کودکان از همان ابتدای زندگی، کنجکاوی بسیار زیادی نسبت به جهان پیرامون خود دارند. کتابخوانی به آنها کمک می‌کند تا با مفاهیم و موضوعات جدید آشنا شوند و دانش و واژگان خود را گسترش دهند. همچنین مهارت‌های زبانی کودکان با خواندن کتاب تقویت می‌گردد. فراتر از این مزایای زبانی، کتاب‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا با فرهنگ‌ها و دیدگاه‌های متنوع آشنا شوند و همدلی را بیاموزند. این امر موجب می‌شود کودکان افق‌های فکری خود را گسترش داده و خلاقیت خود را شکوفا کنند.
تشویق کودکان به کتابخوانی در سنین پایین، تأثیرات ارزشمندی بر رشد شناختی و عاطفی آنان خواهد داشت. کودکان کتابخوان معمولاً تمرکز و حافظه بهتری دارند، قدرت پردازش اطلاعات و حل مسئله بالاتری برخوردارند. همچنین کتابخوانی به کودکان کمک می‌کند تا با جهان پیرامون خود ارتباط بهتری برقرار کرده و اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنند.
راهکارهایی برای علاقمندی کودک به کتابخوانی
در ادامه در مورد راهکارهای علاقمند کردن کودک به کتابخواندن را برایتان توضیح داده ایم:
انتخاب کتاب‌های مناسب سن و علایق کودک
اول اینکه باید سن کودک را در نظر بگیرید. کتاب‌های مناسب برای یک کودک 5 ساله با کتاب‌های مناسب برای یک نوجوان 15 ساله متفاوت است. سپس به علایق و سلیقه‌های کودک توجه کنید. آیا او بیشتر به کتاب‌های داستانی علاقه دارد یا کتاب‌های علمی؟ آیا به شخصیت‌های خاصی در کتاب‌ها توجه می‌کند؟ با در نظر گرفتن این موارد می‌توانید کتاب‌های مناسب‌تری را برای او انتخاب کنید.
ایجاد محیطی مناسب برای کتابخوانی
اول اینکه فضای آرام و دنج را فراهم کنید. کتابخوانی به محیطی آرام و بدون حواس‌پرتی نیاز دارد. همچنین سعی کنید فضای کتابخوانی را از نظر نور و رنگ‌های مناسب طراحی کنید. علاوه بر این، در دسترس قرار دادن کتاب‌های مورد علاقه کودک در این فضا می‌تواند او را تشویق به کتابخوانی کند.
الگوسازی
الگوسازی یکی از مهم‌ترین عوامل تشویق کودکان به کتابخوانی است. والدین و بزرگ‌ترها می‌توانند با خواندن کتاب در حضور کودک، الگوی خوبی برای او باشند. کودک از دیدن والدین خود که با لذت و اشتیاق کتاب می‌خوانند، انگیزه پیدا می‌کند تا خود نیز به کتابخوانی روی بیاورد. در واقع، ایجاد فرهنگ کتابخوانی در خانه و محیط اطراف کودک، می‌تواند او را به عادت مفید کتابخوانی رهنمون شود.
تشویق و پاداش
تشویق و پاداش دادن به کودکان برای تشویق آنها به کتابخوانی بسیار مهم است. والدین و بزرگ‌ترها می‌توانند با استفاده از راهکارهای مؤثری، علاقه و انگیزه کودکان را برای کتابخوانی افزایش دهند. یکی از این راهکارها تعریف و تمجید از کودک هنگام کتابخوانی یا بحث درباره کتاب‌هایی است که خوانده است. این کار به کودک حس ارزشمندی و موفقیت می‌دهد و او را به ادامه این عادت تشویق می‌کند.
همچنین، اهدای جوایز کوچکی مانند امتیازات، برچسب‌های تشویقی یا کارت‌های هدیه به عنوان پاداش برای کتابخوانی می‌تواند مؤثر باشد. این پاداش‌ها، کودک را به سمت کتابخوانی سوق می‌دهند. برنامه‌ریزی برای فعالیت‌های جذاب مرتبط با کتاب‌ها، مانند بازی‌های نقش‌آفرینی یا آزمون‌های کتابخوانی نیز از دیگر راهکارهای مؤثر است. این فعالیت‌ها کودک را درگیر داستان‌ها و کتاب‌ها می‌کنند و علاقه او را به کتابخوانی افزایش می‌دهند.
در نهایت، درگیر کردن کودک در انتخاب کتاب‌های مورد علاقه‌اش و ارائه پیشنهادهای مناسب می‌تواند به ایجاد حس مالکیت و تعلق در او کمک کند و او را به سمت کتابخوانی سوق دهد. با استفاده از این راهکارها، والدین و بزرگ‌ترها می‌توانند علاقه و انگیزه کودکان را برای کتابخوانی افزایش داده و به ایجاد عادت مفید کتابخوانی در آنها کمک کنند.
بازی‌های کتابخوانی
بازی‌های کتابخوانی می‌توانند به طور موثری به ایجاد علاقه و انگیزه برای کتابخوانی در کودکان کمک کنند. این بازی‌ها و فعالیت‌های جذاب شامل موارد زیر است:
- بازی‌های نقش‌آفرینی بر اساس کتاب‌ها: کودکان می‌توانند به عنوان شخصیت‌های کتاب نقش بازی کرده و داستان را به طور خلاقانه اجرا کنند.
- آزمون‌های کتابخوانی: طراحی آزمون‌های جذاب و چالش‌برانگیز در مورد محتوای کتاب‌ها می‌تواند باعث درگیر شدن کودکان شود.
- فعالیت‌های هنری و دست‌سازه‌ها: کودکان می‌توانند با استفاده از مواد هنری، صحنه‌های کتاب‌ها را طراحی و بسازند.
- بازی‌های حافظه و تطبیق: کارت‌های حافظه، پازل‌های مربوط به داستان، و فعالیت‌های تطبیق شخصیت‌ها با ویژگی‌هایشان می‌تواند جذاب باشد.
- مسابقه‌های کتابخوانی و کتابخوان سال: برگزاری مسابقات کتابخوانی و اهدای جوایز به کودکان برتر می‌تواند انگیزه ایجاد کند.
این فعالیت‌ها علاوه بر ایجاد انگیزه، مهارت‌های مختلف کودکان مانند خلاقیت، تفکر انتقادی و همکاری را نیز تقویت می‌کنند.
کلام آخر
همانطور که در کاشت بذر و رشد گیاه، قرار دادن بذر در بستری مناسب و مورد قبول آن باعث شکوفایی و بالندگی گیاه می‌شود، قرارگیری کودک در فضایی که او را به کتاب و کتابخوانی علاقه‌مند کند، منجر به شکوفایی و بالندگی او نیز می‌گردد. والدین می‌توانند با ایجاد این علاقه در کودکان به انواع کتاب‌های داستانی، علمی، تخیلی، تاریخی و غیره، بستری مناسب برای رشد و شکوفایی فرزندان خود فراهم آورند. به عبارت دیگر، والدین با ایجاد این فضای مطلوب، نقش کاشت بذر را برای علاقه‌مندی کودکان به کتابخوانی ایفا می‌کنند.
در پی این اقدامات، همانطور که گیاه سبز و شاداب می‌شود، کودک نیز در مسیر شکوفایی و بالندگی قرار خواهد گرفت. این امر نه تنها به پرورش زبان و سواد خواندن کودک کمک می‌کند، بلکه جنبه‌های دیگر رشد او از جمله تفکر انتقادی، خلاقیت و ارتباط اجتماعی را نیز تقویت خواهد نمود.
source