برخلاف نامش، مسمومیت خون شامل سم نیست. به باکتری های موجود در خون مربوط به عفونت اشاره دارد. این باکتری به نام باکتریمی شناخته می شود. این همیشه منجر به عفونت نمی شود، اما زمانی که می شود، می تواند زندگی را تهدید کند.

مسمومیت خون یک اصطلاح پزشکی نیست، اما می تواند به سپتی سمی یا سپسیس اشاره داشته باشد. سپتی سمی یک عفونت باکتریایی در خون است. سپسیس پاسخ التهابی در سطح بدن به آن عفونت است که می تواند منجر به نارسایی اندام یا مرگ شود.

این مقاله با تمرکز بر سپسیس، علائم، تشخیص و درمان مسمومیت خون را مورد بحث قرار می دهد.

علائم مسمومیت خون

علائم سپسیس شامل موارد زیر است :

تب یا لرز
عرق کردن
درد یا ناراحتی
افزایش ضربان قلب
گیجی
تنفس سریع
سبکی سر یا سرگیجه

علائم عفونت در جای دیگری از بدن ممکن است وجود داشته باشد. این موارد عبارتند از :

زخم های پوستی
تکرر یا درد همراه با ادرار
سرفه
اسهال یا استفراغ

علائم هشدار دهنده

شوک سپتیک وضعیتی است که در آن سپسیس بسیار شدید می شود و باعث کاهش فشار خون می شود. این یک اورژانس پزشکی است و معمولاً نیاز به درمان در بخش مراقبت های ویژه دارد.

علائم سپسیس شدید و شوک سپتیک شامل موارد زیر است :
فشار خون پایین
افزایش ضربان قلب
تنفس سریع
سبکی سر یا سرگیجه
از دست دادن هوشیاری
سایر علائم شامل شمارش غیرطبیعی آزمایشگاهی است :

شمارش گلبول های سفید خون (اکسیژناسیون خون)
عملکرد غیر طبیعی کلیه
پروتئین واکنشی C (موجود در پلاسمای خون)
لاکتات بالا
افزایش پروکلسی تونین

علت و عوامل خطر مسمومیت خون

باکتری های ناشی از عفونت های درمان نشده در بدن می توانند وارد خون شده و باعث پاسخ التهابی شوند. سیستم ایمنی بدن برای پاسخ به عفونت برنامه ریزی شده است، اما می تواند توسط سپسیس غلبه کند.

شایع ترین عفونت هایی که می توانند منجر به سپسیس شوند عبارتند از:
عفونت های ریه، مانند ذات الریه
عفونت های دستگاه ادراری
عفونت های پوستی
عفونت های دستگاه گوارش

موارد زیر ممکن است فرد را در معرض خطر ابتلا به سپسیس و پیامدهای ضعیف تری قرار دهد :

نقص ایمنی یا مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
ابتلا به بیماری کلیوی، دیابت یا سرطان
کودکان کمتر از ۱ سال
سن ۶۵ سال یا بیشتر
بستری شدن قبلی در بیمارستان به دلیل عفونت

مسمومیت خون چگونه تشخیص داده می شود؟

مسمومیت خون می تواند به باکتریمی یا سپسیس اشاره داشته باشد و هر کدام معیارهای خاصی برای تشخیص دارند.

باکتریمی

باکتریمی با کشت خون تشخیص داده می شود. کشت خون یک آزمایش آزمایشگاهی است که برای تشخیص باکتری در خون استفاده می شود.

چهار لوله خون از دو محل جداگانه مانند بازوی چپ و بازوی راست گرفته می شود. دو محل جداگانه مورد نیاز است، زیرا در فرآیند خونگیری، لوله ممکن است به طور ناخواسته با باکتری های طبیعی پوست آلوده شود که می تواند نتایج را نامشخص کند.
از هر محل، خون به یک لوله بی هوازی و یک لوله هوازی کشیده می شود. برخی از باکتری ها فقط می توانند در یک لوله هوازی رشد کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است محیط بی هوازی را ترجیح دهند.
سپس لوله‌ها به آزمایشگاه آورده می‌شوند و در یک محیط کنترل‌شده با دمای ویژه حداقل به مدت پنج روز نگهداری می‌شوند تا باکتری‌ها را جستجو کنند.
در صورت یافتن باکتری، می توان آزمایشاتی را انجام داد تا مشخص شود کدام آنتی بیوتیک موثر است.

سپسیس

تشخیص سپسیس در طول سال ها تغییر کرده است.

نمرات بالینی ویژه مانند امتیاز SOFA یا امتیاز qSOFA می تواند برای تعیین اختلال عملکرد اندام استفاده شود. این امتیازات یافته های معاینه فیزیکی و نتایج آزمایشگاهی از جمله تعداد تنفس، سطح اکسیژن، فشار خون، سطح گیجی و عملکرد کلیه را در نظر می گیرند.

سپسیس چگونه درمان می شود؟

درمان باکتریمی و سپسیس شامل درمان خود عفونت و ارائه مراقبت های حمایتی است.

درمان عفونت

آنتی بیوتیک های قوی برای سپسیس تجویز می شوند تا به طور گسترده ای باکتری های بالقوه را پوشش دهند. هنگامی که آزمایشگاه مشخص کرد کدام آنتی بیوتیک موثر خواهد بود (به نام تست حساسیت)، آنتی بیوتیک ها را می توان محدود کرد تا به طور خاص باکتری را هدف قرار دهد.
بسته به عفونت ممکن است تا چند هفته به آنتی بیوتیک نیاز باشد.

گاهی اوقات، درمان قطعی عفونت می‌تواند به روش‌ها یا جراحی نیاز داشته باشد. به عنوان مثال :

آبسه پوستی به روشی به نام برش و درناژ نیاز دارد.
آپاندیسیت نیاز به برداشتن آپاندیس (آپاندکتومی) دارد.
روده سوراخ شده نیاز به جراحی دارد.

مراقبت حمایتی

مراقبت های حمایتی در درمان سپسیس ضروری است. بسته به شدت و نیاز، مراقبت ممکن است در بخش مراقبت های ویژه با نظارت دقیق انجام شود.

مراقبت حمایتی شامل :

هیدراتاسیون، اغلب با مایعات داخل وریدی
لوله گذاری و تهویه مکانیکی با لوله تنفسی زمانی که بدن نمی تواند نیازهای اکسیژن را در طول سپسیس تحمل کند.
پرسورها (داروهای داخل وریدی که برای افزایش فشار خون پایین استفاده می شوند)
ممکن است برای نارسایی کلیه (که ممکن است موقتی باشد) به دیالیز نیاز باشد.

چگونه می توانم از مسمومیت خون جلوگیری کنم؟

درمان زودهنگام عفونت بهترین راه برای جلوگیری از بروز سپسیس است و درمان زودهنگام سپسیس بهترین شانس را برای بهبودی ارائه می دهد. افرادی که در معرض خطر بیشتر سپسیس هستند باید به هر گونه علائم عفونت توجه زیادی داشته باشند.

تحت کنترل نگه داشتن شرایط مزمن مانند دیابت نیز می تواند به پیشگیری یا کاهش شدت عفونت کمک کند. به روز نگه داشتن واکسیناسیون گام مهمی برای جلوگیری از برخی عفونت های ویروسی و باکتریایی است.

علاوه بر این، اقدامات بهداشتی مانند شستن دست ها و آماده سازی و نگهداری صحیح غذا می تواند به جلوگیری از عفونت کمک کند.

منبع : verywellhealth