پرتودرمانی در مرحله اول ۹۰ تا ۹۵٪، در مرحله دوم ۸۵ تا ۹۰٪ و در مرحله سوم ۷۵ تا ۸۰٪ موفقیت دارد. پس از پرتودرمانی، به بیمار توصیه می‌شود هر سه ماه یک‌بار برای پیگیری به پزشک مراجعه کند.
پرتودرمانی چیست؟
پرتودرمانی یا رادیوتراپی یکی از روش‌های مهم درمان سرطان است. این روش، غیرتهاجمی و موضعی است و در آن از پرتوهای پرانرژی مانند اشعه ایکس، گاما، الکترون یا پروتون برای هدف قرار دادن تومور استفاده می‌شود.
این پرتوها سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند و مانع از تقسیم و رشد بیشتر آنها می‌شوند.
پرتودرمانی می‌تواند به‌تنهایی یا در ترکیب با سایر روش‌های درمانی انجام شود تا اثربخشی درمان و پاسخ بیمار به درمان افزایش یابد.
برای اطلاع از درصد موفقیت پرتو درمانی در سایت دکتر احسان کرباسی متخصص پرتودرمانی روی لینک کلیک کنید.
آیا پرتودرمانی می‌تواند سرطان را درمان کند؟
بله، در مراحل اولیه، برخی از سرطان‌ها تنها با پرتودرمانی درمان می‌شوند. اما این موضوع به عوامل مختلفی مانند نوع سرطان، محل دقیق و اندازه تومور، سن بیمار، وضعیت کلی سلامت و ترجیحات بیمار بستگی دارد.
آیا رادیوتراپی می تواند سرطان را بدون جراحی درمان کند؟
بله، رادیوتراپی (پرتو درمانی) در برخی موارد می‌تواند سرطان را بدون نیاز به جراحی درمان کند. برای بعضی از انواع سرطان و در مراحل خاصی از بیماری، پرتو درمانی به تنهایی یا همراه با شیمی درمانی (شیمی‌درمانی همزمان با پرتودرمانی) می‌تواند به عنوان درمان اصلی و موثر، جایگزین جراحی شود.
نرخ موفقیت پرتودرمانی چقدر است؟
پرتودرمانی در سرطان‌های مراحل اولیه بسیار موفقیت‌آمیز است، اما با پیشرفت بیماری، میزان موفقیت کاهش می‌یابد. علاوه بر مرحله بیماری، عوامل دیگری مانند نوع سرطان، محل و اندازه تومور، سن و وضعیت کلی بیمار، برنامه درمانی و میزان پاسخ بیمار به درمان نیز بر میزان موفقیت تأثیر دارند.
تفاوت بین شیمی‌درمانی و پرتودرمانی
شیمی‌درمانی و پرتودرمانی هر دو از روش‌های درمان سرطان هستند، اما مکانیسم اثر آنها متفاوت است. مهم‌ترین تفاوت این دو روش در نحوه هدف قرار دادن سلول‌های سرطانی است.
- پرتودرمانی: به‌صورت موضعی عمل کرده و تنها سلول‌های سرطانی موجود در ناحیه تحت درمان را هدف قرار می‌دهد.
- شیمی‌درمانی: در سراسر بدن عمل کرده و سلول‌های سرطانی را در هر نقطه‌ای از بدن مورد هدف قرار می‌دهد.
پرتودرمانی و شیمی‌درمانی ممکن است بسته به شرایط بیمار به‌تنهایی یا در ترکیب با یکدیگر استفاده شوند.
| پارامترها | پرتو درمانی | شیمی درمانی |
|---|---|---|
| نوع درمان | موضعی | سیستمیک (کل بدن) |
| روش | از پرتوهای یونیزان قوی برای آسیب رساندن به DNA سلولی سلول های سرطانی و کنترل رشد آنها استفاده می کند. | از داروهای ضد سرطان قوی برای هدف قرار دادن سلول های سرطانی با رشد سریع، آسیب رساندن به ساختار DNA آنها و کنترل رشد سرطان استفاده می کند. |
| مکان تومور | محل تومور | در سراسر بدن |
| نحوه تجویز | پرتودرمانی خارجی و پرتودرمانی داخلی | موضعی، خوراکی، داخل وریدی، عضلانی، داخل نخاعی، داخل پلور، داخل صفاقی، داخل مثانه و داخل شریانی |
| مدت زمان | ۱-۸ هفته | ۳-۶ ماه |
| درد | درد می تواند در محل درمان موضعی باشد و ممکن است مانند درد یا احساس سوزش باشد. | درد می تواند نوروپاتیک باشد و مانند سوزن سوزن شدن یا بی حسی احساس می شود. |
| عوارض جانبی | در مورد پرتودرمانی، عوارض جانبی ممکن است مختص اندام تحت درمان باشد. | عوارض جانبی شیمی درمانی شامل از دست دادن اشتها، طعم فلزی در دهان، زخم های دهان، اسهال، یبوست، اسهال، ریزش مو، خستگی و غیره است. |
درمان سرطان با پرتو درمانی
بیشتر سرطان‌هایی که زود تشخیص داده می‌شوند، نیاز به جراحی دارند؛ چه به تنهایی و چه همراه با درمان‌های دیگر مثل پرتو درمانی و شیمی درمانی. اما خیلی‌ها نمی‌دانند که با وجود اینکه جراحی سرطان یک بخش مهم از درمان است، بسیاری از سرطان‌ها نیازی به جراحی ندارند و می‌توان آنها را فقط با پرتو درمانی یا ترکیب پرتو درمانی و شیمی درمانی (شیمی‌درمانی همزمان با پرتودرمانی) درمان کرد. برای پرتو درمانی پروستات با شماره مرکز پرتودرمانی دکتر کرباسی با شماره ۰۲۱۸۸۶۲۷۴۲۰ تماس بگیرید.
عوارض جانبی پرتو درمانی
بیشتر عوارض جانبی پرتو درمانی موقتی هستند و فقط به ناحیه‌ای که تحت درمان قرار گرفته محدود می‌شوند و با دارو قابل کنترل هستند. قبل از شروع درمان، بیمار و پزشک در مورد عوارض جانبی احتمالی پرتو درمانی و روش‌های کنترل آنها به طور مفصل صحبت خواهند کرد.
- اسهال: اسهال و سوزش موضعی هنگام دفع مدفوع و ادرار، هنگام درمان سرطان مقعد یا سایر سرطان‌های ناحیه لگن.
- زخم‌های دهان و مشکل در بلع: زخم‌های دهان، مشکل در بلع، سرفه، تحریک پوست و غیره، هنگامی که پرتو درمانی به ناحیه سر و گردن داده می‌شود.
- خستگی: بیماران ممکن است به دلیل کمبود اشتها، احساس خستگی و ضعف کنند.
- نازک شدن مو: نازک شدن یا ریزش مو در ناحیه‌ای که تحت پرتو درمانی قرار گرفته است.
جلوگیری از عود سرطان با پرتو درمانی
پرتو درمانی نه تنها سرطان را در وهله اول درمان می‌کند، بلکه احتمال عود آن را هم کاهش می‌دهد. گاهی اوقات، پزشکان ترجیح می‌دهند پرتو درمانی را قبل (نئوادجوانت) یا بعد (ادجوانت) از جراحی انجام دهند. قبل از جراحی، پرتو درمانی به کوچک شدن تومور کمک می‌کند و بعد از جراحی، سلول‌های سرطانی را که در طول جراحی از بین نرفته‌اند، از بین می‌برد. پرتو درمانی نقش مهمی در جلوگیری از عود سرطان پستان و سرطان سر و گردن دارد.
مزایای پرتو درمانی نسبت به جراحی
پرتو درمانی و جراحی دو رکن مهم درمان سرطان هستند و هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. برای سرطان‌های خاصی که می‌توان آنها را با جراحی یا پرتو درمانی درمان کرد، متخصصان سرطان، پرتو درمانی را ترجیح می‌دهند، چون مزایایی نسبت به جراحی دارد که به طور قابل توجهی بر نتایج درمان و کیفیت زندگی بیماران تاثیر می‌گذارد. مزایای مختلف پرتو درمانی نسبت به جراحی عبارتند از:
- غیرتهاجمی بودن: برخلاف جراحی، پرتو درمانی غیرتهاجمی است. هم پرتو درمانی خارجی و هم داخلی نیازی به برش ندارند. در طول پرتو درمانی خارجی، دستگاه لیناک (منبع تابش) پرتوها را از فاصله دور به سمت هدف می‌تاباند. از آنجا که پرتو درمانی غیرتهاجمی است، خونریزی، درد یا بستری شدن در بیمارستان وجود ندارد. پرتو درمانی را می‌توان به صورت سرپایی هم انجام داد (بسته به وضعیت کلی سلامت بیمار).
- حفظ عملکرد عضو: سال‌ها پیش، ما نمی‌توانستیم تومورها را به دقت امروزی هدف قرار دهیم. امروزه، با قابلیت‌های دقیق برنامه‌ریزی درمان، از جمله تصویربرداری همزمان، تنظیم دوز و شدت، موقعیت‌یابی دقیق بیمار، اتوماسیون هوش مصنوعی و غیره، متخصصان می‌توانند تومور را به طور دقیق هدف قرار دهند و در نتیجه عملکرد اندام را حفظ کرده و آسیب به بافت‌های مجاور را به حداقل برسانند.
- کاهش خطر عفونت: یکی از بزرگترین معایب جراحی‌های سرطان، خطر عفونت محل جراحی است و عوامل مختلفی خطر عفونت بعد از جراحی را افزایش می‌دهند. اما در مورد پرتو درمانی اینطور نیست. در پرتو درمانی، هیچ نقطه ورودی برای عفونت وجود ندارد، چون هیچ برشی ایجاد نمی‌شود. به طور کلی عفونت در مورد پرتو درمانی کمتر از جراحی است.
- به حداقل رساندن زمان بهبودی: برش‌های ایجاد شده در حین جراحی زمان می‌برند تا بهبود یابند و ممکن است باعث درد و ناراحتی برای بیماران شوند. از آنجا که پرتو درمانی غیرتهاجمی است، هیچ زخمی وجود نخواهد داشت. بنابراین، بیماران می‌توانند هنگام انجام پرتو درمانی، بهبودی نسبتاً سریع‌تری داشته باشند.
- تاثیر کمتر بر کیفیت زندگی: بستری طولانی مدت در بیمارستان به دلیل جراحی می‌تواند بر کیفیت زندگی بیماران سرطانی تأثیر منفی بگذارد. با پرتو درمانی سرپایی، بیماران می‌توانند درمان خود را کامل کرده و در همان روز به خانه بروند.
source