فلبیت التهاب ورید سطحی پا است. با شروع تدریجی قرمزی، تورم، درد و سخت شدن طناب مانند در طول سیاهرگ آسیب دیده تشخیص داده می شود.

فلبیت اغلب در اثر ضربه مستقیم به ورید ایجاد می شود و منجر به تشکیل لخته خون می شود. یکی از شایع ترین علل، قرار دادن کاتتر داخل وریدی (IV) در ورید پا است. هنگامی که یک لخته خون درگیر می شود، به طور دقیق تر به آن ترومبوفلبیت ورید سطحی (SVT) گفته می شود.

سایر محرک‌های فلبیت شامل بیماری‌های خودایمنی (که در آن سیستم ایمنی به اشتباه به بافت‌های خود بدن حمله می‌کند)، اختلالات انعقاد خون و سرطان است.

این مقاله از سلول سبز علائم و نشانه های فلبیت و علل و محرک های احتمالی را شرح می دهد. همچنین توضیح می دهد که چگونه فلبیت بر اساس علت اصلی تشخیص و درمان می شود.

علائم هشدار دهنده فلبیت چیست؟

فلبیت وریدهای سطحی را تحت تأثیر قرار می دهد، یعنی رگ هایی که در نزدیکی سطح پوست قرار دارند و اغلب قابل مشاهده هستند. این با یک بیماری جدی تر به نام ترومبوز ورید عمقی (DVT) که وریدهای عمیق تر پا را تحت تأثیر قرار می دهد متفاوت است.

در فلبیت، ورید ملتهب می‌شود یا به این دلیل که دیواره‌های سیاهرگ آسیب دیده، لخته خون در داخل سیاهرگ ایجاد می‌شود یا هر دو. افراد مبتلا به وریدهای واریسی نسبت به کسانی که واریس ندارند بیشتر در معرض خطر هستند.

علائم فلبیت به تدریج ایجاد می شود و باعث می شود :

قرمزی، حساسیت و خارش موضعی در امتداد ورید سطحی
سخت شدن تدریجی بند ناف ورید
افزایش گرما، تورم و درد
احساس تپش یا سوزش
درد اغلب هنگام پایین آوردن پا یا بلند شدن از رختخواب در صبح بدتر می شود. همچنین در صورت ابتلا به عفونت ممکن است تب و ترشحات چرک مانند وجود داشته باشد.

بسته به علت فلبیت، ممکن است از هفته ها تا ماه ها طول بکشد تا علائم به طور کامل فروکش کنند.

عوارض فلبیت

SVT و DVT ارتباط نزدیکی با هم دارند. هر دو به دلیل تشکیل لخته های خون ایجاد می شوند و هر دو در معرض عود هستند. علاوه بر این نگرانی ها، این واقعیت است که SVT گاهی اوقات می تواند یک علامت هشدار دهنده اولیه DVT باشد، به خصوص زمانی که عود کننده باشد.

مطالعات مختلف نشان داده است که بین ۳.۱ تا ۶۵.۶ درصد از افراد مبتلا به SVT همزمان ترومبوز وریدی عمقی نیز داشتند.

عوامل خطر عبارتند از :
نارسایی وریدی (دریچه های سیاهرگی که در پاها کار نمی کنند)
SVT در ورید غیر واریسی
سابقه قبلی سرطان
جنسیت زن با خطر کمتری برای تبدیل SVT به DVT همراه بود.

علت و عوامل خطر فلبیت

فلبیت، به ویژه SVT، معمولا در افراد مبتلا به واریس تجربه می شود. اینها وریدهای بزرگ و پیچ خورده در پاها و پاها هستند که عموماً بیشتر یک نگرانی زیبایی هستند تا پزشکی. باریک شدن و پیچ خوردگی این وریدها آنها را در برابر انسداد توسط لخته های خون آسیب پذیر می کند.
با توجه به آنچه گفته شد، فلبیت می تواند افراد بدون رگ های واریسی را تحت تاثیر قرار دهد. یکی از شایع ترین محرک های فلبیت، قرار دادن کاتتر داخل وریدی محیطی (PIVC) است. سایر علل احتمالی عبارتند از ترومبوفیلی (اختلال لخته شدن خون)، بیماری های خودایمنی بافت همبند و سرطان.

SVT بیشتر در این گروه ها دیده می شود :

افراد سن (میانگین ۶۰ سال)
زنان
افرادی که وزن بدن بالاتری دارند
افرادی که سابقه واریس دارند

چگونه فلبیت تشخیص داده می شود

فلبیت اغلب با معاینه فیزیکی و بررسی تاریخچه پزشکی قابل تشخیص است. این امر به ویژه در افراد مبتلا به واریس یا کسانی که اخیراً تحت تزریق PIVC قرار گرفته اند، صادق است.

با توجه به افزایش خطر ابتلا به DVT، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما احتمالاً سونوگرافی را تجویز می کند. در سونوگرافی، یک دستگاه دستی از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر دقیق از عروق خونی و سایر بافت های نرم استفاده می کند. این مطالعه تصویربرداری می‌تواند به رد DVT یا تشخیص موارد مرزی که در آن لخته خون نزدیک‌تر به ورید بزرگ‌تر است، کمک کند.

اگر فلبیت همراه با علائم تنفسی (مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه و غش) رخ دهد، ممکن است از یک آزمایش تصویربرداری رادیواکتیو به نام سینتی گرافی ریه برای بررسی آمبولی ریه استفاده شود.

اگر SVT غیرقابل توضیح، عود کننده و یا در غیاب وریدهای واریسی ایجاد شود، ممکن است آزمایش‌های دیگری نیز تجویز شود. این ممکن است شامل آزمایش خون برای تشخیص ترومبوفیلی، بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس یا سندرم آنتی فسفولیپید باشد. غربالگری سرطان نیز ممکن است بر اساس سابقه خانوادگی و عوامل خطر فردی شما توصیه شود.

غربالگری سرطان و آزمایش خون معمولاً زمانی که SVT در حضور وریدهای واریسی ایجاد می شود غیر ضروری در نظر گرفته می شود.

درمان فلبیت

همانطور که فلبیت می تواند گاهی اوقات دردناک و ناراحت کننده باشد، اکثر موارد جدی نیستند و به مرور زمان خود به خود برطرف می شوند.

موارد بدون عارضه معمولاً به درمان‌های زیر با هدف کاهش درد و کاهش التهاب موضعی پاسخ می‌دهند :

کاربردهای حرارتی : استفاده از پد گرم کننده یا بطری آب گرم روی ناحیه آسیب دیده گردش خون را افزایش می دهد و باعث بهبودی می شود.
بالا بردن ساق پا : تا حد امکان بالا نگه داشتن پاها فشار خون را در اطراف سیاهرگ آسیب دیده کاهش می دهد و درد و تورم را کاهش می دهد.
جوراب های فشاری : جوراب های کشسانی که بدون نسخه یا با نسخه در دسترس هستند، از تجمع خون در اندام تحتانی جلوگیری می کند و درد و تورم را کاهش می دهد.

مسکن های خوراکی : داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی بدون نسخه (OTC) مانند ادویل (ایبوپروفن) و آلو (ناپروکسن) نیز می توانند التهاب و درد را کاهش دهند.

ممکن است بر اساس شدت علائم و یا محل انسداد وریدی، درمان‌های دیگری تجویز شود، از جمله:

داروهای ضد انعقاد : همچنین به عنوان رقیق‌کننده‌های خون شناخته می‌شوند، این داروها ممکن است در افراد مبتلا به رگ‌های واریسی یا بدون رگ‌های واریسی که SVT در ران‌های خود دارند استفاده شود. گزینه ها عبارتند از Arixtra (fondaparinux) و Lovenox (enoxaparin).
آنتی بیوتیک ها : این داروهای تجویزی ممکن است در صورت وجود علائم عفونت باکتریایی مانند تب و ترشحات چرک مانند در محل قرار دادن PIVC استفاده شوند.
کرم هیرودوئید (هپارینوئید) : این کرم موضعی تجویزی معمولاً برای درمان کبودی های شدید ناشی از پارگی وریدها (معروف به هماتوم) استفاده می شود.
جراحی : بستن ورید و استریپینگ یک روش جراحی است که در آن ورید آسیب‌دیده بسته شده و از طریق یک برش کوچک برداشته می‌شود. معمولا برای درمان واریس استفاده می شود.

منبع : verywellhealth