آیا فرد می تواند از مولتیپل اسکلروزیس پیشگیری کند؟ مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت های سالم اطراف سیستم عصبی مرکزی حمله می کند.

هیچ راه شناخته شده ای برای درمان ام اس یا جلوگیری از پیشرفت آن وجود ندارد. با این حال، یک فرد ممکن است بتواند پیشرفت این بیماری را کند کند.

در این مقاله، درباره ام اس، از جمله انواع پیشرفت احتمالی آن، برخی علائم و گزینه های درمانی بیشتر بدانید.

آیا امکان درمان یا پیشگیری از ام اس وجود دارد؟

تشخیص زودهنگام ممکن است به کند کردن پیشرفت ام اس کمک کند.

یک فرد نمی تواند از بروز ام اس جلوگیری کند، زیرا پزشکان هنوز علت دقیق آن را نمی دانند.

با توجه به اطلاعات انجمن ملی مولتیپل اسکلروزیس (NMSS)، برخی از عوامل خطر ممکن است عبارتند از:

جنسیت: زنان دو تا سه برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به ام اس هستند.

سن: متخصصان مراقبت های بهداشتی معمولا ام اس را در افراد ۲۰ تا ۵۰ ساله تشخیص می دهند.

قومیت: ام اس بیشتر در میان سفیدپوستان از اصل و نسب اروپای شمالی شایع است.

ژن ها: اگرچه پزشکان الگوی وراثتی ام اس را نمی دانند، اما در صورتی که فرد با فردی که به آن مبتلا است مرتبط باشد، ممکن است شانس بیشتری برای ابتلا به آن داشته باشد.

امکان اصلاح هیچ یک از این عوامل وجود ندارد.

اگرچه، طبق تحقیقات معتبر، در حال حاضر هیچ درمانی برای ام اس وجود ندارد، اما راه هایی برای کاهش سرعت پیشرفت این بیماری وجود دارد.

چگونه پیشرفت ام اس را کند کنیم؟

چند راه وجود دارد که فرد ممکن است بتواند پیشرفت ام اس را کند کند.

در بخش های زیر این موارد با جزئیات بیشتر مورد بحث قرار خواهد گرفت.

تشخیص زود هنگام

این موضوع مهم است، زیرا آسیب عصبی دائمی می تواند در مراحل اولیه ام اس رخ دهد. تشخیص به موقع به این معنی است که فرد می تواند درمان مناسب را در اسرع وقت آغاز کند.

مراجعه به پزشک برای معاینات منظم برای تشخیص بیماری و شروع درمان در اولین مرحله ممکن مهم است.

داروها

پزشک باید به محض تشخیص، شروع به تجویز داروهایی کند که به کند کردن پیشرفت بیماری کمک می کند.

این داروها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

خوراکی: مانند تری فلونوماید (Aubagio) و siponimod (Mayzent)

تزریقی: مانند آلمتوزوماب (Lemtrada) و میتوکسانترون (Novantrone)

تزریقی: مانند اینترفرون بتا-۱b (بتاسرون) و گلاتیرامر استات (کوپاکسون)

اگر فردی عود شدید را تجربه می کند، چند دارو و درمان وجود دارد که ممکن است در کوتاه مدت به تسکین علائم کمک کند.

شامل:

دوز کورتیکواستروئیدها: ممکن است التهاب را کاهش دهد و مدت زمان شعله ور شدن را کوتاه کند.

تزریق ژل هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک: این دارو ترشح طولانی مدت هورمون را به عنوان جایگزینی برای گلوکوکورتیکوئیدها فراهم می کند. این دارو به دلیل قیمت و در دسترس بودن استفاده محدودی دارد.

پلاسمافرزیس: در طی یک عود شدید، اگر بیماری فرد به استروئیدها پاسخ ندهد، پزشک ممکن است پلاسمافرزیس را در نظر بگیرد. با این حال، ممکن است درمان موثری برای ام اس نباشد. پلاسمافرزیس انتقال پلاسمای خون است.

رژیم غذایی

اتخاذ یک رژیم غذایی سالم می تواند به افراد مبتلا به ام اس کمک کند، زیرا چاقی ممکن است یک عامل خطر برای ابتلا به آن باشد.

افراد مبتلا به ام اس باید سعی کنند از رژیم غذایی حاوی چربی های اشباع شده پرهیز کنند. این به این دلیل است که می تواند فاکتور هسته ای κB (NF-κB) را افزایش دهد، که پروتئینی است که می تواند بر التهاب تأثیر بگذارد.

بر اساس برخی از تحقیقات سال ۲۰۱۸، فعال شدن NF-kB در سلول‌های T، میکروگلیا و آستروسیت‌ها می‌تواند باعث پیشرفت ام‌اس شود.

همچنین، یک بررسی جامع در سال ۲۰۱۸ نشان می دهد که به نظر می رسد بین افزایش خطر ام اس و فعالیت بیماری و سطوح پایین ویتامین D همبستگی وجود دارد.

غذاهایی که حاوی مقادیر بالایی از ویتامین D هستند عبارتند از:

ماهی ها:

• سالمون
• قزل آلا
• خال مخالی

قارچ پورتابلو

شیر

شیر سویا

تخم مرغ

ورزش

یک منبع تحقیقاتی وجود دارد که قویاً نشان می دهد که ورزش ابزاری قدرتمند در برابر پیشرفت ام اس است.

دانشمندان نشان دادند که ورزش هوازی منظم می تواند به کاهش خستگی و افزایش قدرت و تعادل عضلانی برای افراد مبتلا به ام اس کمک کند. افزایش انعطاف پذیری همچنین می تواند اسپاسم را کاهش دهد و به مشکلات راه رفتن و راه رفتن کمک کند.

چه چیزی علائم ام اس را بدتر می کند؟

چند چیز وجود دارد که می تواند علائم ام اس را تشدید کند. با این حال، در بیشتر موارد، افراد می توانند اقداماتی را برای کاهش این خطر انجام دهند.

مثلا:

سیگار کشیدن:  سیگار کشیدن می تواند احتمال عفونت قفسه سینه را افزایش دهد و به نوبه خود احتمال عود را افزایش دهد. ترک ممکن است به کاهش این خطر کمک کند.

گرما: هنگامی که هوا بسیار گرم یا مرطوب است، افراد مبتلا به ام اس ممکن است تشدید علائم را تجربه کنند. در هوای گرم ماندن در داخل خانه ممکن است کمک کند.

استرس: استرس ناشی از کمبود خواب، آشفتگی عاطفی، بیماری یا اضطراب ممکن است علائم ام اس را در فرد تشدید کند. استفاده از تکنیک هایی برای کاهش استرس، مانند مدیتیشن، نیز ممکن است به کاهش علائم کمک کند.

زایمان: طبق انجمن مولتیپل اسکلروز آمریکا، ۲۰ تا ۴۰ درصد از زنان پس از زایمان دچار تشدید می شوند. این بدان معنا نیست که یک زن مبتلا به ام اس باید از بارداری اجتناب کند، اما باید بلافاصله پس از زایمان برای عود بیماری آماده شود.

ام اس چیست؟

این بیماری بیش از ۲.۳ میلیون نفر را در سراسر جهان و تقریباً ۴۰۰۰۰۰ نفر را تنها در ایالات متحده تحت تأثیر قرار داده است.

مولتیپل اسکلروزیس یک بیماری خود ایمنی است که به سیستم عصبی مرکزی حمله می کند. این باعث التهاب می شود که به غلاف میلین اطراف اعصاب فرد آسیب می رساند.

میلین سالم به عنوان محافظ و عایق برای رشته های عصبی عمل می کند. این سیگنال‌ها کمک می‌کنند تا در سراسر بدن فرد، از مغز و نخاع گرفته تا اندام‌ها و اندام‌ها، مانند دست‌ها و پاها، حرکت کنند.

میلین آسیب دیده ضعیف می شود و علائم ام اس ممکن است رخ دهد.

علائم MS رایج عبارتند از:

خستگی

مشکلات راه رفتن

بی حسی یا سوزن سوزن شدن

اسپاستیسیته، که در آن ماهیچه ها سفت یا سفت می شوند

ضعف

مشکلات بینایی، مانند تاری و دوبینی

سرگیجه

اختلال عملکرد مثانه

اختلال عملکرد جنسی، مانند مقاربت دردناک یا کاهش میل جنسی

یبوست

درد و خارش

افسردگی

تغییرات شناختی و عاطفی

برخی از علائم کمتر رایج ام اس عبارتند از:

مسائل گفتاری

لرزش

تشنج

مشکل در بلع

مشکلات تنفسی

از دست دادن شنوایی

 MS  در چهار دوره رایج بروز می یابد:

• سندرم جدا شده بالینی: این اولین مجموعه از علائم عصبی است که بیش از ۲۴ ساعت طول می کشد. با یک ضایعه مجزا در سیستم عصبی مرکزی همراه است. این می تواند اولین رویداد باشد و در نهایت منجر به تشخیص ام اس عود کننده-روکش کننده شود یا به عنوان یک رویداد مجزا بدون هیچ گونه پیشرفت یا علائم جدیدی باقی بماند.
• ام اس عودکننده- فروکش کننده: این باعث ایجاد علائم عصبی متعدد با ضایعات مرتبط یا “لکه های سفید” در مغز و نخاع می شود. چنین علائمی معمولاً بهبود می‌یابند و افراد می‌توانند قبل از اینکه علائم جدیدی را تجربه کنند، مدت طولانی را طی کنند.

ام اس پیشرونده:

• ثانویه: در این نوع، وضعیت بدتر می شود و علائم شدت می یابد. ام اس پیشرونده ثانویه تقریباً ۱۰ تا ۲۰ سال پس از شروع اولین علائم به دنبال ام اس عود کننده- فروکش کننده می آید.
• اولیه: در این نوع، فرد مبتلا به ام اس بدتر شدن تدریجی اما پیوسته علائم را طی حداقل یک سال تجربه خواهد کرد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

زمانی که فرد برای اولین بار علائم احتمالی ام اس را تجربه کرد، باید به سرعت به پزشک مراجعه کند. تشخیص و درمان به موقع برای به حداقل رساندن علائم و آسیب طولانی مدت حیاتی است.

همچنین در صورتی که فرد دچار شعله ور شدن غیرقابل کنترل شود و نیاز به تسکین فوری داشته باشد، یا اگر علائم با سرعت بیشتری بدتر شود، باید به دنبال مراقبت پزشکی باشد.

اگر الگوی پیشرفت درازمدت بیماری تغییر کرده باشد، پزشک می‌تواند به راه‌حل‌های کوتاه‌مدت کمک کند و درمان دیگری را تجویز کند.

خلاصه

اگرچه ام اس یک بیماری مزمن است، اما راه هایی برای کنترل آن با داروها و تغییر سبک زندگی وجود دارد.

هیچ درمان یا روش پیشگیری کاملی وجود ندارد، اما رژیم غذایی، ورزش، داروها و تشخیص زودهنگام می تواند کمک زیادی به کند کردن پیشرفت آن کند.

اجتناب از محیط‌ها و موقعیت‌های خاص نیز می‌تواند به کاهش شعله‌ور شدن کمک کند و اگر فرد علائم ناراحت‌کننده زیادی را تجربه می‌کند، پزشک می‌تواند کمک کند.

بسیاری از افراد مبتلا به ام اس زندگی کامل و رضایت بخشی دارند.

این متن توسط تحریریه فارمافوری با استفاده از منابع متعدد تهیه و تالیف تهیه شده است. بازنشر آن تنها با ذکر منبع مجاز است.