دندانپزشکی کودکان شاید یکی از تخصص های دندانپزشکی است که علاوه بر داشتن علم روز و تخصص در درمان های مختلف حوزه کودکان نیار به تخصص دیگری به اسم ارتباط با کودک و روانشناسی رفتاری با کودکان و والدین آنها دارد. در این قسمت از سری مصاحبه های مجله پزشکی مطب ۳۶۵ به سراغ یکی از دندانپزشکان مطرح در حوزه کودکان در شهر اصفهان، دکتر فرناز توانگر رفتیم تا در خصوص مسیر کاری و حرفه ای ایشون گپ و گفتی داشته باشیم، پس با ما همراه باشید.

 چرا تصمیم گرفتید که دندانپزشک متخصص کودکان شوید؟
آخرین روزی که از دانشگاه فارغ التحصیل شدم قصد داشتم هیچ وقت برای بچه‌ها کار نکنم.
بعد از مدتی حس کردم که کار با بچه‌ها برام بسیار لذت‌بخش است.من مهارت خوبی در کار کودکان دارم، رابطه خوبی با کودکان دارم
چه مسیری را برای رسیدن به جایگاه فعلی طی کردید؟
به طور در دوران تحصیل و کار تخصصی سعی کرده ام تمام توان را در یادگیری صحیح و ارائه خدمات صادقانه و خداپسندانه در درمان های دندانپزشکی برای کودکان به کار ببندم.

شایع‌ترین مشکلات دندانی کودکان که در مطب با آنها مواجه می‌شوید چیست؟
شایع ترین مشکل دندانی کودکان، پوسیدگی دندان‌های آسیاب شیری است که معمولا از دیواره‌های جانبی شروع می‌شود. علت آن استفاده نکردن از نخ دندان می‌باشد.

چگونه کودکان را برای مراجعه به دندانپزشکی تشویق و آماده می‌کنید؟
برای آماده کردن کودکان، ما تعدادی کلیپ تهیه کردیم تا والدین آگاه شوند و تعدادی کلیپ هم مخصوص کودکان تهیه کردیم.در روز معاینه با کودک و والدین صحبت می‌کنیم.
کلیپ‌ها، صحبت ها جهت آماده سازی کودک بسیار مناسب است و در پایان هر جلسه جایزه برای کودکان آماده کردیم. کودک به انتخاب خودش جایزه را برمی‌دارد و به این ترتیب کودک با خاطره‌ای شاد از مطب خارج می‌شود.

بهترین سن برای اولین ویزیت دندانپزشکی چیست و چرا؟
بهترین زمان ویزیت اول: زمان رویش اولین دندان است و دلیل آن این است که
۱- والدین با شیوه‌های جدید بهداشت دهان آشنا می‌شوند.
۲)خطرات شیرشب و تمیز نکردن دندانها به والدین گوشزد می‌شود.
۳) کودک از سن کم با دندانپزشک و کادر درمان آشنا می‌شود.
رابطه مناسب کودک و دندانپزشک هم راه تشویقی مناسبی برای اهمیت به بهداشت دهان است و هم برای درمان‌های بعدی به کودک کمک می‌کند.

نقش والدین در مراقبت از دندان‌های کودکان چگونه است؟
والدین نقش تعیین کننده جهت مراقبت از دندان کودکان دارند.
تا قبل از ۸ سالگی والدین مسئول اصلی بهداشت دهان کودک هستند.
بعد از ۸ سالگی والدین باید به عنوان ناظر فعال باشند و کودک را راهنمایی کنند.

چطور با کودکانی که ترس یا اضطراب دارند برخورد می‌کنید؟
کودکانی که به علت تجربه قبلی ترس و اضطراب دارند. ابتدا والدین باید کلیپ آموزش والدین را ببینید تا با صحبت‌های درست اندکی از میزان اضطراب کودک را کم کنند و به کودک کلیپ‌های مناسب کودکان نمایش داده شود.
دو جلسه معاینه کودک اندکی در محیط مطب باقی بماند بازی کند. نقاشی بکشد. در روز انجام کار آخرین نوبت برای کودک در نظر گرفته شود.
ابتدا وسایل را برای کودک توضیح دهیم. برای کودک حین انجام کار کارتون مورد علاقه اش را پخش می کنیم. مادر در اتاق کار و کنار کودک قرار دارد و دست کودک را میگرد. شروع به کار می‌کنیم.

در این ارتباط ویدئو های جذابی هم تدوین کردیم که هم جذابیت های بصری داشته باشد و هم برای خانواده و کودکان قابل توجه باشه و به نوعی دغدغه های ترس از دندانپزشکی را کم کرده باشیم

رایج‌ترین اشتباهاتی که والدین در مراقبت از دندان‌های کودکان انجام می‌دهند، چیست؟
از خمیردندان استفاده نمی‌کنند یا از خمیردندان با فلوراید کم استفاده می‌شود و خودشان دندان‌های کودک را تمیز نمی‌کنند.

چطور می‌توان از پوسیدگی دندان در کودکان جلوگیری کرد؟
بهداشت مناسب و تغذیه مناسب، پوسیدگی یک بیماری میکروبی قابل پیشگیری است که زمان / تغذیه میکروب همگی در پوسیدگی نقش دارند.

نظر شما درباره ارتودنسی زودهنگام چیست؟
اورتودنسی پیشگیری در سنین ابتدایی دبستان نقش بسیار مهمی در کاهش اورتودنسی‌های آینده دارد. در سنین ابتدایی کودکان با پلاک‌های پیشگیری کننده و گاهی نظارت و درمان‌های کوچک جلوی درمان‌های طولانی ارتودنسی را می‌گیرند.
وقتی به والدین درباره اورتودنسی پیشگیری صحبت می‌کنیم، گمان می‌کنند که برای کودک ۸ ساله سیم کشی انجام میگرد.
انواع فضا نگه‌دار، پلاک‌های متحرک همه شامل اورتودنسی پیشگیری خواهند بود.

یک تجربه جالب یا چالش‌برانگیز که با کودکان یا والدین داشته‌اید، چیست؟
هر روز اتفاقات جالبی در مطب می‌‌افتد.
یه روز پسری به اسم علی به مطب مراجعه کردم که به شدت میترسید، ۷ساله بود و تجربه درمان قبلی نامناسب بود علی گریه میکرد و با لهجه شیرین اصفهانی التماس میکرد .از یه جهت از درمان دندانپزشکی میترسید و از طرف دیگر دندان درد امانش را بریده بود. بعد از حدود یک ساعت وقت گذاشتن در حالی که من و مادر ناامید از درمان بودیم علی اعتماد کرد و روی صندلی نشست، هر بار که من و مادر تسلیم می شدیم، علی با لهجه شیرین التماس میکرد که نجاتم بده.
خلاصه که با سختی برای علی یکی از دندانهای آسیابش رو درست کردم و وقتی از روی صندلی بلند شد نفس راحتی کشید و گفت، دیگه ترسم تموم شد بعد از اون زمان علی ۷ عدد از دندانهایش را درست کرد. دیگه خبری از ترس نبود. بعد از هر درمان محکم مرا در آغوش می کشد. علی آرزو دارد در آیند دندانپزشک کودک شود.

چگونه محیط مطب را برای کودکان دوستانه‌تر و آرام‌تر می‌کنید؟
والدین سر وقت در مطب حاضر باشند. در صورت ترس و اضطراب زیاد با کودک وارد اتاق نشوند، کمی بر ترس و نگرانی خود غلبه کنند. سعی کنند در محیط مطب با کودک بازی کنند تا اضطراب کودک کم شود.

بزرگ‌ترین تغییرات یا پیشرفت‌هایی که در زمینه دندانپزشکی کودکان طی سال‌های اخیر دیده‌اید، چیست؟
قطره‌های SDF یک پیشرفت در زمینه دندانپزشکی هست چون پوسیدگی‌های کم، کنترل می‌شوند.

چه توصیه‌ای به والدینی دارید که فرزندانشان عادات غذایی ناسالم دارند؟
نکته‌ای که والدین باید در نظر بگیرند این است که عادت نه یک شبه ایجاد می‌شوند و نه یک شبه تغییر می‌کند. تا جایی که امکان دارد تعداد و دفعات مصرف تنقلات را کم کنند ولی این کار یکباره انجام نگیرد.
برای خوردن تنقلات برای کودکان قانون قرار دهیم.

چگونه والدین می‌توانند علائم مشکلات دندانی را زودتر شناسایی کنند؟
با معاینه منظم شش ماهه، در صورت بروز کوچک ترین پوسیدگی روی دندانها، به راحتی قابل پیشگیری است.

به نظر شما آینده دندانپزشکی کودکان به کدام سمت در حال حرکت است؟
به نظرم روش های پیشگیری به صورتی پیشرفت می کند که مانند کشورهای اروپایی پوسیدگی دندان ها به شدت کاهش می یابد.

اگر می‌توانستید یک توصیه طلایی به همه والدین بدهید، چه می‌گفتید؟
عادات غذایی / بهداشت دهان / روش های جدید پیشگیری از پوسیدگی پایه‌های مهمی هستند که می‌توان پوسیدگی دندان کودکان را کامل حذف کرد.

در پایان از زمانی که در اختیار مطب ۳۶۵ دادید کمال تشکر را داریم و امیدواریم همچون گذشته با عشق و علاقه و قوی تر از گذشته جامعه کودکان اصفهان از خدمات شما استفاده کنند و خاطرات خوشی از درمان را در مطب شما داشته باشند .

شاد و موفق باشید.
مصاحبه و تدوین : میثم پیرستانی