این عالی است که به خرید کتاب کودک اهمیت می‌دهید و تلاش خود را برای ایجاد عادت به کتاب‌خوانی فرزندتان از دوران کودکی می‌کنید. شاید این تلاش شما مهم‌ترین هدیه شما برای آینده فرزندتان باشد. اما برای انتخاب عناوین کتاب چه معیارهایی دارید؟

همه ما به خوبی می‌دانیم که با توجه دغدغه‌ها و نیازهای کودکان در سنین مختلف متفاوت است؛ اما اینکه برای هر رده سنی چه کتاب‌هایی مناسب‌تر هستند و چگونه می‌توانیم بهترین عناوین را با توجه به سن فرزندمان برای آن‌ها تهیه کنیم، مسئله‌ای است که در این مقاله به آن پرداخته‌ایم.

به هنگام خرید کتاب کودک به چه نکاتی باید توجه کرد؟

کتاب‌ها، دریچه‌هایی به دنیای خیال، دانش و خلاقیت هستند و نقش بسزایی در رشد و پرورش کودکان ایفا می‌کنند. انتخاب کتاب مناسب برای کودکان، نه تنها آن‌ها را سرگرم می‌کند، بلکه به تقویت مهارت‌های زبانی، شناختی، اجتماعی و عاطفی آن‌ها نیز کمک می‌کند. به همین خاطر است که می‌گوییم خرید کتاب برای کودک، بهترین لطفی است که می‌توانید در حق آن‌ها انجام دهید.

البته با توجه به تنوع بالای کتاب‌های کودک در بازار، انتخاب گزینه‌ای مناسب می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. در این مقاله، به بررسی نکات کلیدی می‌پردازیم که هنگام خرید کتاب برای کودکان در سنین مختلف باید در نظر داشته باشیم تا بهترین انتخاب را برای فرزندانمان داشته باشیم و آن‌ها را به دنیای شگفت‌انگیز کتاب‌ها دعوت کنیم. هدف ما ارائه راهنمایی جامع و کاربردی است تا والدین و مربیان بتوانند با آگاهی کامل، کتاب‌هایی را انتخاب کنند که نه تنها با سن و علایق کودکشان همخوانی داشته باشد، بلکه به رشد همه جانبه آن‌ها نیز کمک کند. به طور کلی هنگام خرید کتاب برای کودکان، توجه به نکات زیر ضروری است:

تناسب با سن کودک:

مهم‌ترین نکته، تطابق محتوا و سطح دشواری کتاب با سن و توانایی‌های کودک است.

کیفیت تصاویر و طراحی:

تصاویر جذاب و باکیفیت، توجه کودک را جلب کرده و به درک بهتر داستان کمک می‌کنند.

محتوای آموزنده و جذاب:

کتاب باید علاوه بر سرگرم‌کننده بودن، جنبه آموزشی نیز داشته باشد و مفاهیم مفید را به کودک منتقل کند.

جنس و کیفیت ساخت کتاب:

کتاب باید از مواد باکیفیت و بادوام ساخته شده باشد تا در برابر استفاده کودکان مقاوم باشد.

علاقه و سلیقه کودک:

در نظر گرفتن علایق کودک، او را به مطالعه ترغیب می‌کند.

نویسنده و ناشر معتبر:

انتخاب کتاب از نویسندگان و ناشران معتبر، تضمینی برای کیفیت محتوا و ترجمه است.

پیام و ارزش‌های کتاب:

کتاب باید پیام‌های مثبت و سازنده را به کودک منتقل کند و با ارزش‌های خانوادگی همسو باشد.

دایره واژگان:

از تطابق دایره واژگان کتاب با سطح درک کودک اطمینان حاصل کنید.

در هر رده سنی چه نکاتی هنگام خرید کتاب اهمیت دارد؟

همانطور که مطمئناً تا به اینجا متوجه شده‌اید، انتخاب کتاب مناسب برای کودکان، فراتر از توجه به ظاهر و تصاویر آن است. هر رده سنی، ویژگی‌های رشدی، شناختی و زبانی خاص خود را دارد که باید در انتخاب کتاب به آن‌ها توجه شود. در این بخش، به بررسی دقیق‌تر این نکات در هر رده سنی می‌پردازیم:

کتاب کودک 1 تا 3 سال:

در این سن، کودکان در حال یادگیری مفاهیم اولیه مانند رنگ‌ها، شکل‌ها، حیوانات و اعضای بدن هستند. کتاب‌ها در این دوره، نقش مهمی در تقویت حواس پنجگانه و مهارت‌های زبانی آن‌ها ایفا می‌کنند. ویژگی‌های کتاب مناسب در این رده سنی شامل مواردی از قبیل زیر است:

• کتاب‌های تصویری با تصاویر بزرگ و واضح:

تصاویر باید واقعی یا دارای گرافیک جذاب باشند و به راحتی قابل تشخیص باشند.

• کتاب‌های پارچه‌ای یا مقوایی ضخیم:

این نوع کتاب‌ها بادوام بوده و برای دست‌های کوچک مناسب هستند.

• کتاب‌های با بافت‌های مختلف:

لمس بافت‌های گوناگون به تقویت حس لامسه کودک کمک می‌کند.

• کتاب‌های با صداهای مختلف:

صداها می‌توانند توجه کودک را جلب کرده و تجربه خواندن را جذاب‌تر کنند.

• داستان‌های کوتاه و ساده با جملات تکراری:

این نوع داستان‌ها به کودک در یادگیری کلمات و جملات جدید کمک می‌کنند.

• موضوعات مرتبط با دنیای کودک:

حیوانات، وسایل نقلیه، اعضای بدن، غذاها و فعالیت‌های روزمره.

هنگام خرید کتاب برای رده سنی 3-1 سال توجه کنید که کتاب از مواد غیرسمی و بدون قطعات کوچک ساخته شده باشد. ترجیحاً قابلیت شستشو داشته باشد؛ چرا که به دلیل تماس زیاد کودک با کتاب، عمر کتاب می‌تواند کوتاه باشد. همچنین به کیفیت چاپ و رنگ‌ها نیز توجه داشته باشید.

کتاب کودک 3 تا 5 سال:

در این دوره، کودکان وارد دنیای داستان‌ها و تخیلات می‌شوند. کتاب‌ها می‌توانند به آن‌ها در درک مفاهیم پیچیده‌تر، تقویت مهارت‌های اجتماعی و عاطفی و پرورش خلاقیت کمک کنند. در این دوران باید به افزایش دایره لغات؛ درک داستان‌های ساده، شکل گیری هویت و رفع کنجکاوی کودک هنگام خرید کتاب توجه کرد. ویژگی‌های اصلی کتاب‌های مناسب رده سنی 5-3 سال می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• داستان‌های کوتاه با شخصیت‌های جذاب:

شخصیت‌ها باید برای کودک ملموس و قابل همذات‌پنداری باشند.

• تصاویر رنگارنگ و جذاب با جزئیات بیشتر:

تصاویر باید با داستان هماهنگ باشند و به درک بهتر آن کمک کنند.

• موضوعات متنوع:

داستان‌های تخیلی، داستان‌های مربوط به روابط اجتماعی، داستان‌های آموزشی درباره مفاهیم مختلف مانند اعداد، حروف و رنگ‌ها.

• کتاب‌های تعاملی:

کتاب‌هایی که کودک می‌تواند در آن‌ها نقاشی کند، برچسب بچسباند یا قطعات را حرکت دهد.

هنگام خرید کتاب توجه داشته باشید که داستان باید پیام‌های مثبت و سازنده را به کودک منتقل کند. همچنین داستان باید خیلی پیچیده یا دارای تصاویر و کلمات ترسناک باشد. البته که کیفیت چاپ و جذابیت‌های گرافیکی نیز از اهمیت بالایی برخوردار هستند.

کتاب برای کودکان 5 تا 7 سال:

کودکان در این سن، آماده ورود به مدرسه می‌شوند و کتاب‌ها می‌توانند نقش مهمی در آماده‌سازی آن‌ها برای یادگیری و تقویت مهارت‌های خواندن و نوشتن ایفا کنند. نکات مهم در این رده سنی تمرکز بر افزایش مهارت‌های زبانی، درک مفاهیم انتزاعی‌تر، ایجاد علاقه به یادگیری و کشف دنیای اطراف است. ویژگی‌های کتاب مناسب برای کودکان 7-5 سال می‌تواند موارد زیر باشد:

• داستان‌های با ساختار داستانی قوی‌تر:

داستان‌ها باید دارای شروع، میانه و پایان مشخص باشند.

• شخصیت‌های چند بعدی:

شخصیت‌های کتاب می‌توانند دارای ویژگی‌های مختلف باشند و کودک بتواند با آن‌ها ارتباط برقرار کند.

• موضوعات متنوع‌تر:

داستان‌های ماجراجویی، داستان‌های تاریخی، داستان‌های علمی و داستان‌های مربوط به مسائل اجتماعی می‌توانند بسیار مفید باشند.

• کتاب‌های آموزشی با رویکرد داستانی:

این نوع کتاب‌ها مفاهیم آموزشی را به صورت جذاب و در قالب داستان به کودک منتقل می‌کنند.

• کتاب‌های مناسب برای شروع یادگیری خواندن:

کتاب‌هایی با جملات کوتاه و ساده و کلمات تکراری یا حتی کتاب‌هایی که سرمشق‌هایی برای یادگیری برخی حروف الفبا دارند، می‌توانند کتاب‌های مناسب این رده سنی باشند.

هنگام خرید کتاب برای این رده سنی باید دقت کنید که متن برای کودک قابل فهم باشد و او را خسته نکند. متن روان و ساده با روایتی جذاب و صمیمی و مبتنی بر قهرمان‌های کم سن، می‌تواند بسیار مفید باشد. وجود تصاویر متناسب به درک بهتر آن کمک خواهد کرد.

کتاب کودک 7 تا 9 ساله :

در این دوره، کودکان در خواندن مستقل‌تر می‌شوند و می‌توانند داستان‌های طولانی‌تر و پیچیده‌تر را درک کنند. کتاب‌ها در این دوران می‌توانند به آن‌ها در تقویت تفکر انتقادی، افزایش دانش و گسترش دیدگاهشان نسبت به جهان کمک کنند. دغدغه اصلی در این رده سنی افزایش مهارت‌های خواندن و نوشتن، گسترش تفکر منطقی و انتقادی، علاقه به موضوعات علمی و تاریخی است. ویژگی‌های کتاب مناسب برای رده سنی 9-7 سال می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• رمان‌های کوتاه و یا داستان‌های بلندتر:

داستان‌ها می‌توانند دارای شخصیت‌های بیشتر و خط داستانی پیچیده‌تر باشند.

• موضوعات متنوع‌تر و عمیق‌تر:

داستان‌های ماجراجویی، داستان‌های علمی تخیلی، داستان‌های تاریخی، داستان‌های مربوط به مسائل اجتماعی و داستان‌های طنز گزینه‌های مطلوبی به شمار می‌روند.

• کتاب‌های غیرداستانی با موضوعات جذاب:

کتاب‌های علمی، تاریخی، جغرافیایی و زندگی‌نامه‌ها و… برای این رده سنی می‌توانند بسیار جذاب باشند.

هنگام خرید کتاب برای این رده سنی به سطح و کیفیت زبان کتاب توجه کنید. زبان کتاب باید برای کودک قابل فهم و در عین حال چالش‌برانگیز باشد تا به رشد دایره لغات او کمک کند. همچنین کیفیت داستان و شخصیت پردازی و تحریک قوه تخیل و احساس کنجکاوی در این سن، اهمیت بسیار دارد.

برای خرید کتاب برای کودکان 3 تا 5 سال برروی عبارت مربوطه کلیک نمایید.

کتاب کودک 9 تا 12 ساله:

در این سنین، کودکان وارد دوران نوجوانی می‌شوند و علایق و سلایق آن‌ها متنوع‌تر می‌شود. کتاب‌ها می‌توانند به آن‌ها در درک هویت خود، مواجهه با چالش‌های نوجوانی و گسترش دانش و آگاهی‌شان نسبت به جهان کمک کنند. در این رده سنی شکل‌گیری هویت، تفکر انتزاعی، علاقه به موضوعات پیچیده‌تر و چالش‌برانگیز مهم‌ترین نکات به شمار می‌‌روند. ویژگی‌های کتاب مناسب برای رده سنی 12-9 سال، می‌تواند موارد زیر باشد:

• رمان‌های نوجوان:

داستان‌هایی با شخصیت‌های نوجوان و موضوعات مرتبط با دغدغه‌های آن‌ها می‌تواند برای کودکان در این سن بسیار مفید باشد.

• داستان‌های علمی تخیلی و فانتزی:

این نوع داستان‌ها می‌توانند تخیل و خلاقیت کودک را پرورش دهند و شوق به فراگیری را در آن‌ها زنده نگاه دارند.

• کتاب‌های غیرداستانی با موضوعات متنوع:

کتاب‌های علمی، تاریخی، جغرافیایی، زندگی‌نامه‌ها، کتاب‌های روانشناسی و کتاب‌های مربوط به مسائل اجتماعی نیز در این سن گزینه‌های مناسبی برای کودکان به شمار می‌روند. بخصوص اگر کودک ترومایی مانند سوگ عزیز یا طلاق را تجربه کرده باشد، کتاب‌هایی با موضوعات مرتبط در این رده سنی بسیاری با اهمیت هستند.

با در نظر گرفتن این نکات، می‌توانید کتاب‌های مناسبی برای کودکان در هر رده سنی انتخاب کنید و آن‌ها را به دنیای شگفت‌انگیز کتاب‌ها دعوت کنید. کافی است که در سایت ماهونی با توجه به رده سنی فرزند خود، به دسته بندی‌ها مراجعه کرده و کتاب‌های طبقه بندی شده را در دسترس داشته باشید.