اکوکاردیوگرافی یک آزمایش تصویربرداری با اولتراسوند است که برای بررسی عملکرد قلب استفاده می‌شود و به آن اکو قلبی نیز گفته می‌شود. پزشک ممکن است این آزمایش را برای کمک به تشخیص بیماری‌های قلبی تجویز کند.

اکو قلبی به عنوان بهترین روش برای مشاهده حرکت و عملکرد عضله قلب و دریچه‌های آن شناخته می‌شود. اگر به بیماری دریچه‌ای قلب، نامنظمی‌های ضربان قلب یا بیماری‌های عضلانی قلبی مانند کاردیومیوپاتی گشاد شده یا کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک مبتلا باشید، ممکن است انجام این آزمایش برای شما ضروری باشد.

در این مقاله از سلول سبز، به دلایل استفاده از اکوکاردیوگرام و بیماری‌هایی که این روش می‌تواند شناسایی کند، پرداخته شده است. همچنین، نحوه آمادگی برای آزمایش، مراحل انجام آن و تفسیر نتایج به‌طور کامل توضیح داده خواهد شد.

چرا اکوکاردیوگرام انجام می‌شود؟

اکوکاردیوگرافی برای شناسایی ناهنجاری‌ها در ساختار و عملکرد قلب استفاده می‌شود. در این روش، یک دستگاه دستی امواج صوتی را به سمت قلب ارسال می‌کند. این امواج پس از برخورد با ساختارهای قلبی بازتاب می‌شوند و یک تصویر متحرک از قلب را روی صفحه نمایش ایجاد می‌کنند. این تصاویر به پزشک امکان می‌دهند تا آناتومی قلب را از زوایای مختلف بررسی کرده و ریتم قلب را ارزیابی کند.

اگر علائمی مانند خستگی مفرط، تنگی نفس یا غش دارید، ممکن است پزشک برای شما اکوکاردیوگرافی تجویز کند. این آزمایش به‌ویژه در مواردی توصیه می‌شود که گوشی پزشکی یا الکتروکاردیوگرام (EKG) (که فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می‌کند) به وجود مشکلات ساختاری قلب اشاره داشته باشند.

اکوکاردیوگرام به پزشک کمک می‌کند تا ریتم و عملکرد قلب را مشاهده کرده و مشکلات احتمالی را شناسایی کند. برخی از بیماری‌ها و شرایط قلبی که اکو قلب می‌تواند تشخیص دهد، عبارت‌اند از:

مشکلات دریچه‌های قلب:

تشخیص افتادگی دریچه میترال یا سفتی غیرطبیعی دریچه‌ها.

ارزیابی میزان عملکرد دریچه‌ها و بررسی نشت یا تنگی آن‌ها.

سرعت و جریان خون در قلب:

با استفاده از تکنیک داپلر، سرعت جریان خون و مشکلات مرتبط با آن، مانند تنگی آئورت، قابل اندازه‌گیری است.

نقایص مادرزادی قلب:

تشخیص بیماری‌های مادرزادی مانند تترالوژی فالوت و نقص تیغه دهلیزی که در اثر رشد نادرست قلب در دوران جنینی ایجاد می‌شوند.

مشکلات در عملکرد پمپاژ قلب:

اندازه‌گیری کسری خروجی که نشان‌دهنده قدرت پمپاژ قلب است.

ارزیابی اثربخشی درمان‌های مختلف برای نارسایی قلبی

آریتمی قلبی:

بررسی ریتم نامنظم قلب و کمک به تشخیص علت دقیق آن برای تعیین بهترین روش درمانی.

بیماری عروق کرونر (CAD):

بررسی گرفتگی یا باریک شدن عروق کرونری، به‌ویژه زمانی که قلب تحت استرس قرار دارد.

مشکلات پریکارد (غشای اطراف قلب):

تشخیص التهاب پریکارد (پریکاردیت) یا وجود مایع اضافی در اطراف قلب (افیوژن پریکارد).

اندازه و ساختار قلب:

ارزیابی اندازه قلب و ضخامت دیواره‌های آن برای تشخیص کاردیومیوپاتی.

شناسایی عضلات قلبی ضعیف یا ضخیم‌شده که می‌توانند نشانه نارسایی قلبی باشند.

مشکلات آئورت:

بررسی ضعف در دیواره آئورت، ضخیم شدن دریچه‌های آن و احتمال وجود لخته‌ خون.

حمله قلبی:

شناسایی اختلال در خون‌رسانی به قلب و ناهنجاری‌های دیواره قلب که می‌توانند نشانه‌ای از حمله قلبی باشند.

لخته‌های خون (ترومبوز):

تشخیص لخته‌های خون در داخل حفره‌های قلب که ممکن است خطر سکته مغزی را افزایش دهند.

توده‌ها و تومورهای قلبی:

اکوکاردیوگرام می‌تواند برای شناسایی توده‌های غیرطبیعی در قلب و افتراق تومورهای خوش‌خیم از بدخیم استفاده شود.

محدودیت ها اکو قلبی

در حالی که اکوکاردیوگرام اطلاعات زیادی در مورد آناتومی قلب ارائه می دهد، عروق کرونر یا هیچ گونه انسداد در آنها را نشان نمی دهد. آزمایش دیگری به نام کاتتریزاسیون قلبی معمولاً در صورتی انجام می شود که شریان های کرونری شما نیاز به بررسی دقیق داشته باشند.

خطرات و موارد منع مصرف

اکو قلبی یک روش بی خطر و بدون خطر شناخته شده در نظر گرفته می شود.

انواع اکوکاردیوگرام

چند نوع مختلف اکوکاردیوگرافی وجود دارد. بهترین نوع برای شما به عوامل متعددی مانند شرایط پزشکی که ممکن است داشته باشید و اینکه آیا می توانید ورزش کنید یا نه بستگی دارد.

اکوکاردیوگرافی ترانس توراسیک

این تست استاندارد اکوکاردیوگرافی است. این شبیه به آزمایش سونوگرافی است که در دوران بارداری برای مشاهده جنین استفاده می شود. این آزمایش از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصویری از قلب شما استفاده می کند.

اکوکاردیوگرافی ترانس مری

در افرادی که شرایط خاصی مانند دیواره قفسه سینه ضخیم یا آمفیزم دارند، ممکن است تجسم قلب در طول اکوکاردیوگرام دشوار باشد. اگر یکی از این شرایط را دارید و نیاز به اکو دارید، ممکن است به یک سونوگرافی تهاجمی قلب خود به نام اکوکاردیوگرافی ترانس مری (TEE) نیاز داشته باشید. با این کار دستگاهی به منظور مشاهده قلب در مری قرار می گیرد.۹

اکوکاردیوگرافی استرس

تست استرس عملکرد قلب شما را در زمانی که تحت استرس است اندازه گیری می کند. این کار در حالی انجام می شود که در حالت استراحت هستید و سپس در حین ورزش (معمولاً روی تردمیل) تکرار می شود تا به دنبال تغییرات در عملکرد عضله قلب در هنگام ورزش باشید.

تست استرس را نیز می توان با استفاده از دارویی انجام داد که ضربان قلب شما را تندتر می کند. تست استرس دارویی معمولا فقط در صورتی انجام می شود که در انجام ورزش مشکل دارید.

اکوکاردیوگرام استرس از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از قلب شما در حالی که تحت استرس است استفاده می کند. انواع مختلفی از اکوکاردیوگرام استرس وجود دارد، از جمله:

حالت M: این نوع تصویر ساده ای از قلب ایجاد می کند و برای اندازه گیری ساختار قلب استفاده می شود.
داپلر: این آزمایش می تواند چگونگی جریان خون در ساختارهای قلب شما را اندازه گیری کند. این می تواند به ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما کمک کند تا میزان عملکرد قلب شما را ارزیابی کند.
۲-D: این آزمایش می تواند به ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی تصویری از حرکت و ساختارهای قلب شما بدهد.
۳-بعدی: این تست یک تصویر سه بعدی ایجاد می کند.
هسته ای: همچنین تست استرس کنتراست نامیده می شود، این تست از مقدار کمی رنگ رادیواکتیو برای ایجاد تصویری از نحوه حرکت خون در شریان های شما استفاده می کند.

نحوه آماده شدن برای اکوکاردیوگرافی

برای انجام اکوکاردیوگرافی معمولاً نیازی به انجام آمادگی خاصی نیست و غربالگری اولیه نیز ضروری نمی‌باشد. با این حال، بسته به نوع اکو قلب، ممکن است نیاز به رعایت برخی دستورالعمل‌ها داشته باشید.

 زمان‌بندی

اکوکاردیوگرافی ترانس‌توراسیک (TTE): حدود یک ساعت طول می‌کشد.

اکوکاردیوگرافی ترانس‌مری (TEE): بین ۲۰ تا ۴۰ دقیقه زمان می‌برد.

اکوکاردیوگرافی استرس: بین ۴۵ تا ۹۰ دقیقه به طول می‌انجامد.

مانند سایر آزمایش‌های تشخیصی، ۱۵ تا ۳۰ دقیقه زودتر در محل حاضر شوید تا مراحل پذیرش و تکمیل فرم‌های لازم را انجام دهید.

محل انجام آزمایش

بیشتر پزشکان توصیه می‌کنند که اکوکاردیوگرافی را در یک مرکز تخصصی تصویربرداری قلب انجام دهید.

اگر بیمه درمانی دارید، ممکن است شرکت بیمه شما یک مرکز خاص را برای انجام آزمایش تأیید کرده باشد.

 لباس مناسب برای آزمایش

در حین انجام آزمایش، باید روپوش معاینه پزشکی بپوشید.

پس از پایان آزمایش، می‌توانید لباس‌های معمول خود را مجدداً بپوشید.

محدودیت‌های غذایی و نوشیدنی

اکوکاردیوگرافی ترانس‌توراسیک (TTE): نیازی به محدودیت غذایی ندارید، اما پزشک ممکن است از شما بخواهد ۶ تا ۱۰ ساعت قبل از آزمایش از مصرف کافئین خودداری کنید، زیرا کافئین می‌تواند ضربان قلب را افزایش دهد.

اکوکاردیوگرافی ترانس‌مری (TEE): باید ۴ تا ۶ ساعت قبل از آزمایش از خوردن و نوشیدن پرهیز کنید.

اکوکاردیوگرافی استرس

۲۴ ساعت قبل از آزمایش باید از کافئین و تنباکو پرهیز کنید.

۴ تا ۶ ساعت قبل از آزمایش از مصرف غذا و نوشیدنی خودداری کنید.

روش اکوکاردیوگرافی

یک تکنسین یا یک پزشک اکو شما را انجام خواهد داد. اغلب، یک تکنسین تمام یا قسمتی از آزمایش را انجام می دهد، اما یک پزشک، معمولاً یک متخصص قلب، در حین انجام اکو به تصاویر قلب شما نگاه می کند. آنها ممکن است بخواهند مبدل (دستگاه دستی مورد استفاده) را برای تجسم نماهای اضافی تنظیم کنند، در صورت لزوم. ممکن است پزشک خودتان در آزمایش اکو حضور داشته باشد یا متخصص قلب دیگری در آنجا حضور داشته باشد.

پیش آزمون

از شما خواسته می شود که برای آزمون لباس معاینه بپوشید.

در طی اکو ترانس توراسیک

بسته به نوع شما، آزمایش متفاوت انجام می شود. برای اکو ترانس توراسیک، روی میز معاینه دراز می‌کشید و تکنسین مقداری ژل روی سینه‌تان می‌گذارد. سپس آنها یک مبدل یا یک دستگاه کوچک به شکل میکروفون را روی آن ناحیه قرار می دهند.

مبدل امواج صوتی را به سمت قلب شما می فرستد. مانند سونار در زیردریایی، امواج از ساختار قلب منعکس می‌شوند و به مبدل بازمی‌گردند و در آنجا ضبط می‌شوند. سپس توسط کامپیوتر پردازش می شوند و روی صفحه نمایش داده می شوند و تصویری بصری از قلب تپنده شما ارائه می دهند.

تکنسین مبدل را به اطراف حرکت می دهد تا قلب شما را از زوایای مختلف تجسم کند. ممکن است از شما خواسته شود در طول آزمایش به پهلو بغلتید یا نفس خود را برای چند ثانیه حبس کنید.

در طی اکو ترانس مری

از آنجایی که اکوی ترانس مری یک آزمایش تهاجمی است، ممکن است در طول آزمایش آرامبخش و اکسیژن به شما داده شود. گلوی شما بی حس می شود و ارائه دهنده شما یک لوله انعطاف پذیر را در گلوی شما فرو می کند. امواج صوتی که تصویر قلب شما را ایجاد می کنند از یک مبدل در انتهای لوله آزاد می شوند.

در طول یک اکو استرس

اکو استرس ترکیبی از یک اکوکاردیوگرام در حال استراحت با اکویی است که در حین ورزش روی تردمیل انجام می شود.

پس از آزمون

پس از اتمام آزمایش، ممکن است یک حوله یا پد کوچک برای تمیز کردن ژل به شما داده شود. سپس می‌توانید دوباره لباس‌هایتان را عوض کنید و بروید. معمولاً نتایج فوراً آماده نمی‌شوند، زیرا ممکن است پزشک بخواهد آزمایش را مرور کند و قبل از تهیه گزارش به برخی از تصاویر با دقت بیشتری نگاه کند.

شما مجبور نیستید فعالیت های خود را تنظیم کنید و پس از انجام اکو هیچ عارضه جانبی وجود ندارد.

چه نتایجی دریافت خواهم کرد؟

نتایج اکو شما در یک گزارش کتبی توسط پزشک تهیه می شود. در این گزارش آناتومی قلب، حرکات قلب و هرگونه نقص مشاهده شده در طول آزمایش توضیح داده خواهد شد. ممکن است چند روز تا چند هفته طول بکشد تا شما گزارش را دریافت کنید. اغلب، از آنجایی که نتایج بسیار دقیق هستند، پزشک شما ممکن است یک قرار ملاقات با شما برای بحث در مورد نتایج و مراحل بعدی تعیین کند.

گزارش باید شامل موارد زیر باشد:

ضربان قلب شما، با محدوده طبیعی بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه
ارزیابی اندازه قلب شما و اینکه آیا گشاد شدن حفره ها وجود دارد، به این معنی که قلب شما بزرگ شده است.
شرح پریکارد یا بافت محافظ اطراف قلب شما، اینکه آیا ظاهر طبیعی است یا هر گونه ناهنجاری
ارزیابی ضخامت قلب شما در رابطه با آنچه که برای سن، اندازه و جنسیت شما انتظار می رود توصیف شده است
نتیجه گیری در مورد عملکرد بطن های شما و جزئیات در مورد هر گونه ناهنجاری
ارزیابی شکل و حرکت دریچه های قلب شما از جمله اینکه آیا رگورژیتاسیون (نشت جریان خون) مشاهده شده است
نظر در مورد اینکه آیا لخته خون در قلب شما دیده شده است یا خیر
شرح هر گونه نقص تشریحی یا مادرزادی
هر گونه یافته غیر منتظره
گزارش شما ممکن است شامل نظری در مورد کیفیت تصاویر نیز باشد. اگر تصاویر به وضوح ظاهر نمی شدند، ممکن است نتایج را کمتر قابل اعتماد کند.

منبع : verywellhealth