرد در خارج از محیط کار دریافت می‌کند.
نشانه‌های استرس شغلی :
- اضطراب
- افسردگی
- دشواری در تمرکز یا تصمیم‌گیری
- خستگی
- سردرد
- تپش قلب
- تغییرات خلقی
- گرفتگی و درد عضلانی
- مشکلات گوارشی
برخی افراد ممکن است احساس غرق شدن داشته باشند و نتوانند با شرایط کنار بیایند، که این موضوع می‌تواند روی رفتار آن‌ها نیز اثر بگذارد. استرس شغلی ممکن است منجر به موارد زیر شود:
- کاهش خلاقیت و ابتکار
- بی‌علاقگی
- افت عملکرد کاری
- افزایش غیبت
- انزوا
- کاهش صبر و افزایش تحریک‌پذیری
- بروز مشکل در روابط شخصی
روابط شخصی: یکی از منشأهای مهم اضطراب
در زندگی همه ما افرادی وجود دارند که موجب استرس می‌شوند. این فرد ممکن است عضوی از خانواده، شریک عاطفی، دوست یا همکار باشد. افراد سمی در همه جنبه‌های زندگی ما حضور دارند و استرسی که از این روابط حاصل می‌شود، می‌تواند سلامت روان و جسم ما را تحت‌تأثیر قرار دهد.
عوامل رایج ایجاد استرس در روابط:
- بیش از حد مشغول بودن و نداشتن زمان برای یکدیگر و انجام مسئولیت‌ها
- کاهش صمیمیت و رابطه جنسی به‌دلیل مشغله، بیماری یا عوامل دیگر
- وجود کنترل یا سوءاستفاده در رابطه
- عدم برقراری ارتباط موثر با یکدیگر
- مصرف بیش از حد الکل یا مواد مخدر توسط یکی یا هر دو طرف
- فکر کردن به طلاق توسط یکی از طرفین
عوامل استرس‌زا در روابط شخصی، مشابه علائم استرس عمومی است و ممکن است شامل مشکلات سلامت جسمی، بی‌خوابی، افسردگی و اضطراب باشد. همچنین ممکن است از فرد مقابل دوری کنید، یا در حضور او زودتر عصبی و تحریک‌پذیر شوید.
در برخی موارد، استرس روابط شخصی مربوط به روابط در فضای مجازی مانند فیسبوک است. این پلتفرم‌ها به‌طور طبیعی میل به مقایسه با دیگران را تقویت می‌کنند و همین موضوع باعث احساس ناکافی بودن می‌شود. فضای مجازی همچنین بستر مناسبی برای آزار و اذیت فراهم کرده است.
فرزندپروری
والدین اغلب با برنامه‌های فشرده شامل کار، مسئولیت‌های خانه و بزرگ‌کردن فرزندان مواجه‌اند. این تقاضاها باعث ایجاد استرس والدگری می‌شوند.
سطح بالای استرس والدگری می‌تواند والد را به فردی سخت‌گیر، منفی‌نگر و اقتدارگرا تبدیل کند. این استرس همچنین می‌تواند کیفیت روابط والد-فرزند را کاهش دهد. برای مثال، ممکن است ارتباط باز با فرزند وجود نداشته باشد، یا بحث و جدل بین آن‌ها زیاد شود.
منابع استرس والدگری شامل:
- درآمد پایین
- ساعت‌های کاری طولانی
- تک‌والدی
- تنش در روابط زناشویی یا عاطفی
- داشتن فرزندی با اختلالات رفتاری یا تأخیر رشد
والدینی که فرزندان آن‌ها دارای اختلالات رفتاری یا تأخیر رشدی هستند، بیشترین خطر ابتلا به استرس والدگری را دارند. در واقع، مطالعات بسیاری نشان داده‌اند والدین کودکان مبتلا به اوتیسم، سطوح بالاتری از استرس والدگری را گزارش می‌کنند.
زندگی روزمره و مشغله
استرس‌های روزمره شامل ناراحتی‌ها و مزاحمت‌های معمول است. مانند گم‌کردن کلید، دیر رسیدن، یا فراموش کردن وسایل ضروری هنگام خروج از خانه. اگرچه این‌ها معمولاً ناراحتی‌های جزئی هستند، اما در صورت تکرار زیاد می‌توانند به منبعی از عوامل استرس‌زا و اضطراب تبدیل شوند که بر سلامت جسمی و روانی تأثیر می‌گذارد.
استرس ناشی از پرمشغله بودن روز به روز شایع‌تر می‌شود. امروزه مردم بیش از هر زمان دیگری مشغول هستند و همین امر، فشار زیادی به آن‌ها وارد می‌کند.
در برخی موارد، مشغله ناشی از ضرورت است، مانند داشتن شغل دوم. در موارد دیگر، از حس گناه یا ناتوانی در نه‌گفتن به دیگران نشأت می‌گیرد. افراد ممکن است به‌دلیل ناتوانی در نه‌گفتن، زمان کافی برای خود نداشته باشند یا نیازهای اولیه‌شان مانند تغذیه مناسب یا ورزش را نادیده بگیرند.
شخصیت و منابع در دسترس
ویژگی‌های شخصیتی و منابعی که در اختیار دارید، با تمام عوامل بالا در ارتباط‌اند و درعین‌حال می‌توانند به‌طور مستقل نیز منشأ استرس باشند.
برای مثال، برون‌گراها در زندگی روزمره کمتر استرس را تجربه می‌کنند و منابع اجتماعی بیشتری دارند که می‌تواند نقش حفاظتی در برابر استرس ایفا کند. در مقابل، افراد کمال‌گرا ممکن است به‌دلیل استانداردهای سخت‌گیرانه، ناخواسته استرس زیادی بر خود وارد کنند و پیامدهای منفی بیشتری برای سلامت روان و جسم خود تجربه کنند.می‌توانند دلیل اصلی استرس باشند، حتی در نبود عوامل بیرونی شدید
افراد دارای شخصیت نوع A نه تنها خودشان دچار استرس می‌شوند، بلکه اطرافیان‌شان را نیز تحت فشار قرار می‌دهند. کسانی که توان مالی استخدام کمک را دارند، می‌توانند کارهای استرس‌زا را واگذار کنند و این مزیت بزرگی نسبت به کسانی است که برای تأمین هزینه‌ها باید بیشتر تلاش کنند.
| موضوع | جزئیات کلیدی |
|---|---|
| مهم‌ترین منبع استرس در آمریکا | مشکلات مالی (۷۷٪ از آمریکایی‌ها به‌طور قابل توجهی نگران پول هستند) |
| منابع رایج استرس شغلی | حجم زیاد کار، ناامنی شغلی، نارضایتی، درگیری با مدیر یا همکاران |
| عوامل استرس‌زای روابط | نداشتن زمان برای یکدیگر، کاهش صمیمیت، کنترل یا سوءاستفاده، مصرف مواد، فکر به طلاق |
| منابع استرس والدگری | درآمد پایین، شغل زیاد، تک‌والدی، تنش در رابطه، کودک دارای اختلال رفتاری یا رشدی |
| ویژگی‌های شخصیتی پرریسک | کمال‌گرایی، شخصیت نوع A، عدم توانایی در “نه” گفتن، نداشتن منابع برای کمک گرفتن |
نتیجه‌گیری
استرس بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی است، اما آگاهی از دلایل آن گام اول برای کاهش تأثیراتش بر سلامت جسم و روان است. همان‌طور که در این مقاله بررسی شد، منابع اصلی استرس می‌توانند از مسائل مالی و شغلی گرفته تا روابط شخصی، والدگری، و حتی ویژگی‌های شخصیتی متفاوت باشند. مدیریت مؤثر استرس نیازمند شناخت محرک‌های فردی و به‌کارگیری راهکارهای عملی است که با سبک زندگی شخص تطبیق داشته باشد.
جالب است بدانید که در یک نظرسنجی عمومی با مشارکت بیش از ۹۹ هزار نفر، شرکت‌کنندگان اعلام کردند بیشترین چیزی که در حال حاضر آن‌ها را تحت فشار قرار می‌دهد، شغل‌شان (۲۸٪) است. پس از آن، روابط عاطفی (۲۵٪) و سلامت جسمی (۱۴٪) در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. مسائل مالی، خانواده، وضعیت جهان و سیاست نیز به ترتیب در رتبه‌های پایین‌تر قرار داشتند. این آمار نشان می‌دهد که بخش قابل توجهی از مردم، عمدتاً تحت تأثیر فشارهای کاری و احساسی قرار دارند.
| منبع استرس | درصد آرا | تعداد آرا |
|---|---|---|
| شغل | ۲۸٪ | ۲۷,۷۵۶ نفر |
| رابطه عاطفی | ۲۵٪ | ۲۴,۷۲۱ نفر |
| سلامت جسمی | ۱۴٪ | ۱۳,۵۷۱ نفر |
| خانواده | ۱۳٪ | ۱۳,۴۴۴ نفر |
| مسائل مالی | ۱۱٪ | ۱۱,۰۳۲ نفر |
| وضعیت جهان | ۸٪ | ۷,۹۰۵ نفر |
| سیاست | ۲٪ | ۱,۵۷۱ نفر |
| جمع کل آرا | — | ۹۹,۰۰۰ نفر |
این داده‌ها نشان می‌دهد که فشارهای شغلی و روابط عاطفی در صدر فهرست عوامل استرس‌زا برای مردم قرار دارند. اهمیت رسیدگی به سلامت روانی در این حوزه‌ها، به‌خصوص در دنیای پرتنش امروزی، بیش از پیش نمایان است.
source