رضا خواجه، عضو کمیته تدوین استاندارد نان و آرد کشور درباره افزایش قیمت نان به «انتخاب» گفت: نرخ نان باید بر طبق مصوبه قانون نظام صنفی و مصوبهی شورای اقتصاد ۲۵ درصد افزایش سالانه داشته باشد. این اتفاق سه سال انجام نشده بود که باعث زیان نانوا دار و کشاورز شده است. قیمت خرید گندم از کشاورز هر ساله قبل از ورود به سال جدید ابلاغ میشود تا کشاورز تکلیف قمیت را بداند. ما اگر همین گندم را از خارج با ارز گران وارد کنیم، کیلویی ۱۲ هزار تومان تمام میشود، اما از کشاورز ۲۰ هزار تومان میخریم. این کار برای استقلال کشاورزی صورت میگیرد، اما با عدم افزایش قیمت سالانه نان، هر چه نان تولید میکنیم تبدیل به ضایعات میشود.
وی تصریح کرد: باید نانواییهای تهران را با دیگر شهرها مقایسه نکنیم، چون تهران ۴۰ درصد افزایش قیمت نان داشته، اما در تمامی شهرهای کشور، ۲۰ تا ۲۵ درصد افزایش قیمت داشتیم در صورتیکه سه سال است افزایش قیمت نداشتیم. پیشنهاد اتحادیهها نیز افزایش ۷۵ درصدی بود. وقتی سه سال افزایش قیمت ندادیم و حالا هم در تهران ۴۰ درصد افزایش قیمت دادهاند، یعنی ۳۵ درصد کمتر از تعرفهای که باید اعمال میشد، افزایش دادهاند. وقتی تورم زیر ۴۰ درصد نیست، چرا نان افزایش قیمت نداشته باشد؟
عضو کمیته تدوین استاندارد نان و آرد کشور، درباره کاهش رعایت بهداشت در نانواییها گفت: میزان رعایت بهداشت در نانواییها تا سال ۸۰ نزیک ۷۰ درصد کمتر از دیگر اصناف بود، اما سال ۱۴۰۰ نانواییها ۹۵ درصد نسبت به دیگر اصناف، توجه کمتری به بهداشت داشتهاند. این یعنی نانوا انگیزهای برای بهبود محیط کسب و کار خود ندارد.
وی درباره افزایش میزان ضایعات نان در ایران گفت: در حال حاضر ۳۰ تا ۵۰ درصد نان تولیدی کشور تبدیل به ضایعات میشود. چند سال قبل سه علت برای افزایش ضایعات مطرح شد. اول کم بودن دستمزد کارگر نسبت به حجم کار در نانوایی است. دوم نانواییها دچار زیان دهی هستند و درآمد نانوایی نسبت به هزینهها پاسخگو نیست، به همین دلیل در دو دهه گذشته ۸۰ درصد نانواها از دست به دستگاه تبدیل شدهاند، چون نمیتوانند هزینههای پرسنلی خود را تأمین کنند. سوم هم مشکل نرخ است.
وی در رابطه با طرحهای دولت برای کاهش ضایعات بیان کرد: در سند امنیت غذایی و مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی آمده است که ضایعات تا سال ۱۴۱۱ باید از ۳۰ درصد به ۱۵ درصد برسد. این افق بسیار بد است، چرا باید این همه طول بکشد؟ دانشگاه علوم پزشکی اصفهان سال ۸۰ یک نانوایی آزمایشی طراحی کرد و در آنجا ضایعات را در یکسال از ۳۰ به صفر رساندند. ۴ سال قبل، شاطر بلوچستانی ۷۰ کیسه میپخت، اما ۱۵۰ هزار تومان مزد میگرفت. در این زمان یک شاطر در دیگر شهرها ۷۰۰ تومان میگرفت. هرچقدر نیروی کار نانوایی کمتر حقوق بگیرد، بهداشت محیط کم میشود و آمار ضایعات افزایش مییابد.
او افزود: باید نرخ آرد را یکسان کنند، چرا یک نرخ ۳۵ تومان و ۵۵ تومان باشد و آرد آزاد از ۸۰۰ تا یک میلیون به فروش میرسد. مردم الان از این بابت ناراحتاند که وزیر جهاد و اقتصاد نمیتوانند آرد را یک قیمت کنند؟ در جلسات خصوصی میگویند وزن چانه را کم کنید، ما نمیتوانیم افزایش قیمت دهیم.